Phát triển rừng gỗ lớn, nâng cao hiệu quả kinh tế lâm nghiệp

TMO - Tỉnh Thừa Thiên-Huế đẩy mạnh trồng rừng gỗ lớn để cơ cấu lại ngành lâm nghiệp, nâng cao hiệu quả kinh tế, cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu. Đồng thời, địa phương này xác định trồng rừng gỗ lớn gắn với chứng chỉ rừng bền vững FSC còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu. 

Thừa Thiên - Huế là địa phương có tiềm năng và lợi thế sản xuất kinh doanh rừng trồng, đặc biệt là rừng gỗ lớn gắn với chứng chỉ rừng bền vững FSC. Toàn tỉnh có gần 99.000 ha rừng trồng, với sản lượng khai thác hằng năm đạt khoảng 600.000 m3. Thời gian qua, UBND tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách, cho phép hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp để đẩy mạnh tuyên truyền và chuyển đổi trồng rừng gỗ nhỏ sang trồng rừng gỗ lớn, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, giúp nhiều hộ vươn lên làm giàu từ rừng, nhất là các hộ dân tại các vùng núi và vùng gò đồi.

Để duy trì chứng chỉ và nâng cao giá trị gia tăng từ rừng trồng, cùng với việc đầu tư phát triển diện tích trồng rừng FSC, các hợp tác xã lâm nghiệp bền vững cần phải tập trung vào mảng chế biến gỗ, lâm sản để nâng cao giá trị gia tăng và bảo đảm kết nối tiêu thụ toàn bộ sản phẩm đầu ra. Đồng thời, tiến đến hình thành Liên hiệp các Hợp tác xã lâm nghiệp bền vững nhằm thúc đẩy, hỗ trợ cho người dân tiêu thụ nội địa và trực tiếp xuất khẩu gỗ ra thị trường nước ngoài.

Thu hoạch rừng gỗ lớn đạt chứng chỉ FSC tại HTX trên địa bàn huyện Phú Lộc. 

Thực tế sản xuất trên địa bàn huyện Phú Lộc cho thấy, trồng rừng là điều kiện phát triển kinh tế hiệu quả của nhiều hộ dân, nhất là đồng bào dân tộc miền núi. Một hướng đi mới hiện nay còn mang lại hiệu quả gấp đôi, gấp ba lần so với trồng rừng gỗ nhỏ là trồng rừng gỗ lớn. Trước yêu cầu khắt khe của thị trường tiêu thụ hiện nay thì trồng rừng gỗ lớn là hướng đi tất yếu, không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn thích ứng với biến đổi khí hậu.

Lợi ích của trồng rừng gỗ lớn mang lại từ nhiều năm nay. Đối với đối tượng kinh doanh rừng gỗ nhỏ (dăm nguyên liệu) thì chu kỳ kinh doanh 4-5 năm tuổi, mật độ cây trồng bình quân 2.500 cây/ha, cho năng suất 80m3. Sau khi trừ chi phí (khoảng 25 triệu/ha), lợi nhuận mỗi ha 60 triệu/5 năm (tương đương 120 triệu đồng/ha/10 năm của 2 chu kỳ kinh doanh). Nếu thực hiện chuyển hóa rừng gỗ lớn với biện pháp tỉa thưa hai lần, mật độ cuối cùng 1.100 cây/ha, sau 8 -10 năm cho sản lượng khoảng 200m3­ (gấp từ 2-2,5 lần) so với rừng gỗ nhỏ. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thu từ RGL từ 250- 300 triệu đồng/ha/10 năm (kể cả thu từ lâm sản tỉa thưa).

Bên cạnh đó, khi tham gia trồng rừng gỗ lớn, các hộ sản xuất còn được tập huấn nâng cao kiến thức trồng rừng, bảo vệ môi trường rừng, đất. Để hỗ trợ về kỹ thuật và tiếp cận nguồn vốn cho người dân tham gia trồng rừng gỗ lớn có chứng chỉ quản lý rừng bền vững FSC, Hội Chủ rừng phát triển bền vững tỉnh Thừa Thiên - Huế đã triển khai thành lập các hợp tác xã lâm nghiệp bền vững theo chuỗi giá trị. Các hợp tác xã này có vai trò trực tiếp cung cấp các dịch vụ lâm nghiệp như phân bón, cây giống, hỗ trợ kỹ thuật cho người dân trong suốt quá trình trồng và quản lý theo tiêu chuẩn quản lý rừng bền vững.

Tính riêng năm 2023, toàn tỉnh trồng mới hơn 6.311ha rừng, tăng 7,6% so với năm trước. Trong đó, trồng mới hơn 1,8 triệu cây xanh, gieo ươm hơn 20 triệu cây giống phục vụ cho hoạt động trồng rừng. Đáng chú ý, đến nay toàn tỉnh đã có hơn 12.400ha rừng gỗ lớn các loài keo và cây bản địa, có hơn 11.920ha rừng được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững, trong đó có khoảng 940ha rừng tự nhiên. Đến năm 2023, diện tích rừng trên địa bàn tỉnh tiếp tục được quản lý, bảo vệ tốt, ổn định độ che phủ rừng đạt 57,16%.

Đến thời điểm này, trên địa bàn tỉnh có 11 nhà máy chế biến gỗ và lâm sản đang hoạt động và 2 nhà máy chế biến gỗ và lâm sản đang triển khai đầu tư cơ sở hạ tầng. Trong giai đoạn 2021-2025, tiếp tục duy trì 11 nhà máy chế biến gỗ và lâm sản hiện có và xây dựng hoàn thành 2 nhà máy mới để đưa vào hoạt động. Ngành lâm nghiệp đang tập trung hỗ trợ tổ chức dịch vụ chế biến gỗ rừng trồng ở 13 hợp tác xã lâm nghiệp bền vững tại các huyện Nam Đông, Phú Lộc, Phong Điền, A Lưới, TX.Hương Trà. Phấn đấu giá trị xuất khẩu đồ gỗ và lâm sản ngoài gỗ đạt khoảng 100 triệu USD/năm.

Tỉnh Thừa Thiên- Huế đẩy mạnh hỗ trợ để các địa phương mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng trồng rừng gỗ lớn. 

Tỉnh Thừa Thiên-Huế phấn đấu giai đoạn 2021-2025 phát triển thêm khoảng 9.900 ha rừng trồng, trong đó có khoảng 1.200 ha rừng đạt tiêu chuẩn rừng trồng gỗ lớn theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Để duy trì chứng chỉ và nâng cao giá trị gia tăng từ rừng trồng, cùng với việc đầu tư phát triển diện tích trồng rừng FSC, các hợp tác xã lâm nghiệp bền vững cần phải tập trung vào mảng chế biến gỗ, lâm sản để nâng cao giá trị gia tăng và bảo đảm kết nối tiêu thụ toàn bộ sản phẩm đầu ra. Đồng thời, tiến đến hình thành Liên hiệp các Hợp tác xã lâm nghiệp bền vững nhằm thúc đẩy, hỗ trợ cho người dân tiêu thụ nội địa và trực tiếp xuất khẩu gỗ ra thị trường nước ngoài.

Nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế của rừng trồng theo hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng và sản phẩm gỗ chế biến từ rừng trồng, phát triển rừng trồng sản xuất gỗ lớn và chứng chỉ quản lý rừng bền vững, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan lập kế hoạch cụ thể để thực hiện trồng rừng gỗ lớn và chuyển hóa rừng trồng gỗ nhỏ sang rừng trồng gỗ lớn, gắn với chứng chỉ quản lý rừng bền vững, đảm bảo kế hoạch thực hiện đúng tiến độ đề ra trong năm 2024 và 2025.

Các địa phương thành lập Tổ công tác cấp huyện về chỉ đạo trồng rừng gỗ lớn gắn với chứng chỉ quản lý rừng bền vững, thành viên Tổ công tác gồm các đơn vị liên quan, có phân công trách nhiệm cụ thể từng thành viên, để chỉ đạo và tổ chức thực hiện vận động, tuyên truyền, tập huấn cho các chủ rừng là hợp tác xã, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân tham gia phát triển rừng trồng gỗ lớn và chuyển hóa rừng trồng gỗ nhỏ sang rừng trồng gỗ lớn.

Đồng thời, ưu tiên lồng ghép các nguồn lực để đầu tư, hỗ trợ trồng rừng gỗ lớn và chuyển hóa rừng trồng gỗ nhỏ sang rừng trồng gỗ lớn tại địa phương; đưa nhiệm vụ này vào chương trình công tác ưu tiên tại địa phương để theo dõi, kiểm tra và chỉ đạo thực hiện hàng năm. Tập trung tuyên truyền, vận động các chủ rừng, các hợp tác xã lâm nghiệp bền vững tham gia phát triển rừng trồng gỗ lớn, gắn với chứng chỉ quản lý rừng bền vững; tham gia các mô trồng rừng gỗ lớn và chuyển hóa rừng trồng gỗ nhỏ sang rừng trồng gỗ lớn gắn với chứng chỉ quản lý rừng bền vững đảm bảo hiệu quả, thiết thực.

Ngành Nông nghiệp khuyến khích người dân sử dụng giống có nguồn gốc, chất lượng để tăng năng suất, chất lượng rừng trồng. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đang nghiên cứu, thử nghiệm chính sách bảo hiểm rừng trồng để tạo thuận lợi và bà con yên tâm hơn trước ảnh hưởng của thiên tai, bão gió. Đồng thời, chuyển giao các ứng dụng khoa học kỹ thuật về thâm canh rừng gỗ lớn, mô hình trồng cây lấy ngắn nuôi dài; hình thành vùng sản xuất nguyên liệu gỗ rừng trồng tập trung; nghiên cứu chọn, tạo và phát triển các giống cây trồng lâm nghiệp ưu thế, phù hợp với điều kiện của địa phương.

Thu Phương