Phát triển hệ thống giao thông công cộng thân thiện môi trường

TMO - TP. Hà Nội xác định, việc chuyển đổi phương tiện giao thông, trong đó có giao thông công cộng sang sử dụng nhiên liệu sạch, thân thiện với môi trường là giải pháp trọng tâm nhằm thực hiện cam kết giảm phát thải, nâng cao chất lượng không khí. 

Những năm gần đây, TP. Hà Nội triển khai nhiều giải pháp để thực hiện Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan theo Quyết định số 876/QĐ- TTg của Thủ tướng Chính phủ, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”. Trong đó, thành phố tăng tốc phát triển hệ thống giao thông công cộng thân thiện với môi trường.

Từ năm 2023, thành phố đã đưa vào thí điểm mô hình xe đạp công cộng với 79 điểm trạm và 1.000 phương tiện bố trí tại khu vực trung tâm (từ đường vành đai 2), gắn kết với hệ thống xe buýt và các điểm du lịch. Đến cuối tháng 11/2025, Công ty cổ phần Vận tải số Trí Nam (TNG) tiếp tục đưa thêm 500 xe đạp điện vào khai thác, đồng thời mở rộng quy mô lên hàng nghìn xe trong quý I/2026.  

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, đến nay toàn mạng lưới xe bus trên địa bàn thành phố đã có 393 xe sử dụng nhiên liệu sạch (xe điện và xe sử dụng khí CNG), chiếm 20,7% tổng số phương tiện, vượt chỉ tiêu đề ra cho năm 2026. Dự kiến đến hết năm 2025, tỷ lệ xe buýt xanh sẽ đạt 26,5%, giảm đáng kể lượng khí thải ra môi trường.

Về hạ tầng trạm sạc dành cho xe điện, thành phố đang khẩn trương triển khai hạ tầng trạm sạc, đến nay đã rà soát và đề xuất 52 vị trí, trong đó 39 vị trí tích hợp tại các điểm đỗ xe công cộng. Ngoài ra, TP. Hà Nội đã đưa vào khai thác hai tuyến tàu điện trên cao Cát Linh-Hà Đông và Nhổn-Ga Hà Nội (đoạn trên cao), từng bước hoàn thiện hạ tầng cho phát triển giao thông công cộng của Thủ đô. 

Thành phố xác định, phát triển phương tiện công cộng xanh là giải pháp trọng tâm nhằm thực hiện cam kết giảm phát thải, nâng cao chất lượng không khí. Mới đây, UBND TP. Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch về việc triển khai thực hiện "Đề án đánh giá tổng thể mạng lưới xe buýt làm cơ sở đề xuất các giải pháp nhằm điều chỉnh, nâng cao chất lượng dịch vụ và sản lượng vận tải hành khách công cộng trên địa bàn thành phố.  

TP. Hà Nội sẽ triển khai nhiều giải pháp nhằm hoàn thiện hạ tầng cho phát triển giao thông công cộng (Ảnh minh họa). 

Trong đó, TP. Hà Nội sẽ tập trung xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách. Xây dựng Nghị quyết của HĐND TP "Sửa đổi, bổ sung điểm c khoản 4 Điều 2 Nghị quyết số 07/2019 của HĐND TP về việc ưu tiên phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn; khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô và các phương tiện cơ giới khác; áp dụng công nghệ cao trong quản lý, điều hành hệ thống giao thông vận tải".

Bên cạnh đó, điều chỉnh, hợp lý hóa mạng lưới tuyến để tăng tính kết nối, trung chuyển hành khách giữa hệ thống vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt với các tuyến đường sắt đô thị. Phối hợp với UBND các xã, phường và các đơn vị có liên quan, rà soát, điều chỉnh, mở rộng vùng phục vụ của xe buýt đến các khu vực chưa có xe buýt, các khu vực có nhu cầu cao (các khu đô thị, trung tâm thương mại, trường học, bệnh viện, nhà ga đường sắt, bến xe...).

Trong giai đoạn 2025-2030: Thành phố sẽ tập trung phát triển các tuyến xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh kết nối với các tuyến đường sắt đô thị, các khu vực chưa có xe buýt, các khu đô thị mới, trung tâm hội chợ triển lãm quốc gia, bảo tàng.

Đến giai đoạn 2031-2035: Phát triển tuyến xe buýt kết nối trực tiếp từ trung tâm của các đô thị vệ tinh tới các điểm trung chuyển ở khu vực vành đai của đô thị trung tâm. Trong các khu đô thị vệ tinh, phát triển các tuyến xe buýt gom, các tuyến kết nối đô thị tới các điểm danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa của địa phương

Phát triển các tuyến xe buýt trên nền các tuyến buýt nhanh BRT, đường sắt đô thị theo quy hoạch giao thông vận tải, từng bước hình thành nhu cầu sử dụng vận tải công cộng của người dân. Phát triển các tuyến buýt kết nối tới các khu đô thị, trung tâm vui chơi giải trí, các khu cơ quan mới hình thành theo quy hoạch trong tương lai (các cơ quan trung ương tại khu Tây Hồ Tây, Công viên Kim Quy, Nhà hát Ngọc Trai…)... 

Ngoài ra, để triển khai hiệu quả Nghị quyết 37/2025/NQ-HĐND, khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô và các phương tiện cơ giới khác..., UBND thành phố yêu cầu Sở Xây dựng, Tài chính cho ý kiến góp ý, hoàn thiện Quy định của UBND Thành phố về trình tự, thủ tục thực hiện hỗ trợ lãi vay đối với các doanh nghiệp đầu tư xây dựng hạ tầng vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn và các doanh nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn đầu tư mua sắm xe buýt điện, năng lượng xanh và hệ thống hạ tầng phục vụ xe buýt điện, năng lượng xanh). 

Trong đó, Sở Xây dựng tổng hợp danh sách dự án được hỗ trợ lãi suất hàng năm trình UBND Thành phố xem xét, phê duyệt làm cơ sở triển khai thực hiện. Sở Tài chính phối hợp với Sở Xây dựng tổ chức rà soát, cho ý kiến tham gia đối với danh sách dự án được hỗ trợ lãi suất hàng năm theo đề nghị của Sở Xây dựng.

Quỹ Đầu tư Phát triển thành phố Hà Nội phối hợp với Sở Xây dựng, Sở Tài chính rà soát, bổ sung danh mục hệ thống hạ tầng (trạm biến áp, trạm sạc, trạm nạp khí) vào danh mục lĩnh vực đầu tư, cho vay của Quỹ Đầu tư phát triển thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025 ban hành kèm theo ban hành Quyết định số 1358/QĐ-UBND và các giai đoạn tiếp theo. 

Rà soát, hoàn thiện các ban hành quy trình, thủ tục giải quyết hồ sơ cho vay, đảm bảo rút ngắn thủ tục hành chính, công khai, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt dễ dàng tiếp cận nguồn vốn thực hiện. Các doanh nghiệp vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt phối hợp chặt chẽ với các Sở Xây dựng, Tài chính, Quỹ Đầu tư phát triển thành phố trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết đảm bảo việc giải quyết hồ sơ đề nghị hỗ trợ lãi suất vay vốn được thuận lợi, nhanh chóng, kịp thời./. 

Thu Thủy