Nỗ lực triển khai nhiều giải pháp khắc phục tình trạng thiếu điện

TMO - Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tập trung huy động hiệu quả mọi nguồn lực, trong chỉ đạo điều hành thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp để bảo đảm cung ứng điện. Trong đó, duy trì độ sẵn sàng các nhà máy/tổ máy nhiệt điện, thời gian khắc phục sự cố nhanh nhất có thể. Chủ động xây dựng các kịch bản linh hoạt ứng phó với những khó khăn về cung ứng điện nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp...

Thông tin tình hình về sản xuất điện, Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết: Do tác động của hiện tượng El Nino, nắng nóng gay gắt đã xảy ra tại nhiều địa phương trên cả nước, làm tăng nhu cầu điện sinh hoạt của nhân dân kết hợp với tình trạng nước về các hồ thủy điện rất thấp, gây ảnh hưởng rất lớn đến việc cung ứng điện mùa khô năm 2023. Việc cung ứng điện cho miền Nam, miền Trung trong thời gian qua đã có nhiều nỗ lực, đã được đảm bảo được nguồn, do hiện nay khu vực Nam Bộ đã bước vào mùa mưa phụ tải đã giảm, nguồn nước về các hồ thủy điện được cải thiện. 

Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và các Bộ, cơ quan có liên quan đã nỗ lực thực hiện một số giải pháp cấp bách, nhưng đến nay đã xuất hiện những yếu tố ảnh hưởng tiêu cực đến việc cung ứng điện trong thời gian tới, đặc biệt miền Bắc với đặc trưng nguồn thủy điện chiếm tỷ trọng lớn 43,6%, bao gồm cả thủy điện lớn và thủy điện nhỏ.

Cụ thể, về nguồn cung thuỷ điện, tính đến ngày 6/6/2023, hầu hết các hồ thủy điện lớn ở miền Bắc đã về mức nước chết gồm: Lai Châu, Sơn La, Tuyên Quang, Bản Chát, Hủa Na, Thác Bà. Riêng hai hồ thủy điện Lai Châu và Sơn La đã phải chạy xuống dưới mực nước chết. Duy nhất hồ thủy điện Hòa Bình còn nước trong hồ và có thể duy trì phát điện đến khoảng ngày 12-13/6. Tổng công suất không huy động được nói trên của các nguồn thủy điện miền Bắc sẽ ở mức 5.000 MW và có thể lên đến 7.000MW khi hồ thủy điện Hòa Bình về mực nước chết. Như vậy, tính đến ngày 06/6/2023, công suất khả dụng của thuỷ điện là 3.110 MW chỉ đạt 23,7% công suất lắp.

Nhà máy thủy điện Bản Chát (Than Uyên, Lai Châu)  cũng đã về mực nước chết. Thời điểm 11h ngày 6/6, lượng nước về hồ thủy điện Bản Chát chỉ ở mức 11,7 m3/giây. 

Với sự nỗ lực của các đơn vị có liên quan, việc cung ứng than cho các nhà máy nhiệt điện đã được đảm bảo. Các nhà máy nhiệt điện than đã đủ nhiên liệu vận hành với công suất huy động cao. Tuy nhiên, do thời tiết nắng nóng, nhiệt độ tăng cao, các tổ máy hoạt động tối đa công suất trong thời gian dài dẫn đến những sự cố về thiết bị (chủ yếu là xì ống sinh hơi, xì bộ hâm, bộ quá nhiệt, máy nghiền than, bơm cấp, v.v...). Ngoài ra, nhiều tổ máy nhiệt điện than bị sự cố dài ngày (Vũng Áng 1 tổ, Phả Lại 1 tổ, Cẩm Phả 1 tổ, Nghi Sơn 2 1 tổ). Như vậy, mặc dù nguồn nhiên liệu than cho phát điện đã được cấp tương đối đảm bảo nhưng cập nhật đến ngày 06/6/2023, nguồn nhiệt điện than miền Bắc chỉ huy động được 11.934MW chiếm 76,6% công suất lắp.

Liên quan đến khả năng truyền tải, cũng theo Cục Điều tiết Điện lực, khả năng truyền tải điện từ miền Trung ra miền Bắc qua đường dây 500 kV Bắc -Trung luôn ở ngưỡng giới hạn cao (giới hạn tối đa từ 2.500 MW đến 2.700 MW) dẫn đến tiềm ẩn nguy cơ sự cố. Tổng công suất khả dụng của hệ thống điện miền Bắc (bao gồm cả điện nhập khẩu) có thể huy động để đáp ứng nhu cầu phụ tải điện chỉ đạt mức 17.500-17.900MW (khoảng 59,2% công suất lắp đặt). Công suất này đã bao gồm khoảng từ 2.500 đến 2.700 MW truyền tải từ miền Nam và miền Trung ra Bắc (cung đoạn đường dây 500kV Nho Quan - Hà Tĩnh. 

Theo tính toán, nhu cầu sử dụng điện ở khu vực miền Bắc có thể lên mức 23.500-24.000 MW trong những ngày nắng nóng sắp tới. Như vậy, hệ thống điện miền Bắc sẽ thiếu hụt khoảng 4.350 MW với sản lượng không đáp ứng được trung bình ngày khoảng là 30,9 triệu kWh (ngày cao nhất có thể lên tới 50,8 triệu kWh). Hệ thống điện miền Bắc đối mặt với nguy cơ thiếu công suất tại hầu hết các giờ trong ngày. Hiện có khoảng hơn 10 hồ thủy điện lớn ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam mực nước đã xấp xỉ mực nước chết hoặc là ở mức nước chết, không thể phát điện.

Trong số các thủy điện lớn 'khát nước trầm trọng' có các hồ thủy điện của EVN như: Lai Châu, Trị An, Ialy, Bản Chát, Huội Quảng, Trung Sơn, Buôn Kuốp, Buôn Tua Srah, Srepok 3, Sông Ba Hạ. Thực trạng này sẽ ảnh hưởng đến việc cung cấp nước cho hạ du cũng như có nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh cung cấp điện trong thời gian còn lại của mùa khô năm nay.

Theo số liệu của EVN, đến cuối tháng 5, điện quy đổi từ lượng nước còn lại trong hồ thủy điện ở miền Bắc chưa đến 1,23 tỷ kWh, chỉ đủ đáp ứng nhu cầu của miền Bắc trong 4 ngày nếu tính theo mức tiêu thụ của ngày nắng nóng như ngày 22/5. Đến ngày 3/6, miền Bắc huy động hụt khoảng 5.000 MW lượng thủy điện do hầu hết hồ lớn của vùng đã về gần mực nước chết. Các hồ như Lai Châu và Hủa Na, Thác Bà, Sơn La, Tuyên Quang chỉ còn đủ để khai thác trong 0,4-0,9 ngày. Riêng thủy điện Lai Châu và Sơn La hiện phải chạy máy tối thiểu ở dưới mực nước chết, tiềm ẩn nhiều rủi ro vận hành.

Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo các đơn vị liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp nỗ lực khắc phục tình trạng thiếu điện. 

Trước tình hình cung cấp điện đang gặp khó khăn, cùng với thực hiện nghiêm Công điện số 517/CĐ-TTg ngày 6/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện mùa khô năm 2023 và thời gian tới, Bộ Công Thương đã có các chỉ đạo khẩn, trong đó, yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tập trung huy động hiệu quả mọi nguồn lực, chỉ đạo điều hành thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện.

Bộ Công Thương yêu cầu EVN duy trì độ sẵn sàng các nhà máy/tổ máy nhiệt điện, đẩy nhanh thời gian khắc phục sự cố nhanh nhất có thể. Vận hành hệ thống điện hợp lý, cố gắng tăng huy động nhiệt điện để ngăn chặn suy giảm mực nước thuỷ điện; đẩy mực nước các hồ thủy điện lớn lên khỏi mực nước chết càng sớm càng tốt. Đồng thời, chủ động xây dựng các kịch bản linh hoạt ứng phó với những khó khăn về cung ứng điện nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp.

Cùng với đó, Bộ Công Thương yêu cầu tăng cường huy động các nhà máy năng lượng tái tạo, đẩy nhanh tiến độ đưa các nhà máy năng lượng tái tạo chuyển tiếp vào vận hành. Đến nay đã huy động 18 nhà máy năng lượng tái tạo chuyển tiếp với công suất 1.115,62 MW (bao gồm các nhà máy vận hành thử nghiệm và vận hành thương mại). Đặc biệt, Bộ chỉ đạo tập trung cao độ thực hiện hiệu quả các giải pháp về tăng cường tiết kiệm điện, đặc biệt trong tháng 6/2023.

Cục Điều tiết Điện lực cho biết, không chỉ ở Việt Nam, nhiều quốc gia châu Á cũng đang thiếu điện trong nắng nóng kỷ lục. Điển hình như Ấn Độ, Thái Lan, Bangladesh, thậm chí cả Trung Quốc cũng đang phải chủ động cắt điện luân phiên hoặc giới hạn cung ứng điện cho sản xuất để đảm bảo nguồn cung. Ở Vân Nam Trung Quốc (là tỉnh có nguồn thuỷ điện chiếm tỷ trọng 72% tổng công suất), nắng nóng khô hạn đã dẫn đến thiếu nguồn và phải áp dụng chế độ phân bổ điện cho các cơ sở sản xuất công nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm, cũng như áp dụng các biện pháp chặt chẽ để kiểm soát điện năng tiêu thụ. Trước tình hình biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, thời gian qua, Bộ Công Thương và ngành điện đã thực sự nỗ lực để có nhiều giải pháp để cung ứng điện.

Thu Trang