An Giang nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác công trình thủy lợi

TMO - Tại tỉnh An Giang, hệ thống thủy lợi được đầu tư đồng bộ, phát huy vai trò quan trong trong công tác phòng chống thiên tai, đồng thời điều tiết, chủ động nguồn nước phục vụ sản xuất. 

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang, hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh gồm 4.035 cống, 6.314 tuyến kênh, với tổng chiều dài 18.343km, 33 hồ chứa, 2.802 trạm bơm, 3.128 bờ bao và đê bao, với chiều dài hơn 8.800km, cùng 234 công trình kè (biển và sông) dài 87,84km. Ngoài ra, An Giang còn có 133km đê biển ven biển Tây, 22,7km đê cấp III vùng đông kênh Bảy Xã, 32km đê bao Ô Môn - Xà No, 35,87km đê cửa sông, 128,63km đê sông và hàng trăm km đê chuyên dụng.

Theo đánh giá của Chi cục Thủy lợi tỉnh, hệ thống thủy lợi không chỉ giúp ngăn lũ mà còn đảm bảo tiêu úng nhanh khi mưa lớn. Hiện toàn tỉnh có 239 công trình trọng điểm được kiểm tra, đánh giá thường xuyên, phần lớn đảm bảo an toàn. Một số công trình xuống cấp cũng đang được duy tu, sửa chữa, nâng cấp kịp thời để phục vụ sản xuất nông nghiệp và và đời sống dân sinh. 

Để chủ động điều tiết nước, phòng, chống lũ, triều cường, kiểm soát mặn, kết hợp phục vụ giao thông thủy tại các cống tại các địa phương trong mùa mưa, lũ, Chi cục Thủy lợi tỉnh An Giang ban hành kế hoạch vận hành hệ thống công trình thủy lợi tháng 12/2025. 

Trong đó, hệ thống cống ven biển An Biên - An Minh (gồm các xã Tây Yên, Đông Thái, Tân Thạnh, Đông Hưng, Vân Khánh, An Minh) vận hành đóng để kiểm soát mặn, trữ nước ngọt phục vụ sản xuất lúa vụ mùa 2025 - 2026 theo đề nghị của các địa phương. Đồng thời, chủ động vận hành linh hoạt để tiêu thoát nước, chống ngập úng và ngăn triều cường khi lên cao.

Các công trình thủy lợi được khai thác hiệu quả theo hướng đa mục tiêu. 

Các cống trên tuyến đê bao ngoài vùng đệm U Minh Thượng (xã U Minh Thượng) vận hành chủ động đóng, mở các cống để tiêu thoát nước, chống ngập úng; Chi cục Thủy lợi phối hợp địa phương thường xuyên kiểm tra tình hình, diễn biến nguồn nước khu vực vùng đệm để vận hành đóng, mở cống kiểm soát mặn và ngăn triều cường khi có yêu cầu. Hệ thống cống đê bao Ô Môn - Xà No (gồm các xã Vĩnh Hòa Hưng, Hòa Thuận, Hòa Hưng) vận hành mở tự do tất cả các cống để tiêu úng.

Hệ thống cống khu vực Châu Thành (xã Bình An) vận hành đóng, mở chủ động để tiêu thoát nước, chống ngập úng, xử lý ô nhiễm môi trường, ngăn triều xâm nhập; Chi cục Thủy lợi thường xuyên kiểm tra độ mặn, tình hình nguồn nước trong khu vực khi có các đợt triều cường, mặn xâm nhập để chủ động tham mưu, phối hợp Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi miền Nam vận hành hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân.

Hệ thống cống khu vực Rạch Giá vận hành mở cửa cống một chiều ra biển để thoát lũ, xả ô nhiễm: Cống Sông Kiên mở 5/5 cửa; cống số 1 mở 1/1 cửa. Các cống còn lại vận hành đóng, mở phù hợp để kiểm soát mặn, thoát lũ, tiêu thoát nước chống ngập úng hoặc ngăn triều cường lên cao khi có yêu cầu; Chi cục Thủy lợi tỉnh phối hợp UBND phường Vĩnh Thông chủ động đóng, mở điều tiết các cống trên địa bàn phường phục vụ sản xuất... 

Tỉnh An Giang đặt mục tiêu đến năm 2030, sẽ bảo đảm chất lượng và sản lượng nước phục vụ dân sinh, phát triển kinh tế - xã hội; 100% hộ gia đình ở thành thị, 98% hộ gia đình ở nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn. Cấp đủ nước phục vụ sinh hoạt; cấp và tạo nguồn cấp nước cho nông thôn, đô thị, công nghiệp, khu kinh tế. Hoàn thiện đồng bộ hệ thống công trình điều tiết nước, tích trữ nước; sửa chữa, đầu tư, nâng cấp công trình chuyển nước, kết nối nguồn nước từ hồ chứa, hệ thống thủy lợi để cấp đủ nước cho người dân…

Về nguồn nước sản xuất, phải bảo đảm cấp nước phục vụ cho nông nghiệp, đủ cung ứng cho 90% diện tích lúa, nếp và cây trồng cạn; bảo đảm cấp đủ nước cho gia súc, gia cầm và khu vực nuôi trồng thủy sản thâm canh tập trung. Đồng thời, tiêu, thoát nước hiệu quả qua công trình thủy lợi cho khoảng 353.683ha đất sản xuất nông nghiệp, thủy sản và đất đô thị, công nghiệp… 

Địa phương này tiếp tục đầu tư, nâng cấp các công trình thủy lợi, phục vụ sản xuất hiệu quả. 

Về phòng, chống lũ, ngập lụt và các loại hình thiên tai khác, sẽ phấn đấu giảm 30% thiệt hại đối với các loại hình thiên tai có cường độ, quy mô tương đương đã xảy ra trong năm 2000, 2011, 2018, hạn hán đầu năm 2020 trên địa bàn tỉnh; không để xảy ra thiệt hại về người do lũ, giông lốc và sạt lở đất bờ sông gây ra. Từng bước nâng cao năng lực phòng, chống lũ lụt, sạt lở đất, giông lốc và các loại hình thiên tai khác, bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân và cơ sở hạ tầng.

Tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh củng cố, xây dựng hạ tầng nhằm chủ động phòng, chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu; quản lý, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả, bền vững tài nguyên nước. Cấp đủ nguồn nước phục vụ sinh hoạt với mức bảo đảm 100%; cấp và tạo nguồn cấp nước cho khu vực nông thôn, đô thị, công nghiệp, khu kinh tế. Nâng diện tích cây trồng cạn được tưới lên 100%, với tần suất đảm bảo tưới tối thiểu 95%, cùng nhiều mục tiêu quan trọng khác.

UBND tỉnh yêu cầu các ngành, địa phương tập trung phân bổ tài nguyên nước theo thứ tự ưu tiên cho sinh hoạt, đời sống người dân, rồi đến công nghiệp, dịch vụ và sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, phân vùng quản lý rủi ro thiên tai với các khu vực bị ảnh hưởng do lũ, sạt lở đất, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

Tăng cường tạo nguồn, tích trữ, điều hòa nguồn nước. Sửa chữa, xây dựng hồ chứa nước, cống, trạm bơm phục vụ đa mục tiêu, ưu tiên cho các vùng khó khăn về nguồn nước. Xây dựng công trình kết nối, điều hòa, liên kết, chuyển nước, tiến tới hình thành mạng lưới liên kết nguồn nước liên tỉnh, liên vùng, liên quốc gia…/.

Đức Mạnh