Nhiều hố sụt lún lớn xuất hiện liên tiếp ở miền Trung Thổ Nhĩ Kỳ

TMO - Hàng trăm hố sụt lớn đã xuất hiện dày đặc tại vùng nông nghiệp trọng điểm ở miền Trung Thổ Nhĩ Kỳ, gây thiệt hại nghiêm trọng cho đất canh tác, ảnh hưởng tới an toàn sản xuất và sinh kế của người dân địa phương.

Nguyên nhân những hố sụt lớn liên tiếp xuất hiện tại khu vực nông nghiệp ở miền Trung Thổ Nhĩ Kỳ là do lượng mưa suy giảm và mực nước ngầm tụt xuống nhanh chóng. Tại Karapinar, thuộc tỉnh Konya - “vựa” ngô, lúa mì và củ cải đường lớn nhất nước - các hố sụt khổng lồ xuất hiện dày đặc ngay giữa đồng ruộng, có những cánh đồng ghi nhận tới 10 hố sụt.

Trong khi đó, ở các vùng núi xung quanh, nhiều hố sụt tự nhiên từng đầy nước nay cũng đã gần như khô cạn. Theo Giáo sư địa chất Fetullah Arik thuộc Đại học Kỹ thuật Konya, người nhiều năm nghiên cứu hiện tượng này, tốc độ hình thành hố sụt tại lưu vực Konya đã gia tăng nhanh chóng trong những năm gần đây, với tổng số gần chạm mốc 700 hố sụt.

“Nguyên nhân chính là biến đổi khí hậu và tình trạng hạn hán kéo dài trên toàn cầu từ những năm 2000. Mực nước ngầm đang giảm dần mỗi năm với tốc độ 4-5 mét/năm, so với chỉ khoảng 0,5 mét trước đây”, Giáo sư Arik giải thích.

Hố sụt tại các vùng nông nghiệp gây ảnh hưởng lớn tới canh tác sản xuất và an toàn của người dân.

Nguồn nước suy giảm buộc nông dân phải khoan thêm nhiều giếng phục vụ tưới tiêu, trong đó phần lớn là giếng khoan trái phép. Giáo sư Arik ước tính khu vực hiện có khoảng 120.000 giếng không phép, trong khi chỉ có khoảng 40.000 giếng hợp pháp, gây mất cân bằng nghiêm trọng trong khai thác nước ngầm và làm gia tăng nguy cơ xuất hiện thêm nhiều hố sụt mới. Dù chưa ghi nhận thương vong, song tính chất bất ngờ và khó dự đoán của các hố sụt tiềm ẩn rủi ro lớn đối với người dân và tài sản.

Nông dân Mustafa Sik ở Karapinar cho biết, chỉ trong hai năm, hai hố sụt đã xuất hiện ngay trên cánh đồng của gia đình. Một trong số đó hình thành vào tháng 8/2024, khi em trai ông đang làm việc không xa vị trí sụt lở. Kết quả khảo sát địa chất tại khu đất của gia đình Sik cũng phát hiện thêm hai khu vực có nguy cơ hình thành hố sụt, song thời điểm xảy ra vẫn chưa thể dự đoán.

Hiện tượng tại Konya đang trở thành lời cảnh báo mạnh mẽ về áp lực mà biến đổi khí hậu và việc khai thác nước ngầm quá mức gây ra đối với các vùng nông nghiệp phụ thuộc nhiều vào tài nguyên nước - không chỉ ở Thổ Nhĩ Kỳ mà còn tại nhiều khu vực khô hạn khác trên thế giới.

Sự xuất hiện hàng loạt hố sụt tại khu vực nông nghiệp trọng điểm đang khiến nông dân và các chuyên gia môi trường ở Thổ Nhĩ Kỳ đặc biệt lo ngại, coi đây là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng về mức độ nghiêm trọng của biến đổi khí hậu.

Đức Hà