Nhà máy LNG mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế

TMO – Với hơn 9 tỷ kWh điện cung cấp mỗi năm từ Dự án, việc đưa vào vận hành tổ hợp nhà máy LNG đầu tiên của Việt Nam đã đặt nền móng cho thị trường điện khí của đất nước (nguồn điện chủ động và ổn định), đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ thống năng lượng linh hoạt, sạch, ổn định, hiện đại của quốc gia.

Những quốc gia phát triển nhanh và bền vững đều sở hữu một hạ tầng năng lượng mạnh, ổn định và hiện đại. Theo đó, điện lực phải đi trước một bước, mở đường cho công nghiệp hóa và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và của quốc gia. Từ thực tiễn nước ta những năm qua cho thấy, cứ tăng trưởng kinh tế 1 điểm phần trăm thì tăng trưởng điện phải gấp 1,5 - 2 lần.

Hiện nay, công suất tiêu thụ điện cực đại của cả nước là 54.500 MW, như vậy mức tăng trưởng điện mỗi năm là từ 6.500 - 8.200 MW. Do vậy, nhu cầu về nguồn cung cấp điện ổn định và nhu cầu sử dụng điện của đất nước là rất lớn, đặc biệt, trong thời gian tới, chúng ta tập trung phát triển những đột phá chiến lược như công nghệ cao, sản xuất chip bán dẫn, xây dựng các trung tâm dữ liệu lớn quốc gia, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, xây dựng hệ thống đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham quan hệ thống vận hành Nhà máy Điện khí LNG. Ảnh: QH

Phát biểu tại lễ khánh thành Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và Nhà máy điện Nhơn Trạch 4 vừa diễn ra mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, với hơn 9 tỷ kWh điện cung cấp mỗi năm từ Dự án, việc đưa vào vận hành tổ hợp nhà máy LNG đầu tiên của Việt Nam đã đặt nền móng cho thị trường điện khí của đất nước (nguồn điện chủ động và ổn định), đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ thống năng lượng linh hoạt, sạch, ổn định, hiện đại của quốc gia.

Theo Thủ tướng Chính phủ, dự án mang lại nhiều ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của đất nước, vùng kinh tế và các địa phương. Theo đó, dự án khẳng định nỗ lực thực hiện cam kết giảm phát thải bằng "0", bảo đảm mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 của Việt Nam tại COP26. Đảm bảo an ninh năng lượng đi đôi với bảo vệ môi trường và tài nguyên đất nước.

Dự án đánh dấu bước chuyển đổi căn bản về mặt tư duy, mô hình và xu hướng phát triển nguồn năng lượng xanh, bền vững, hiện đại, giảm 40% phát thải carbon so với điện than và 30% phát thải carbon so với điện dầu mỏ (từ nguồn năng lượng hoá thạch sang nguồn năng lượng tái tạo). Là lời giải cho bài toán bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Giữ vai trò trung gian trong quá trình chuyển dịch, giảm thiểu tối đa việc hệ thống điện mất ổn định khi tỷ lệ năng lượng tái tạo tăng nhanh.

Dự án là hạ tầng chiến lược, đóng góp vào sự phát triển của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam (thu ngân sách, phát triển công nghệ cao, thu hút FDI chất lượng cao, đào tạo nhân lực chất lượng cao, vận hành hệ thống cảng biển và logistics trọng điểm, phát triển năng lượng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu…). Dự án do Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng quốc gia Việt Nam triển khai, thể hiện vai trò chủ lực của doanh nghiệp Nhà nước trong bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững, cũng như chứng minh bản lĩnh, năng lực tổ chức, điều hành, phối hợp và quản trị thông minh của doanh nghiệp, nhất là dám vượt qua khó khăn.

Dự án là nền tảng cho lộ trình phát triển điện khí LNG của Việt Nam, tạo động lực cho Quy hoạch Điện VIII (hình mẫu cho 13 dự án LNG tiếp theo) và giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn với chuỗi cung ứng LNG toàn cầu.

Thủ tướng Chính phủ đánh giá, để dự án được đưa vào vận hành, các chủ thể liên quan đã từng đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức "chưa từng có tiền lệ", nhiều "bài toán" cần có lời giải nhanh chóng, kịp thời, đúng "đáp số". Về tiến độ, dự án có quyết định đầu tư tháng 7/2020, tiến hành khởi công tháng 5/2022, trong thời điểm đại dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp và hậu quả kéo dài.

Về vốn, dự án được thực hiện trong bối cảnh không có bảo lãnh Chính phủ, phải thu xếp vốn từ các định chế tài chính quốc tế với những chuẩn mực nghiêm ngặt. Đây là một hình mẫu, cho thấy sự trưởng thành, lớn mạnh, bản lĩnh của doanh nghiệp. Về cơ chế, chính sách, các thủ tục từ nghiên cứu khả thi, đàm phán hợp đồng mua bán điện - khí, đấu thầu EPC đến thu xếp vốn kéo dài tới 5 năm. Thời điểm thực hiện dự án chưa có cơ chế về tính giá khí LNG trong giá thành điện, chưa có quy định về bao tiêu sản lượng điện dài hạn (yếu tố đầu vào quan trọng để tính hiệu quả đầu tư và phương án tài chính để thu xếp vốn). Các chủ thể liên quan đã vừa làm, vừa mở rộng, vừa hoàn chỉnh dần với tinh thần không cầu toàn, không nóng vội, không bỏ lỡ cơ hội, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết; đây là bài học rất quan trọng.

Về giải phóng mặt bằng, dự án gặp nhiều khó khăn trong giải quyết về quy hoạch sử dụng đất, giải phóng mặt bằng, bàn giao đất, cho thuê đất tại khu công nghiệp. Về nguồn nguyên liệu, khi dự án bước vào giai đoạn cao điểm, việc vận chuyển thiết bị quốc tế về Việt Nam gặp nhiều khó khăn; nguồn cung nguyên vật liệu cát, đá, sỏi… từ các chủ mỏ luôn thiếu hụt…

Tuy nhiên, với sự vào cuộc, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các bộ, ngành, địa phương dưới sự lãnh đạo của Đảng, các chủ thể liên quan đã từng bước tháo gỡ được những khó khăn, thách thức, tập trung thi công hoàn thành dự án với tinh thần các ‘chiến binh’ trên công trường. Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, có thể nói, việc xây dựng và khánh thành là dự án kiểu mẫu, tiêu biểu về nhiều mặt, nhất là việc vượt qua mọi khó khăn, thách thức, trở ngại để hoàn thành đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, bảo đảm an toàn, vệ sinh môi trường và bảo đảm tái định cư một cách thỏa đáng cho người dân. Chúng ta tự hào ngành điện, ngành dầu khí đã trưởng thành, lớn mạnh hơn bao giờ hết, thể hiện tinh thần, bản lĩnh Việt Nam, tầm vóc của chúng ta…

Thành công của Dự án không chỉ sẽ góp phần lan toả khí thế, động lực, mà còn là bài học kinh nghiệm để chúng ta tiếp tục triển khai các dự án năng lượng tái tạo tiếp theo. Theo đó, càng trong khó khăn, thách thức, nhiệm vụ càng nặng nề, càng phải đoàn kết, thống nhất, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám vượt qua chính mình vì sự nghiệp chung, vì lợi ích quốc gia, dân tộc. Phải nắm chắc tình hình, bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo để tiến đến chân lý, có tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận giải quyết, xử lý vấn đề khoa học, kịp thời, linh hoạt, hiệu quả.

Tăng cường sự hiệp đồng, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các lực lượng, các cấp, các ngành, các cơ quan; tập trung tháo gỡ các rào cản về thể chế, cắt bỏ thủ tục hành chính rườm rà, tạo động lực, truyền cảm hứng cho các chủ thể có liên quan; khen thưởng, động viên kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích và xử lý nghiêm các sai phạm, coi trọng việc khắc phục hậu quả. Kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa nội lực và ngoại lực, trong đó nội lực (gồm con người, cơ chế, chính sách, các tài sản được giao…) là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, ngoại lực (như nguồn vốn, khoa học, công nghệ, kinh nghiệm quản lý, đào tạo nhân lực…) là quan trọng và đột phá.

Tổ chức thực hiện với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, phân công phải bảo đảm "6 rõ: rõ người, rõ việc, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ kết quả". Chủ động phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân với tinh thần "đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã làm, đã thực hiện là có kết quả cụ thể, đo lường, lượng hóa, cân đong đo đếm được". Coi trọng trí tuệ, tiết kiệm thời gian, quyết đoán đúng lúc.

Để Dự án được vận hành hiệu quả, phát huy rõ vai trò chiến lược trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển kinh tế - xã hội, Thủ tướng Chính phủ đề nghị tiếp tục khẳng định vai trò tập đoàn năng lượng quốc gia có tính định hướng và dẫn dắt toàn ngành; là điểm tựa trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và thực hiện chiến lược chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, chuyển dịch năng lượng (năng lượng tái tạo, hydrogen, LNG, điện hạt nhân, điện gió ngoài khơi…), tự tin và bản lĩnh tiến thẳng lên công nghệ cao.

Cơ quan, đơn vị liên quan vận hành dự án bảo đảm tuân thủ tuyệt đối các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn, tối ưu hóa hiệu suất, quy định về môi trường. Tăng cường phối hợp với các cơ quan trong hệ thống điện quốc gia, ứng dụng khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo và các giải pháp tối ưu để vận hành hệ thống ổn định, tận dụng cơ chế giá điện theo giờ để tăng doanh thu khi giá cao và bảo đảm tính cạnh tranh cao nhất. Tiến hành quyết toán, kiểm toán theo đúng quy định…/.

VŨ MINH