Nguy cơ bùng phát dịch hại trên cây lúa khu vực đồng bằng sông Cửu Long

TMO - Người nông dân cần dọn sạch cỏ, rơm rạ sau thu hoạch, giảm mật độ sạ để hạn chế nguồn bệnh. Khi xuất hiện chòm đạo ôn đầu tiên, cần phun phòng toàn ruộng, tránh phun cục bộ.

Theo Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam, thời tiết bất lợi cùng mưa trái mùa kéo dài khiến sản xuất nông nghiệp ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có nguy cơ bùng phát dịch hại, đặc biệt là bệnh đạo ôn, cháy bìa lá, bạc lá và sâu cuốn lá trên lúa vụ thu đông. Để duy trì đà tăng trưởng, việc bảo vệ sản xuất vụ thu đông – đặc biệt tại ĐBSCL có ý nghĩa then chốt.

Toàn vùng hiện đã ghi nhận trên 12.200 ha lúa nhiễm đạo ôn và hơn 7.000 ha nhiễm cháy bìa lá với tỷ lệ phổ biến 15–30%, tập trung tại Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang và Tây Ninh. Cơ quan chuyên môn cảnh báo nếu không xử lý kịp thời, nguy cơ mất năng suất cuối vụ là rất lớn, nhất là khi ĐBSCL đang bước vào giai đoạn đòng – trỗ, thời điểm quyết định năng suất.

Đồng bằng sông Cửu Long - một trong những khu vực trồng lúa lớn nhất cả nước. Ảnh minh họa.

Tại nhiều địa phương, bệnh bạc lá, đạo ôn diễn biến phức tạp hơn do mưa nắng thất thường. Ngoài ra, nhiều nơi ghi nhận mưa lớn, ngập úng kéo dài, khiến việc chăm sóc, quản lý dịch hại gặp khó khăn. Theo cơ quan chuyên môn, bệnh đạo ôn dễ lây lan qua gió và tồn tại trên cỏ dại, rơm rạ, trong khi bệnh cháy bìa lá và bạc lá do vi khuẩn thường bùng phát ở ruộng ẩm, thừa đạm. Đồng thời khuyến cáo người nông dân cần dọn sạch cỏ, rơm rạ sau thu hoạch, giảm mật độ sạ để hạn chế nguồn bệnh. Khi xuất hiện chòm đạo ôn đầu tiên, cần phun phòng toàn ruộng, tránh phun cục bộ, với bệnh cháy bìa lá, bạc lá cần tháo nước kịp thời, giảm đạm, tăng kali, phun thuốc đúng hướng dẫn.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu các đơn vị bám sát diễn biến đồng ruộng, chủ động dự báo và hướng dẫn nông dân biện pháp phòng trừ dịch hại, bảo vệ lúa trong giai đoạn nhạy cảm. Đồng thời, các địa phương cần chuẩn bị tốt kế hoạch sản xuất vụ đông xuân 2025–2026 phù hợp với điều kiện nguồn nước và nguy cơ hạn, mặn.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, quản lý dịch hại phải dựa trên nguyên tắc "phòng là chính, trị kịp thời", kết hợp kỹ thuật canh tác bền vững. Sự chủ động của nông dân cùng sự đồng hành của ngành chuyên môn và doanh nghiệp sẽ là yếu tố quyết định để ĐBSCL bảo vệ năng suất vụ thu đông và giữ vững vai trò vựa lúa quốc gia.

Theo số liệu từ Cục Thống kê, vụ mùa năm 2025 cả nước gieo cấy được 1.521,3 nghìn ha, giảm 9,9 nghìn ha so với vụ mùa năm trước. Trong đó, khu vực miền Bắc đạt 980,8 nghìn ha, giảm 17,2 nghìn ha; miền Nam đạt 540,5 nghìn ha, tăng 7,3 nghìn ha. Tính đến ngày 20/10/2025, cả nước thu hoạch được 865,5 nghìn ha lúa mùa, bằng 91,7% cùng kỳ năm trước và chiếm 56,9% diện tích gieo cấy, trong đó, miền Bắc đạt 598,0 nghìn ha, bằng 87,2% và chiếm 61,0%; miền Nam đạt 267,5 nghìn ha, bằng 103,7% và chiếm 49,5%.

Với vụ lúa Thu Đông: Tính đến ngày 20/10/2025, các địa phương đã xuống giống được 699,2 nghìn ha lúa thu đông, bằng 97,6% cùng kỳ năm trước. Với cây hàng năm, diện tích gieo trồng một số cây giảm so với cùng kỳ năm trước do ảnh hưởng của bão và hoàn lưu sau bão gây mưa lớn, ngập úng, cuốn trôi làm ảnh hưởng đến tiến độ gieo trồng.

THANH BÌNH