Người dân hưởng lợi kép từ chính sách giao khoán bảo vệ rừng

TMO - Việc giao khoán bảo vệ rừng cho hộ gia đình, cộng đồng thôn, bản đang mang lại nhiều lợi ích cho tỉnh Gia Lai  khi công tác bảo vệ rừng được siết chặt và đẩy mạnh bảo tồn. Đồng thời người dân địa phương lại có thêm thu nhập.

Tính đến tháng 9/2024, tổng diện tích đất có rừng của tỉnh Gia Lai có khoảng 650.000ha. Trong đó, rừng tự nhiên trên 478.000ha, rừng trồng trên 156.000ha và rừng trồng chưa thành rừng trên 14.000ha. Thông tin từ Chi cục Kiểm lâm tỉnh Gia Lai, qua số liệu chính xác thì tỉnh Gia Lai hiện có diện tích rừng lớn nhất khu vực Tây Nguyên và đứng thứ 4 cả nước. Đây là tiềm năng lớn để tỉnh tiếp tục mở rộng và bảo tồn rừng hiệu quả.

Với mục tiêu bảo vệ rừng bền vững và nâng cao ý thức cho người dân trong công tác bảo vệ rừng, thời gian qua tại tỉnh Gia Lai đã đẩy mạnh việc giao khoán rừng cho người dân. Nhờ việc giao khoán rừng đến từng thôn, bản và từng hộ gia đình nên đã hạn chế được các vụ phá rừng phòng hộ, rừng đặc dụng phức tạp, đồng thời người dân có thêm nguồn thu nhập chính đáng từ rừng. Theo chia sẻ của người dân sinh sống tại làng Broch, xã Ia Khươl, huyện Chư Păh cho biết, làng có 9 hộ tham gia nhận khoán bảo vệ hơn 200 ha rừng tự nhiên.

Để bảo vệ rừng và đất rừng không bị xâm hại, các thành viên trong nhóm lên lịch tuần tra, kiểm soát một cách chặt chẽ, khoa học. Đặc biệt, trong những tháng cao điểm của mùa khô, hầu như ngày nào nhóm cũng tổ chức tuần tra, kiểm soát tại khu vực nhận khoán. Bên cạnh đó, nhóm chủ động phối hợp với lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách của Ban Quản lý rừng phòng hộ Đông Bắc Chư Păh tuyên truyền, vận động những hộ có đất sản xuất liền kề không cơi nới, xâm lấn đất lâm nghiệp.

Nhờ đó, từ năm 2023 đến nay, toàn bộ diện tích nhận khoán bảo vệ không xảy ra các vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp. Với mức khoán bảo vệ rừng là 300.000 đồng/ha/năm, mọi người dân đều cảm thấy vui vì đã giữ gìn, bảo tồn được diện tích rừng, bên cạnh đó còn có thêm nguồn thu nhập.

Giao khoán rừng đã giúp người dân Gia Lai có thêm nguồn thu nhập. 

Bên cạnh đó, Ban Quản lý rừng phòng hộ Đông Bắc Chư Păh đang quản lý, bảo vệ 11.500 ha rừng và đất rừng trên địa bàn 3 xã: Ia Khươl, Đăk Tơ Ver, Hà Tây. Đến thời điểm này, đơn vị đã giao khoán bảo vệ rừng cho 13 cộng đồng dân cư ở 3 xã với tổng diện tích 4.036 ha, mức khoán bình quân 300.000 đồng/ha/năm. Đại diện Ban Quản lý rừng phòng hộ Đông Bắc Chư Păh thông tin, trên cơ sở diện tích đã khoán bảo vệ, Ban Quản lý đã chỉ đạo lực lượng quản lý bảo vệ rừng chuyên trách thường xuyên phối hợp, theo dõi cộng đồng làng nhận khoán tuần tra, kiểm tra rừng.

Cùng với đó, đôn đốc, nhắc nhở cộng đồng nhận khoán thực hiện nghiêm công tác quản lý bảo vệ, phòng chống cháy rừng trong mùa khô. Nhờ lực lượng nhận khoán bảo vệ mà số vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp trên lâm phần đơn vị quản lý giảm rõ rệt. Ngoài ra, thời gian qua, Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Biển Hồ cũng triển khai thực hiện giao khoán bảo vệ rừng.

Người dân tại  xã Gào, TP. Pleiku cho hay, họ đã nhận khoán bảo vệ gần 30 ha rừng thông của Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Biển Hồ từ nhiều năm nay. Hàng ngày, họ sắp xếp thời gian đi kiểm tra một vòng từ xã Gào qua Hàm Rồng và những khu vực rừng và đất rừng giáp ranh với đất sản xuất của người dân nhằm kịp thời ngăn chặn các trường hợp xâm hại rừng và đất rừng.

Đến nay, các địa phương, đơn vị chủ rừng trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã triển khai giao khoán bảo vệ được 121.904 ha rừng cho hơn 59 ngàn lượt hộ gia đình, cộng đồng tham gia nhận khoán bảo vệ rừng hưởng lợi. Việc khoán bảo vệ rừng không chỉ giúp người dân sinh sống gần rừng có thêm nguồn thu nhập, đặc biệt là nuôi trồng dưới tán rừng mà còn giúp các địa phương, đơn vị chủ rừng kịp thời ngăn chặn các vụ xâm lấn đất rừng, khai thác lâm sản trái pháp luật, phá rừng làm nương rẫy, phòng chống cháy rừng. Đại diện Chi cục Lâm nghiệp  tỉnh Gia Lai cho hay, thông qua việc giao khoán, người dân sinh sống gần rừng vừa có thêm nguồn thu nhập, vừa góp phần tích cực trong việc bảo vệ rừng.

Tuy nhiên, khoán bảo vệ rừng hiện nay vẫn còn những khó khăn như đơn giá còn quá thấp, không đủ cân đối. Bên cạnh đó, một số cộng đồng chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm trong quản lý diện tích rừng nhận khoán, chưa xây dựng kịp thời kế hoạch tuần tra, kiểm soát.

Ý thức bảo vệ rừng của người dân đã tăng lên sau khi nhận giao khoán bảo vệ rừng. 

Đặc biệt, một số diện tích khoán có đất nông nghiệp và nương rẫy liền kề, xen kẽ với đất rừng; mức khoán rừng thấp không quá 30 ha/hộ nên chưa thu hút người dân tham gia bảo vệ rừng. Ngoài ra, hiện chưa có chế tài xử lý trách nhiệm cộng đồng nhận khoán khi để xảy ra vi phạm trên diện tích rừng nhận khoán bảo vệ. Thời gian tới, đơn vị phối hợp với các cơ quan chuyên môn tuyên truyền, vận động người dân tích cực tham gia nhận khoán bảo vệ rừng; kiểm tra, giám sát việc triển khai khoán bảo vệ rừng để bà con yên tâm nhận khoán.

Mặc dù việc giao khoán bảo vệ rừng đã có nhiều thuận lợi, tạo chuyển biến tích cực cho người dân trong công tác bảo tồn rừng, tuy nhiên để triển khai hiệu quả, trước hết lực lượng của chính quyền cơ sở, địa phương tại chỗ phải thực hiện tốt. Đồng thời muốn giữ được rừng, cần sự chung sức hỗ trợ kịp thời, thường xuyên của người dân và các tổ cộng đồng được giao khoán bảo vệ rừng tại địa phương.

Lực lượng ban ngành chức năng rất mỏng, bởi vậy muốn làm tốt công tác bảo vệ rừng phải nhờ vào lực lượng chính quyền địa phương và người dân sống ngay cạnh bìa rừng, khi đó mới kịp thời phát hiện việc xâm hại rừng để có biện pháp bảo vệ hiệu quả.

Việc thực hiện giao khoán, bảo vệ rừng, thời gian qua trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã góp phần hạn chế được tình trạng cháy rừng, khai thác rừng trái phép, duy trì ổn định diện tích rừng được giao khoán; nâng cao đời sống của hộ gia đình nhận khoán, tạo động lực khuyến khích hộ tích cực tham gia vào công tác bảo vệ rừng, đồng thời tiết kiệm ngân sách đầu tư cho công tác bảo vệ rừng tại cơ sở.

Khi ý thức được nâng lên, người dân không còn phá rừng làm nương rẫy, hạn chế tình trạng du canh; đồng thời tham gia tích cực vào việc bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái rừng. Bên cạnh đó, quản lý, chăm sóc, bảo vệ tốt nên từ đây nguồn thu nhập của người dân ổn định, góp phần xóa đói giảm nghèo tại địa phương. Chính sách giao khoán rừng cho hộ dân bảo vệ đã và đang mang lại hiệu quả thiết thực. Hiệu quả nhận thấy rõ là ý thức của người dân trong công tác bảo vệ rừng được nâng cao, rừng được bảo vệ tốt hơn, các vụ cháy rừng, phá rừng giảm nhiều…

Có thể thấy, chính sách giao khoán rừng tại các địa phương đã nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của cộng đồng dân cư sống gần rừng. Đây được xem là một giải pháp hiệu quả trong việc bảo vệ, khôi phục rừng và tạo điều kiện thuận lợi cho rừng tự nhiên phát triển cũng như giúp cải thiện cuộc sống của người dân.

Thuỳ Vân