Nghệ An: Ứng dụng công nghệ cảnh báo sớm thiên tai, giảm thiểu tối đa thiệt hại

TMO - Ứng dụng công nghệ hiện đại trong dự báo, cảnh báo sớm thiên tai được tỉnh Nghệ An xem là giải pháp đột phá để  phòng, chống thiên tai hiệu quả. Nhờ có thông tin kịp thời, chính xác đã giúp các địa phương nâng cao năng lực ứng phó, từ đó hạn chế tối đa rủi ro cho người dân vùng dễ bị ảnh hưởng do bão lũ, sạt lở đất.

Nghệ An là địa phương thường xuyên phải hứng chịu thiên tai, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Gần đây nhất, cơn bão số 5 Kajiki đổ bộ khiến Nghệ An thiệt hại tài sản ước tính hơn 1.400 tỷ đồng. Cụ thể, có 2 người bị thương do bão, 5.149 nhà bị hư hỏng, tốc mái; 776 nhà bị ngập nước; 892 hộ phải di dời khẩn cấp; 113 điểm trường bị thiệt hại theo nhiều mức; 13 cơ sở y tế hư hỏng, tốc mái.

Bên cạnh đó hơn 52.000ha diện tích nông, lâm nghiệp bị thiệt hại; 100m đê cấp IV bị sạt lở; hơn 1.000ha nuôi trồng thủy sản, hải sản bị thiệt hại; 2.235m đường giao thông bị hư hỏng, sạt lở; 7 cầu bị hư hỏng; 1.885 cột điện bị đổ, gãy; 14 trụ sở cơ quan hư hỏng, tốc mái…

Trước tình hình trên, chính quyền và người dân Nghệ An đã đẩy mạnh triển khai nhiều biện pháp ứng phó, trong đó chú trọng áp dụng công nghệ số nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại do mưa bão, sạt lở đất gây ra. Đơn cử tại địa bàn xã Mường Típ (huyện Kỳ Sơn cũ), nhiều năm qua, Mường Típ liên tục gánh chịu những đợt mưa lũ, sạt lở. Đặc biệt, trận lũ quét cách đây gần hai tháng đã cuốn trôi cầu gỗ, làm hư hỏng nhà cửa, trường học…Do đó,  việc ứng dụng công nghệ thông tin trong phòng chống thiên tai ở Mường Típ đã phát huy hiệu quả rõ rệt. Cụ thể, xã phối hợp với các cơ quan cấp trên triển khai hệ thống cảnh báo sớm qua điện thoại, gửi tin nhắn trực tiếp đến từng hộ dân khi có dự báo lũ, mưa lớn.

Các nhóm Zalo kết nối chính quyền với trưởng bản và người dân được thành lập, giúp thông tin truyền tải nhanh chóng, chính xác. Khi xuất hiện dấu hiệu mưa to, nguy cơ sạt lở, trưởng bản đăng tải hình ảnh, video hiện trường để xã kịp thời nắm bắt tình hình, chỉ đạo di dời và báo cáo xin hỗ trợ. Lãnh đạo UBND xã Mường Típ, cho biết, công nghệ thông tin đã giúp rút ngắn thời gian truyền đạt thông tin đến người dân. Chỉ trong vài phút, cảnh báo có thể đến từng hộ gia đình.

Nhờ đó, trong các đợt mưa lũ gần đây, nhiều hộ dân được di dời kịp thời. Người dân cũng chủ động hơn trong việc thu dọn tài sản, đưa trẻ em và người già đến nơi an toàn. Mường Típ địa bàn rộng, dân cư thưa thớt, trong đó có 3 bản không có sóng điện thoại nên cán bộ xã thường xuyên bám bản, trực tiếp thông tin và hướng dẫn bí thư, trưởng bản truyền đạt lại cho người dân.

Với các bản, nơi bà con còn hạn chế về sử dụng công nghệ, cán bộ phụ trách cũng được giao nhiệm vụ hỗ trợ, để thông tin không bị gián đoạn. Không chỉ giúp phòng chống thiên tai, công nghệ thông tin còn hỗ trợ xã trong quản lý dân cư, thực hiện an sinh xã hội, đưa các chính sách cứu trợ đến đúng đối tượng, minh bạch và kịp thời. Đây là bước tiến quan trọng đối với một xã miền núi còn nhiều khó khăn, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào chính quyền địa phương.

Hay tại xã Hùng Chân (huyện Quỳ Châu cũ), trong cơn bão số 5 vừa qua, chính quyền địa phương đã chứng minh hiệu quả rõ rệt khi mạnh dạn ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác phòng chống thiên tai. Cụ thể, UBND xã đã thành lập nhóm Zalo kết nối từ lãnh đạo xã đến tận các xóm, bản.

Nghệ An là địa phương thường xuyên phải hứng chịu thiệt hại nặng nề do thiên tai, bão lũ gây ra.  (Ảnh: TTX). 

Mọi diễn biến thời tiết, cảnh báo bão, cũng như văn bản chỉ đạo từ Trung ương, tỉnh được cập nhật liên tục. Trưởng bản, bí thư chi bộ, trưởng ban công tác mặt trận phải báo cáo tình hình hằng ngày qua nhóm. Nhờ đó, lãnh đạo xã nắm bắt nhanh, sát với thực tế để kịp thời đưa ra chỉ đạo. Ngoài kênh tương tác qua Zalo, xã còn lắp đặt 6 camera tại các điểm xung yếu để giám sát nguồn thủy lợi Cá Mát, đồng thời theo dõi mực nước khi lũ tràn về.

Đây là cơ sở quan trọng để cảnh báo sớm, giúp người dân phòng tránh rủi ro. Thời gian tới, xã tiếp tục triển khai thêm camera tại những “điểm nóng” nhằm hỗ trợ lực lượng an ninh và đảm bảo trật tự địa phương. Lãnh đạo UBND xã Hùng Chân cho biết, trước đây, việc thông tin chủ yếu dựa vào loa phát thanh. Nhưng đặc thù miền núi, dân cư thưa thớt, không phải lúc nào bà con cũng nghe được.

Giờ qua Zalo, mọi thứ nhanh gọn, hiệu quả. Chính quyền địa phương yêu cầu trưởng bản, bí thư phải tương tác hằng ngày để khi có tình huống khẩn cấp thì xử lý ngay, lãnh đạo xã còn trực tiếp gọi điện cho cán bộ cơ sở để xác minh tình hình, tránh độ trễ thông tin. Văn bản có thể cập nhật sau, nhưng chỉ đạo khẩn được triển khai ngay qua điện thoại, giúp ứng phó linh hoạt và nhanh chóng.

Bên cạnh đó, Trung tâm Hành chính công xã đã được đầu tư nâng cấp hệ thống máy tính, kết nối internet ổn định, phục vụ người dân giải quyết thủ tục. Hồ sơ xử lý nhanh hơn, kết quả trả minh bạch, công khai. UBND xã khẳng định sẽ tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, bảo đảm quyền lợi cho người dân.

Trong bối cảnh thiên tai ngày càng khốc liệt, ứng dụng công nghệ thông tin không còn là lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. Với địa hình rộng, nhiều vùng xa xôi, hạ tầng còn hạn chế, nếu chỉ dựa vào phương thức truyền thống, Nghệ An khó lòng ứng phó kịp thời. Việc tận dụng công nghệ từ tin nhắn điện thoại, nhóm mạng xã hội cho tới hệ thống cảnh báo sớm đã chứng minh hiệu quả: giảm thiểu thiệt hại, nâng cao năng lực quản lý của chính quyền cơ sở.

Áp dụng công nghệ trong việc đưa thông tin và cảnh báo sớm thiên tai các địa phương của tỉnh Nghệ An đang mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo vệ an toàn cho người dân và giảm thiểu tối đa thiệt hại. Không chỉ giúp chính quyền chủ động trong công tác phòng, chống thiên tai, hệ thống này còn nâng cao ý thức, kỹ năng ứng phó của cộng đồng. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, giải pháp trên chính là hướng đi tất yếu để chính quyền, người dân chủ động ứng phó trước diễn biến bất thường của bão lũ, sạt lở đất…/.

Huy Hoàng