NDC3.0 Việt Nam được tính toán cụ thể, bài bản, tính khả thi cao khi thực hiện

TMO - Theo kịch bản nhiệt độ toàn cầu tăng 1,5 độ C sẽ tác động kéo giảm GDP của Việt Nam; và GDP sẽ giảm mạnh nếu nhiệt độ tăng 2 độ C. Đến năm 2050, mức độ thiệt hại kinh tế vĩ mô có thể nghiêm trọng hơn nếu không thực hiện các biện pháp thích ứng biến đổi khí hậu.

Thực hiện trách nhiệm là quốc gia thành viên Thỏa thuận Paris, năm 2025, Việt Nam đang trong quá trình hoàn thiện dự thảo NDC3.0 (Báo cáo đóng góp do quốc gia tự quyết định). Việc rà soát, cập nhật NDC được thực hiện dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì. Các Bộ, ngành, chuyên gia, nhà khoa học, tổ chức phi chính phủ, cơ quan nghiên cứu và các đối tác phát triển đã tham gia tích cực thông qua nhiều đợt làm việc tập trung, tham vấn các cấp.

Theo Cục trưởng Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường Tăng Thế Cường, trong bối cảnh ứng phó biến đổi khí hậu (BĐKH) toàn cầu còn phải đối mặt với nhiều thách thức nhất là về nguồn lực hỗ trợ cho các nước đang phát triển, việc xây dựng NDC3.0 của Việt Nam được tính toán cụ thể, bài bản và đảm bảo tính khả thi khi triển khai thực hiện.

Bảo vệ, phát triển rừng ngập mặn - giải pháp căn cơ ứng phó biến đổi khí hậu. Ảnh minh họa.

Các nhóm chuyên gia đã tiến hành đánh giá tiến độ thực hiện NDC năm 2022, xác định kịch bản phát triển thông thường (BAU) và các mục tiêu giảm phát thải giai đoạn 2026-2035 cho từng lĩnh vực: Năng lượng, sử dụng đất và lâm nghiệp (LULUCF), chất thải, các quy trình công nghiệp (IPPU). NDC cũng sẽ đưa ra nhu cầu vốn đầu tư tăng thêm để thực hiện các biện pháp giảm phát thải cụ thể. Đơn cử, lĩnh vực năng lượng có mục tiêu lớn nhất và ước tính cần khoảng 73,7 tỷ USD cho giai đoạn 2026-2030 và 105,7 tỷ USD cho giai đoạn 2031-2035.

Nội dung NDC cũng thể hiện những nỗ lực của Việt Nam trong xây dựng chính sách pháp luật, nhằm hiện thực hóa các quy định của Thỏa thuận Paris và các cam kết quốc tế. Trong đó, tiêu biểu là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Nghị định quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn (2022, sửa đổi bổ sung 2025); Chiến lược quốc gia về BĐKH đến năm 2050; Đề án triển khai kết quả COP26…

Về thích ứng BĐKH, NDC thể hiện các nỗ lực thích ứng của Việt Nam thời gian qua, với đánh giá cụ thể cả về mặt thành quả và những thiếu hụt. Các vấn đề trọng tâm bao gồm: Sử dụng hiệu quả và ngăn chặn tình trạng suy giảm, suy thoái tài nguyên nước, tài nguyên đất; phát triển nông nghiệp thông minh, thích ứng với BĐKH; quản lý bảo vệ rừng và các hệ sinh thái; phát triển hạ tầng thích ứng với BĐKH; tăng cường hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe; bảo đảm an sinh xã hội và bình đẳng giới; dự báo và cảnh báo sớm; xây dựng, nâng cấp công trình phòng chống thiên tai; bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản người dân, triển khai các giải pháp nhằm giảm thiểu tổn thất và thiệt hại do BĐKH; xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách về thích ứng; truyền thông, nâng cao nhận thức và thu hút sự tham gia của cộng đồng; phát triển nguồn nhân lực; nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, huy động nguồn lực tài chính, đầu tư cho thích ứng; đẩy mạnh hợp tác quốc tế.

Trong hợp phần thích ứng sẽ lồng ghép đánh giá tổn thất, thiệt hại do BĐKH tại Việt Nam. Những tác động chính bao gồm; nước biển dâng, xâm nhập mặn, hạn hán, mưa lớn gây ngập lụt đô thị và nông thôn, bão, sóng lớn, triều cường, sạt lở, mưa lớn gây lũ quét, sạt lở đất. Cùng với các ví dụ cụ thể về mức độ thiệt hại trong nhiều năm qua, Việt Nam đưa ra dự tính tổn thất, thiệt hại đến năm 2050 về kinh tế, sản xuất nông nghiệp và thủy sản, năng lượng, công nghiệp và thương mại, hạ tầng, thu nhập của người lao động.

Theo kịch bản nhiệt độ toàn cầu tăng 1,5 độ C sẽ tác động kéo giảm GDP của Việt Nam; và GDP sẽ giảm mạnh nếu nhiệt độ tăng 2 độ C. Đến năm 2050, mức độ thiệt hại kinh tế vĩ mô có thể nghiêm trọng hơn nếu không thực hiện các biện pháp thích ứng biến đổi khí hậu.

Theo Cục Biến đổi khí hậu, quá trình xây dựng NDC sử dụng những số liệu chính thống, những kinh nghiệm hay, bài học tốt, các nghiên cứu có giá trị. Do NDC là nỗ lực cao nhất của quốc gia, có tính ràng buộc quốc tế nên phạm vi sẽ chỉ gồm các vấn đề phù hợp, chắc chắn hoặc kèm theo điều kiện khả thi về mặt kỹ thuật, tài chính để thực hiện, góp phần thực hiện ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.

PHẠM DUNG