Nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường

TMO - Trong những năm gần đây, TP Cần Thơ đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường, qua đó góp phần phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng tác động rõ nét đến sản xuất nông nghiệp, TP Cần Thơ đã xác định việc nâng cao hiệu quả sản xuất gắn với bảo vệ môi trường là yêu cầu tất yếu và lâu dài. Ngành nông nghiệp thành phố tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng bền vững, phù hợp điều kiện tự nhiên và nhu cầu thị trường.

Nhiều mô hình canh tác tiên tiến như sản xuất lúa chất lượng cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao từng bước được nhân rộng, góp phần giảm sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, hạn chế ô nhiễm môi trường đất và nước. Song song đó, Cần Thơ chú trọng tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho nông dân về sản xuất an toàn, thân thiện với môi trường; khuyến khích thu gom, xử lý chất thải nông nghiệp đúng quy định.

Việc áp dụng cơ giới hóa, tự động hóa và tiến bộ khoa học kỹ thuật không chỉ giúp giảm chi phí, tăng năng suất mà còn góp phần kiểm soát tốt hơn các tác động tiêu cực đến môi trường. Qua đó, sản xuất nông nghiệp của Cần Thơ từng bước nâng cao giá trị gia tăng, hướng đến phát triển bền vững. Theo đánh giá của ngành chức năng, thời gian qua, sản xuất nông nghiệp có nhiều tác động ảnh hưởng đến môi trường, như sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong quá trình sản xuất, vứt ném vỏ chai thuốc gây ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu...

Từ đó, TP Cần Thơ đã triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp nhằm bảo vệ môi trường (BVMT), ứng phó biến đổi khí hậu. Trong đó, trồng cây xanh, khắc phục rác thải trong sản xuất nông nghiệp là giải pháp từng bước đạt hiệu quả, góp phần BVMT, xây dựng nông thôn ngày càng xanh, sạch, đẹp...Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP Cần Thơ, hiện nay, thành phố xác định công tác BVMT là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong quá trình phát triển.

Hoạt động thu gom rác thải được TP.Cần Thơ thường xuyên triển khai. (Ảnh: KTMT). 

Do đó, để góp phần đảm bảo các tiêu chí về thành phố xanh, bền vững, Cần Thơ đã tập trung thực hiện các chiến lược, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội kết hợp BVMT; huy động các nguồn lực đầu tư hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật về BVMT như xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các khu công nghiệp, nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt, nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt…Bên cạnh đó, thành phố cũng triển khai các dự án mở rộng khả năng bao phủ của hệ thống thu gom nước thải; nâng cao năng lực quan trắc, cảnh báo môi trường; cải thiện chất lượng môi trường ở một số tuyến kênh, rạch, ao hồ khu vực nội thị và nông thôn.

Đặc biệt, ngành Nông nghiệp TP Cần Thơ đã tăng cường phối hợp cùng đơn vị chức năng, doanh nghiệp triển khai công tác BVMT trong sản xuất nông nghiệp. Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (thuộc Sở NN&MT TP Cần Thơ), cho biết, nhằm góp phần tuyên truyền và lan tỏa lối sống xanh, nâng cao ý thức BVMT trong cộng đồng nông dân, góp phần làm cho môi trường nông thôn xanh và sạch;

Đồng thời hạn chế bao bì thuốc BVTV gây ô nhiễm môi trường đất, nước, nên từ năm 2021 đến nay, ngành Nông nghiệp thành phố (nay là ngành NN&MT) đã phối hợp các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện Chương trình môi trường sạch, cuộc sống xanh - thu gom vỏ bao gói thuốc BVTV sau sử dụng. Hoạt động này từng bước phát huy hiệu quả và lan tỏa trong mỗi người dân sản xuất nông nghiệp. Kết quả từ năm 2021-2025 đã thu gom được 51.393kg vỏ bao gói thuốc BVTV, với 7.493 lượt nông dân tham gia. Để đảm bảo tiêu chuẩn về an toàn, sức khỏe và môi trường, số lượng bao bì này được tập kết, vận chuyển và xử lý bởi đơn vị chuyên nghiệp. 

Ngoài ra, theo Sở NN&MT TP Cần Thơ, từ đầu năm 2025 đến nay, công tác trồng, chăm sóc rừng và cây phân tán trên địa bàn thành phố được các đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu. Trong đó, diện tích rừng phòng hộ được các đơn vị phối hợp cùng ngành chức năng, địa phương, các tổ chức trồng mới 6,81ha.

Rừng sản xuất trồng mới 619,11ha (trong đó diện tích trồng lại sau khai thác 168,12ha), diện tích được chăm sóc 466,81ha. Các đơn vị cũng triển khai trồng cây phân tán được 3.243.490 cây, đạt 77,76% so với kế hoạch năm. Công tác kiểm tra phòng cháy, chữa cháy rừng cũng được thực hiện thường xuyên, qua đó kịp thời ngăn chặn và không để xảy ra tình trạng cháy rừng; thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm tra công tác quản lý, bảo vệ rừng, tính đến nay đã thực hiện được 210 cuộc, với 599 lượt người tham gia và không phát hiện vụ việc vi phạm… Bên cạnh việc trồng cây xanh BVMT, thu gom vỏ bao gói thuốc BVTV đổi quà, đổi cây xanh… ngành NN&MT TP Cần Thơ còn chú trọng tuyên truyền, tập huấn, đào tạo nâng cao nhận thức của bà con về việc sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, trách nhiệm.

Công tác thu gom vỏ bao thuốc BVTV được TP.Cần Thơ đặc biệt chú trọng. 

Qua đó đã tổ chức các buổi tập huấn giúp nông dân nắm vững nguyên tắc “4 đúng”, “5 quy tắc vàng” trong sử dụng thuốc, cách trang bị bảo hộ lao động đúng chuẩn và phương pháp thu gom, phân loại, tiêu hủy vỏ bao gói thuốc sau sử dụng.

Những buổi tập huấn này không chỉ giúp bà con nắm bắt kiến thức mà còn góp phần thay đổi nhận thức về trách nhiệm BVMT, tạo điều kiện để người dân chủ động tham gia, làm đẹp cảnh quan nông thôn, nâng cao hiệu quả quản lý sâu bệnh, sử dụng thuốc BVTV cho sản xuất và đảm bảo sức khỏe cho bản thân, gia đình cũng như cộng đồng.

Theo Sở NN&MT TP Cần Thơ, thời gian tới, ngành NN&MT thành phố tăng cường công tác trồng cây xanh, thu gom rác thải nông nghiệp; phối hợp thực hiện công tác quản lý, bảo vệ rừng, kiểm tra khu vực có nguy cơ cháy cao; tuyên truyền người dân sống ven rừng tích cực tham gia công tác phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ rừng.

Theo dõi, cập nhật diễn biến rừng trên địa bàn thành phố; tổ chức bảo vệ, theo dõi và quản lý tốt các cơ sở gỗ, chế biến gỗ vườn, vựa tràm trên địa bàn, tuyên truyền việc thu mua, khai thác đúng quy định; tiếp tục thực hiện kế hoạch trồng cây xanh phân tán năm 2025, 2026 trên địa bàn toàn thành phố…

Việc nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường đã và đang mang lại những chuyển biến tích cực cho nông nghiệp TP Cần Thơ. Những định hướng đúng đắn cùng các giải pháp đồng bộ không chỉ giúp nâng cao chất lượng, giá trị nông sản mà còn góp phần bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, giữ gìn môi trường sinh thái lâu dài.

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đào tạo, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho người sản xuất. Từ đó góp phần giúp ngành nông nghiệp Cần Thơ tiếp tục phát triển theo hướng hiệu quả, bền vững, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Thanh Mai