Nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp từ chuyển đổi số

TMO - Những năm trở lại đây, nông dân tại các địa phương trên địa bàn tỉnh An Giang từng bước bắt nhịp với chuyển đổi số trong sản xuất, qua đó tiến gần hơn với mục tiêu phát triển nông nghiệp thông minh.  

Chuyển đổi số trong nông nghiệp tại tỉnh  An Giang đang mở ra hướng đi mới cho người làm nông. Việc ứng dụng chuyển đổi số vào sản xuất mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho nông dân như tiết kiệm nhân lực, giảm chi phí đầu tư, nâng cao lợi nhuận, đặc biệt là giúp họ bắt nhịp với xu thế hội nhập hiện nay.

Ba vụ lúa gần đây, anh Huỳnh Văn Tâm (phường Vĩnh Tế) đều sử dụng thiết bị bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật, hạn chế sâu bệnh trên cây lúa. Theo anh Tâm, trước đây, chi phí nhân công cho khâu sạ phân, phun thuốc 200.000 đồng/công/mùa. Từ ngày có dịch vụ phun thuốc, sạ phân bằng thiết bị bay không người lái tiết kiệm đáng kể chi phí và công sức. Anh Tâm chia sẻ thêm: Làm ruộng bây giờ nhàn hơn trước. Tôi thuê drone phun thuốc với giá 130.000 đồng/ha trong khi thuê nhân công phun xịt tốn 180.000 đồng/ha. 

Tại Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thanh Xuân, việc ứng dụng công nghệ số trong sản xuất giúp các thành viên giảm rủi ro, tăng năng suất, sản lượng và chất lượng cuộc sống. Trong đó, việc gắn mã QR để truy xuất nguồn gốc nông sản giờ đây không còn xa lạ với các thành viên tại HTX. Được chính quyền địa phương hỗ trợ, HTX đã chủ động gắn mã QR để giúp sản phẩm minh bạch nguồn gốc, dễ tiếp cận thị trường. Minh bạch thông tin là yếu tố quan trọng để xây dựng lòng tin với khách hàng, nhất là trong bối cảnh thị trường cạnh tranh gay gắt, yêu cầu về an toàn thực phẩm ngày càng cao. 

Không chỉ dùng mã QR, các thành viên tại HTX này còn dần làm quen với việc sử dụng nhật ký điện tử để ghi chép dữ liệu sản xuất thay vì ghi sổ tay như trước. Mỗi vùng trồng đều được cấp mã số riêng, toàn bộ dữ liệu được số hóa nhằm dễ dàng quản lý, truy xuất nguồn gốc và bảo vệ thương hiệu địa phương.

Việc đưa vào sử dụng thiết bị bay không người lái giúp quá trình canh tác lúa thuận tiện, hiệu quả hơn. 

Những năm qua, tỉnh An Giang xác định khoa học công nghệ là nền tảng vững chắc cho nông nghiệp xanh, chất lượng cao, phát thải thấp, tạo động lực cho phát triển bền vững trong thời kỳ mới. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh An Giang cho biết, trong giai đoạn 2020 - 2025, tỉnh đã triển khai 210 nhiệm vụ khoa học công nghệ các cấp, trong đó có 6 nhiệm vụ cấp quốc gia, 94 nhiệm vụ cấp tỉnh và 110 nhiệm vụ cấp cơ sở.

Riêng lĩnh vực nông nghiệp chiếm tới với 99 nhiệm vụ, phản ánh rõ định hướng ưu tiên của tỉnh: lấy nghiên cứu khoa học làm nền tảng để đổi mới phương thức sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị nông sản. Các đề tài tập trung vào nhiều hướng nghiên cứu thiết thực như lai tạo giống lúa chất lượng cao, giống thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo tồn nguồn gen cây dược liệu vùng Bảy Núi, nghiên cứu quy trình trồng trọt - chăn nuôi an toàn sinh học, ứng dụng công nghệ sinh học và IoT trong canh tác... 

Các kết quả nghiên cứu được ứng dụng vào thực tiển đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, giảm phát thải và xây dựng nền nông nghiệp tri thức xanh. Trong đó, các dự án lai tạo giống lúa ngắn ngày, chịu mặn, chống đổ ngã và kháng sâu bệnh đã giúp tăng năng suất, chất lượng gạo, thích ứng với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, các nghiên cứu nuôi trồng thủy sản công nghệ cao, đặc biệt với cá tra và tôm nước lợ đã giúp chuẩn hóa quy trình, giảm thiểu ô nhiễm và nâng giá trị sản phẩm xuất khẩu.

Trong lĩnh vực trồng trọt, ứng dụng IPHM (quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp), tưới ngập - khô xen kẽ (AWD), bón phân chính xác, quản lý dịch hại bằng giải pháp sinh học đã được triển khai trên hàng chục ngàn ha lúa. Nhờ đó, lượng nước tưới giảm 25 - 30%, chi phí phân bón và thuốc bảo vệ thực vật giảm 15 - 20%, trong khi năng suất giữ ổn định, chất lượng hạt gạo đồng đều và an toàn hơn. Đặc biệt, mô hình “cánh đồng thông minh” ở nhiều địa phương được xây dựng dựa trên kết quả nghiên cứu khoa học, nơi nông dân sử dụng cảm biến mực nước, camera giám sát đồng ruộng, phần mềm khuyến nông số để theo dõi sâu bệnh và tư vấn kỹ thuật theo thời gian thực.

Đối với hoạt động chăn nuôi, các đề tài khoa học về an toàn sinh học, chuồng trại lạnh, quy trình khử trùng đa lớp, quản lý dữ liệu đàn bằng phần mềm đã góp phần quan trọng giúp ngành chăn nuôi phục hồi sau dịch bệnh. Một số trang trại áp dụng thành công công nghệ xử lý chất thải bằng chế phẩm vi sinh, biến phụ phẩm chăn nuôi thành phân hữu cơ, góp phần giảm phát thải khí nhà kính và tạo nguồn thu mới.

Ở lĩnh vực thủy sản, An Giang đẩy mạnh nghiên cứu mô hình nuôi cá tra, nuôi tôm tuần hoàn nước, ứng dụng cảm biến đo oxy – pH – nhiệt độ, nhật ký điện tử, tự động cho ăn kết hợp camera giám sát. Những ứng dụng này đã giúp tăng tỷ lệ sống của cá, tôm giống, giảm hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR), đồng thời đảm bảo truy xuất nguồn gốc phục vụ xuất khẩu sang các thị trường khó tính.../.

Bùi Thuận