Mô hình kinh tế tuần hoàn góp phần bảo vệ môi trường chăn nuôi

TMO - Chăn nuôi tuần hoàn là hoạt động sản xuất không chất thải, không phế phẩm; ứng dụng kỹ thuật truyền thống và những tiến bộ khoa học để xử lý phụ phẩm, chất thải trong quá trình sản xuất thành giá trị hữu ích, góp phần bảo vệ và tái sinh môi trường.

Theo Cục Chăn nuôi, thời gian qua nhiều địa phương trên cả nước đã áp dụng mô hình chăn nuôi tuần hoàn từ sản xuất thức ăn, trang trại, thực phẩm và phân bón hữu cơ với hệ thống chăn nuôi tuần hoàn 4F (Farm–Food–Feed–Fertilizer: trang trại-thành phẩm-thức ăn chăn nuôi-phân bón hữu cơ) khá hiệu quả.

Nhiều ý kiến cho rằng, chăn nuôi tuần hoàn sẽ là hướng đi chủ đạo để ngành chăn nuôi nước nhà phát triển bền vững thời gian tới, nhất là trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, nguồn tài nguyên dần hạn hẹp và nguy cơ ô nhiễm môi trường chăn nuôi vẫn hiện hữu.

Tại Hà Nội, Trung tâm khuyến nông đã triển khai dự án xây dựng mô hình chăn nuôi lợn thương phẩm sử dụng chế phẩm sinh học ở Sơn Tây, Phúc Thọ, Chương Mỹ, Thanh Oai... Sau bảy tháng nuôi, 750 con lợn đạt trọng lượng trung bình hơn 100 kg/con, đem lại lợi nhuận khá cao, giúp người chăn nuôi có đầu ra ổn định.

Thông qua mô hình này, nông dân có thêm cơ hội tiếp cận tiến bộ khoa học-kỹ thuật, ứng dụng công nghệ sinh học tạo ra các sản phẩm an toàn, chất lượng cao, phát triển chuỗi liên kết, nhờ đó tăng hiệu quả kinh tế từ 15 đến 20% so với chăn nuôi truyền thống.

Mô hình chăn nuôi lợn sử dụng chế phẩm sinh học được áp dụng rộng rãi tại nhiều tỉnh thành 

Tại các tỉnh Thừa Thiên-Huế, Quảng Bình, Nam Định, Thái Nguyên và Vĩnh Phúc đã triển khai thành công mô hình chăn nuôi lợn thịt theo hướng hữu cơ với những kỹ thuật chăn nuôi góp phần giảm phát thải khí nhà kính, hạn chế ô nhiễm môi trường. Đồng thời, các mô hình này đã áp dụng công nghệ sử dụng chế phẩm vi sinh trong thức ăn hỗn hợp, giúp phòng, chống dịch bệnh trên đàn lợn (dịch tả lợn châu Phi, tiêu chảy), giải quyết tốt vấn đề ô nhiễm môi trường, đem lại hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.

Thời gian qua, mô hình chăn nuôi bò thịt và xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học đã được triển khai diện rộng tại các tỉnh Hòa Bình, Nam Định, Vĩnh Phúc...Mô hình này đã áp dụng quy trình chăn nuôi tuần hoàn khép kín (sử dụng toàn bộ phụ phẩm nông nghiệp kết hợp men vi sinh làm đệm lót sinh học cho vật nuôi), góp phần phát triển bền vững kinh tế nông nghiệp tại các địa phương.

Sử dụng đệm lót sinh học làm nền chuồng được nhiều hộ sản xuất áp dụng tại mô hình chăn nuôi theo hướng kinh tế tuần hoàn

Việc áp dụng mô hình kinh tế trong chăn nuôi bền vững được hầu hết các địa phương tổ chức chăn nuôi tập trung và chăn nuôi liên kết, sản xuất đệm sinh học làm nền chuồng trại. Xử lý triệt để các ảnh hưởng môi trường trong quá trình tổ chức sản xuất và kinh doanh, nhằm cân bằng hệ sinh thái tự nhiên.

Tuy nhiên, việc phát triển kinh tế tuần hoàn trong chăn nuôi vẫn gặp nhiều khó khăn như: Nhiều phụ phẩm nông nghiệp chưa được tái sử dụng tại địa phương, vẫn còn tình trạng lãng phí các phụ phẩm cây trồng, chất thải vật nuôi. Nhiều hộ tham gia vẫn theo thói quen, kinh nghiệm đã có nên khi tiếp cận, ứng dụng tiến bộ khoa học-kỹ thuật còn hạn chế.

Bên cạnh đó, xu hướng chăn nuôi nông hộ, nhỏ lẻ chiếm tỷ lệ cao gây khó khăn cho việc kiểm soát dịch bệnh, chất thải chăn nuôi. Việc đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng trong chăn nuôi vẫn hạn chế, chưa đồng bộ, nhất là cơ sở hạ tầng phục vụ cho việc xử lý chất thải dẫn đến ô nhiễm môi trường còn nhiều.

Theo các chuyên gia, để khắc phục những bất cập nêu trên, Nhà nước cần có chính sách đặc thù (ưu đãi về cơ chế, thủ tục hành chính, tài chính, tiếp cận các nguồn lực) để khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn trong chăn nuôi cho cả hộ nông dân và doanh nghiệp tham gia tái chế chất thải, phụ phẩm nông nghiệp.

Xây dựng thêm các mô hình phát triển nông nghiệp tuần hoàn, sinh thái: trồng trọt - chăn nuôi, sử dụng sản phẩm trồng trọt làm thức ăn chăn nuôi và sử dụng hiệu quả các phụ phẩm chăn nuôi, cung cấp hữu cơ cho trồng trọt. Khuyến khích các mô hình trồng trọt - chăn nuôi bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu.

Đồng thời, ưu tiên phát triển các mô hình chăn nuôi hữu cơ, chăn nuôi kinh tế tuần hoàn, các mô hình liên kết hợp tác xã tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị. Đẩy mạnh sử dụng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi, hạn chế sử dụng kháng sinh; tiếp tục chuyển giao tiến bộ khoa học-kỹ thuật trong chăn nuôi, góp phần giảm ô nhiễm môi trường. 

Ngọc Linh