Lựa chọn mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với từng địa bàn

TMO - Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành hướng dẫn mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại đô thị và nông thôn nhằm nâng cao hiệu quả xử lý chất thải rắn sinh hoạt, giảm dần tỷ lệ chôn lấp trực tiếp chất thải và hướng tới phát triển nền kinh tế tuần hoàn trong những năm tới.

Theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc lựa chọn mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt phải tuân thủ các nguyên tắc nhất định, trong đó phải đảm bảo phù hợp với chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia, chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn, chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và các quy hoạch khác có liên quan từng thời kỳ đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. 

Ngoài ra, phải phù hợp với khối lượng (thu gom, vận chuyển), thành phần, tính chất của chất thải rắn sinh hoạt phát sinh sau phân loại theo quy định của chính quyền địa phương và điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, hạ tầng kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt hiện có ở địa phương.

Đặc biệt, phải phù hợp với chủ trương sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đồng thời, tăng cường tối đa tái sử dụng, tái chế chất thải, ưu tiên sử dụng công nghệ xử lý tiên tiến, hiện đại, thân thiện môi trường, có hiệu quả kinh tế, hạn chế tối đa phát sinh chất thải thứ cấp và có phương án phù hợp để xử lý chất thải thứ cấp phát sinh.

Việc lựa chọn mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại đô thị và nông thôn căn cứ vào các tiêu chí: Khối lượng chất thải rắn sinh hoạt được thu gom, vận chuyển; địa bàn phát sinh chất thải rắn sinh hoạt; phương pháp xử lý chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại; quy hoạch các khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt; các tiêu chí khác (có đầy đủ các thủ tục môi trường theo quy định; có phương án xử lý từng loại chất thải thứ cấp; có thị trường tiêu thụ sản phẩm…).

Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành hướng dẫn mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại đô thị và nông thôn (Ảnh minh họa).  

Mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt phải phù hợp với địa bàn phát sinh, cụ thể như sau: Đô thị, khu dân cư tập trung (phường, xã đồng bằng) thường phát sinh khối lượng lớn chất thải rắn sinh hoạt và địa bàn thu gom, vận chuyển thuận lợi, tỷ lệ thu gom chất thải cao và chi phí thu gom, vận chuyển thấp hơn các khu vực nông thôn (xã miền núi, vùng cao), đặc khu. Việc xử lý tập trung chất thải rắn sinh hoạt cho nhiều phường, xã đồng bằng được ưu tiên để mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nông thôn (xã vùng núi, vùng cao) và đặc khu thường có mật độ dân cư thấp, giao thông không thuận lợi, chi phí thu gom, vận chuyển cao hơn hơn đô thị, khu dân cư tập trung.

Việc xử lý tập trung chất thải rắn sinh hoạt cho từng địa bàn xã miền núi, vùng cao, đặc khu được ưu tiên lựa chọn để giảm tối đa chi phí thu gom, vận chuyển. Hộ gia đình tại khu vực nông thôn (xã miền núi, vùng cao và đặc khu) thường có quỹ đất lớn; có nhu cầu sử dụng chất thải thực phẩm làm thức ăn chăn nuôi, sử dụng phân mùn hữu cơ để trồng các loại cây ăn quả và cây công nghiệp; chi phí thu gom, vận chuyển chất thải cao. Việc xử lý phân tán tại hộ gia đình, cụm hộ gia đình được khuyến khích áp dụng nhằm giảm thiểu tối đa lượng chất thải thực phẩm phải xử lý tập trung.

Mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt cần phải đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường, điều kiện, nhu cầu thực tế tại địa phương, cụ thể như sau: Các cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt phải đáp ứng các yêu cầu pháp luật về bảo vệ môi trường như: Có đầy đủ các thủ tục môi trường theo quy định; có phương án xử lý từng loại chất thải thứ cấp phát sinh phù hợp, hiệu quả và đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường khác theo quy định.

Mô hình xử lý chất thải rắn sinh hoạt được lựa chọn cần phù hợp với điều kiện thực tế: Có thị trường tiêu thụ sản phẩm sau xử lý; có hiệu quả cao trong đầu tư xử lý; hài hòa lợi ích của nhà đầu tư và cộng đồng dân cư khu vực đặt công trình xử lý; sự đồng thuận của cộng đồng, người dân và các tiêu chí khác (nếu có).../.

Thùy Trang