Long An: Huy động nguồn lực bảo vệ môi trường

TMO - Thời gian qua, tỉnh Long An đã và đang tập trung huy động nhiều nguồn lực nhằm tăng cường công tác đảm bảo vệ sinh môi trường, góp phần cải thiện chất lượng sống và phát triển kinh tế-xã hội địa phương.

Trong những năm gần đây, tỉnh Long An đã triển khai nhiều giải pháp nhằm bảo vệ môi trường. Trên cơ sở các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, địa phương chú trọng lồng ghép yếu tố môi trường vào từng lĩnh vực, đặc biệt là trong công nghiệp, nông nghiệp và đô thị hóa.

Tỉnh đã vận động doanh nghiệp đầu tư hệ thống xử lý chất thải, nước thải đạt chuẩn; khuyến khích chuyển đổi công nghệ sản xuất sạch hơn, sử dụng năng lượng tái tạo. Đồng thời, Long An tăng cường hợp tác với các tổ chức trong và ngoài nước để tiếp cận nguồn vốn, kỹ thuật hỗ trợ về môi trường.

Công tác xã hội hóa được đẩy mạnh thông qua các mô hình cộng đồng tham gia thu gom rác thải, trồng cây xanh, bảo vệ tài nguyên nước. Ngoài ra, tỉnh cũng chú trọng nâng cao nhận thức cho người dân, nhất là thế hệ trẻ, thông qua các chương trình truyền thông và giáo dục môi trường trong trường học. Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, công tác bảo vệ môi trường ở Long An từng bước đạt được những kết quả tích cực, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

Người dân Long An tham gia trồng hoa và vệ sinh đường làng, ngõ xóm. (Ảnh: BHY).

Bên cạnh đó, tỉnh Long An xác định bảo vệ môi trường (BVMT) là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong tiến trình phát triển KT-XH bền vững, tỉnh dành nguồn lực đáng kể từ ngân sách nhà nước; đồng thời, đẩy mạnh thu hút đầu tư xã hội hóa, nhất là trong lĩnh vực xử lý chất thải rắn, rác thải sinh hoạt - những vấn đề then chốt trong công tác BVMT hiện nay.

Cụ thể, trong giai đoạn 2022–2024, tỉnh bố trí tổng kinh phí hơn 478,4 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước cho sự nghiệp môi trường. Cụ thể, năm 2022 bố trí gần 156 tỉ đồng, năm 2023 gần 165 tỉ đồng và năm 2024 khoảng 158 tỉ đồng. Nguồn vốn này tập trung cho các hoạt động như thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn, đầu tư hạ tầng môi trường và hỗ trợ các địa phương trong công tác quản lý chất thải.

Quá trình phân bổ và sử dụng ngân sách tuân thủ đúng danh mục chi, bảo đảm đạt tối thiểu 1% tổng chi ngân sách địa phương theo quy định. Qua đó, góp phần cải thiện đáng kể tình trạng ô nhiễm môi trường tại các đô thị, khu công nghiệp và khu dân cư tập trung. Bên cạnh ngân sách chi thường xuyên, tỉnh còn thành lập Quỹ BVMT với vốn điều lệ ban đầu 10 tỉ đồng được phân bổ từ nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường.

Theo Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Long An, hàng năm, quỹ này được bổ sung từ nhiều nguồn hợp pháp như phí BVMT đối với nước thải, khí thải, hoạt động khai thác khoáng sản; các khoản viện trợ, tài trợ, đóng góp tự nguyện từ tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; các khoản bồi thường thiệt hại về môi trường và các nguồn khác theo quy định pháp luật.

Cùng với việc hỗ trợ kỹ thuật hay cấp phát ngân sách, Quỹ BVMT còn dùng triển khai các hoạt động cho vay với lãi suất ưu đãi nhằm thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào các dự án thân thiện với môi trường. Để quản lý tốt nguồn vốn, đúng mục đích, đúng đối tượng, công tác kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện công trình vay vốn theo từng giai đoạn giải ngân và tình hình sản xuất, kinh doanh của khách hàng được tăng cường.

Song song, các công trình vay vốn ưu đãi từ Quỹ BVMT đã hoàn thành và đưa vào hoạt động, góp phần tạo chuyển biến tích cực trong công tác BVMT trên địa bàn tỉnh. Kết thúc thời gian vay vốn, chủ đầu tư hoàn trả vốn vay đúng thời hạn, không có tình trạng nợ xấu tại Quỹ BVMT. Quỹ BVMT còn có chức năng nhận ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản; ký quỹ BVMT trong nhập khẩu phế liệu và chôn lấp chất thải.

Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An đã chú trọng xây dựng hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn. (Ảnh: BHY). 

Tính đến thời điểm hiện nay, Quỹ tiếp nhận và quản lý ký quỹ của 82 dự án khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh với số tiền ký quỹ đang quản lý hơn 30 tỉ đồng. Hàng năm đều theo dõi, đôn đốc và đề xuất xử lý nghiêm các hành vi chậm nộp, không nộp ký quỹ theo quy định. Nhằm tăng cường nguồn lực ngoài ngân sách, tỉnh tích cực đẩy mạnh thu hút đầu tư xã hội hóa, nhất là trong lĩnh vực xử lý chất thải rắn, rác thải sinh hoạt.

Các dự án được ưu tiên là những mô hình ứng dụng công nghệ cao, thân thiện với môi trường nhằm nâng cao hiệu quả xử lý và hạn chế tác động tiêu cực đến cộng đồng. Đây được xem là hướng đi tất yếu, góp phần giảm áp lực tài chính cho ngân sách và thúc đẩy kinh tế xanh phát triển. Theo UBND tỉnh Long An, hiện nay, nhiều dự án trọng điểm đã và đang được triển khai trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể, Nhà máy Xử lý rác tại xã Tân Đông, huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An đã đưa vào vận hành, góp phần giải quyết lượng rác thải sinh hoạt tại khu vực. Dự án nâng cấp Nhà máy Xử lý rác Thạnh Hóa, với mục tiêu chuyển đổi từ công nghệ đốt rác truyền thống sang công nghệ đốt phát điện, đồng thời nâng công suất xử lý từ 300 tấn/ngày lên 500 tấn/ngày.

Hay tại khu Công nghệ môi trường xanh tại xã Tân Thành, huyện Thủ Thừa cũng đang được rà soát lại quy mô và hoàn tất các thủ tục pháp lý trước khi triển khai. Nhà máy Xử lý chất thải rắn bằng công nghệ đốt phát điện công suất 300 tấn/ngày tại xã Tân Đông, huyện Thạnh Hóa dự kiến sẽ hình thành cụm xử lý chất thải hiện đại, tạo lợi thế về quy mô và công nghệ. Những công trình này không chỉ giúp xử lý hiệu quả chất thải phát sinh mà còn tạo việc làm, đóng góp ngân sách và nâng cao ý thức cộng đồng trong gìn giữ môi trường sống.

Bên cạnh những thuận lợi đã mang lại những kết quả quan trọng, tuy nhiên việc thu hút đầu tư xã hội hóa vào lĩnh vực BVMT tại Long An còn một số hạn chế. Đáng chú ý là việc đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư chưa mạnh, tỷ lệ thu hút các dự án có vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực môi trường còn thấp và phần lớn vẫn đang phụ thuộc vào ngân sách địa phương. Để khắc phục, thời gian tới, tỉnh xác định tiếp tục tìm kiếm các giải pháp mở rộng nguồn lực, tăng cường hợp tác, cải cách thủ tục đầu tư, tạo môi trường thông thoáng để thu hút nhiều hơn các nhà đầu tư trong và ngoài nước;

Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động môi trường tại các khu, cụm công nghiệp, bảo đảm sự phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh chủ động đầu tư công trình xử lý nước thải sinh hoạt và công nghiệp nhằm bảo đảm chất lượng nước thải trước khi thải ra môi trường.

Việc huy động hiệu quả các nguồn lực cho công tác bảo vệ môi trường đã và đang tạo nền tảng quan trọng để Long An phát triển theo hướng xanh, sạch và bền vững. Sự chung tay của doanh nghiệp, cộng đồng dân cư và chính quyền các cấp không chỉ giúp giải quyết những vấn đề môi trường cấp bách, mà còn góp phần hình thành ý thức BVMT trong toàn xã hội.

Long An cũng đặt mục tiêu nâng cao năng lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực môi trường, đẩy mạnh giáo dục, truyền thông nhằm tạo sự lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng. Với cách làm bài bản, Long An đang từng bước nâng cao hiệu quả BVMT và chất lượng sống cho người dân.

Như Ngọc