Long An hoàn thiện hạ tầng thủy lợi ứng phó với hạn mặn

TMO - Tỉnh Long An từng bước đầu tư hoàn thiện hệ thống công trình thủy lợi cống ngăn mặn, trạm bơm, kênh mương trữ nước trong các khu vực thường xuyên xảy ra thiếu nước, xâm nhập mặn vào mùa khô...

Thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh Long An tranh thủ huy động nhiều nguồn lực đầu tư xây dựng, nâng cấp các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất. Qua đó, thúc đẩy nông nghiệp phát triển theo hướng xanh, hiện đại, đa giá trị và thích ứng với biến đổi khí hậu. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã huy động, phân bổ nguồn lực đầu tư xây dựng hàng chục công trình (xây dựng kè chống sạt lở, sửa chữa đê, cống, nạo vét kênh,...) phục vụ tưới, tiêu, phòng, chống hạn, mặn với nguồn vốn hàng trăm tỉ đồng.

Những năm gần đây, thời tiết diễn biến phức tạp, vào mùa khô, một số tuyến kênh, rạch trên địa bàn huyện Thủ Thừa xảy ra tình trạng thiếu nguồn nước ngọt hoặc bị nhiễm mặn làm cho người dân gặp khó khăn trong sản xuất nông nghiệp. Nhằm góp phần cung cấp đủ lượng nước tưới cho cây trồng, khơi thông dòng chảy, thời gian qua, huyện tập trung huy động các nguồn vốn đầu tư nạo vét các tuyến kênh, mương nội đồng; hỗ trợ đầu tư xây dựng các công trình đê, cống ở các xã vùng hạ nhằm ngăn mặn và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tại huyện Tân Thạnh, để bảo đảm sản xuất cho hơn 28.000ha lúa, hơn 2.600ha cây ăn quả và hơn 680ha thủy sản, huyện đầu tư nhiều công trình quan trọng phục vụ sản xuất. Nhiều kênh, mương trên địa bàn được nạo vét, xây mới nhằm phục vụ sản xuất. Năm 2024, từ nguồn vốn ngân sách và nguồn vốn Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới, huyện nạo vét hệ thống kênh, mương nội đồng, xây dựng hệ thống đê bao, cống đầu mối,... 

Toàn huyện có 236 ô đê bao phục vụ sản xuất cho hơn 30.000ha; trong đó, có 189 ô đê bao khép kín với hơn 26.000ha. Hiện có 30 ô đê bao xây dựng được trạm bơm điện. Nhờ đó, việc sản xuất của người dân được duy trì trong mùa lũ, sản lượng lúa, cây ăn quả của huyện tăng đều qua các năm

Việc đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế một cách bền vững, tạo điều kiện tái cơ cấu phát triển sản xuất, đặc biệt trên lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, ứng phó với biến đổi khí hậu, lũ đột biến, triều cường, xâm nhập mặn. 

Đảm bảo nguồn nước cho sản xuất trong mùa khô là nhiệm vụ quan trọng được ngành Nông nghiệp tỉnh đẩy mạnh triển khai. Ảnh: BLA. 

Tại tỉnh Long An, hệ thống thuỷ lợi Rạch Chanh - Trị Yên, Đôi Ma - Xóm Bồ, Ông Hiếu - Mồng Gà (vùng phía Đông sông Vàm Cỏ, Vàm Cỏ Đông thuộc địa giới hành chính các huyện Cần Giuộc, Cần Đước, phía Nam huyện Bến Lức) đến nay cơ bản đã được đầu tư hoàn thiện khép kín, hệ thống kênh dẫn nước, kênh rạch nội đồng đã được đầu tư nạo vét cũng như đang có kế hoạch và chuẩn bị đầu tư nạo vét đảm bảo phục vụ trữ nước, ngăn mặn, ngăn triều cường, điều tiết nước phục vụ sản xuất xuất và dân sinh.

Ngoài ra, trong khu vực hệ thống còn có trạm bơm Rạch Chanh (thị trấn Bến Lức) đã được đầu tư hoàn thiện năm 2023 với công suất 10.000m3/h và đưa vào hoạt động vận hành bơm chuyền nước từ sông Vàm Cỏ Đông cấp bổ sung vào hệ thống Rạch Chanh - Trị Yên phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt trong mùa khô cho các huyện vùng hạ (năng lực phục vụ của trạm bơm đạt khoảng 4.900 ha).

Hệ thống thủy lợi Nhật Tảo - Tân Trụ: Có nhiệm vụ ngăn mặn, trữ ngọt, điều tiết nước tưới, tiêu phục vụ sản xuất cho khoảng 13.000 ha đất sản xuất và dân sinh của huyện Tân Trụ, một phần huyện Bến Lức, Thủ Thừa và thành phố Tân An. Trong khu vực hệ thống có các tuyến đê bao ven sông và hệ thống các cống đầu mối ngăn mặn, trữ ngọt và có hệ thống các kênh trục, kênh, rạch nội đồng dẫn nước và trữ nước cơ bản đã được đầu tư hoàn thiện đảm bảo nhu cầu dẫn nước và trữ nước phục vụ sản xuất và dân sinh.

Trong khu vực hiện đã được đầu tư Trạm bơm Cây Gáo, Rạch Đào (thị trấn Thủ Thừa), thay mới các cửa cống đóng mở tự động sang cưỡng bức (cống Châu Phê - thành phố Tân An) nên việc vận hành các công trình cống để ngăn mặn, lấy nước đã được chủ động; việc vận hành trạm bơm lấy nước trong thời gian triều thấp đã góp phần đảm bảo trong việc cấp nước cho khu vực trong mấy năm trở lại đây. Do đó, mùa khô năm 2024-2025 khu vực này vẫn đảm bảo trong việc cấp nước phục vụ sản xuất và dân sinh khép kín đảm bảo ngăn lũ, ngăn triều cường.

Hệ thống thủy lợi khu vực phía Nam Quốc lộ 62 (thuộc hệ thống thuỷ lợi Rạch Chanh - Bắc Đông - Nguyễn Văn Tiếp): Dọc theo bờ Nam sông Vàm Cỏ Tây Quốc lộ 62 có 16 vị trí cống lớn có nhiệm vụ điều tiết thoát lũ, ngăn mặn, trứ ngọt phục vụ sản xuất cho khoảng 62.000 ha diện tích đất nông nghiệp của 02 tỉnh Long An – Tiền Giang gồm: Cống Rạch Chanh, Bắc Đông, Bà Hai Màng, Ông Nhượng, Bà Định, Thủ Cồn, La Khoa, Bến Kè, Rạch Chùa, Trần Lệ Xuân, Bún Bà Của 1, Bún Bà Của 2, Kênh 1, Kênh 2, Rạch Cái Tôm và cống Kênh 12.

Trong đó, có 13 cống đã được đầu tư hoàn thiện, đang hoạt động, đảm bảo phục vụ sản xuất, vận hành để ngăn mặn mùa khô năm 2024-2025. Riêng 03 cống Bến Kè, Bún Bà Của 2, Kênh 12 hiện tại đang thi công, chưa nghiệm thu hoàn thành đưa vào sử dụng, tuy nhiên, trong quá trình thi công tại các vị trí cống đã được thi công đắp đê quay kết hợp ngăn mặn, do đó đảm bảo phục vụ mùa hạn, mặn năm 2024-2025.

Hệ thống thủy lợi Bảo Định - Bà Lý: Là hệ thống các kênh trục tạo nguồn, đê bao, bờ bao cặp sông Vàm Cỏ, Vàm Cỏ Tây, sông Tra,… khu vực có các cống Rạch Tràm, Chợ Giữa, Tầm Vu, Eo Đéc, Kỳ Son, Bình Tâm đã được Ban QLDA và ĐTXD Thủy lợi 10 thực hiện hoàn chỉnh việc đầu tư lắp đặt thay thế cửa cống cũ đóng mở tự động bằng thủy triều sang cửa cống đóng mở cưỡng bức. Hiện các đơn vị đang phối hợp với Trung tâm Quản lý Khai thác công trình Thủy lợi Long An để tổ chức vận hành nhằm đảm bảo công tác điều tiết nước, ngăn mặn phục vụ trong mùa khô năm 2024-2025, các công trình này sẽ được bàn giao sau khi hoàn thành toàn bộ dự án gồm 9 cống trên tuyến Quốc lộ 62, huyện Thạnh Hóa; ngoài ra cống Tân An (Bảo Định) vận hành ổn định, do đó sẽ đảm bảo đáp ứng nhu cầu phục vụ điều tiết ngăn mặn, lấy nước phục vụ sản xuất trong mùa khô năm 2024- 2025.

Vận hành hiệu quả các công trình thủy lợi giữ vai trò quan trọng để điều tiết, đảm bảo nguồn nước trong mùa khô. 

Theo dự báo của Đài Khí tượng Thuỷ văn tỉnh Long An về tình hình xâm nhập mặn trên hệ thống sông Vàm Cỏ mùa khô năm 2024-2025 (từ tháng 01/2024 đến tháng 6/2025) Dự báo độ mặn trên hai sông Vàm Cỏ: Trong mùa khô 2024-2025, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mekong về đầu nguồn sông Cửu Long có khả năng thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN). Mực nước đầu nguồn các sông Vàm Cỏ, Rạch Cát, sông Tra, Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều và ở mức xấp xỉ TBNN, xâm nhập mặn vùng cửa sông Soài Rạp, Vàm Cỏ ở mức cao hơn TBNN. 

Trước tình hình trên, để đảm bảo vận hành an toàn, hiệu quả hệ thống thủy lợi trong mùa khô, UBND tỉnh yêu cầu ngành nông nghiệp, các đơn vị, địa phương tổ chức theo dõi, đo đạc tình hình chất lượng nước, xâm nhập mặn trên các tuyến sông trục chính và các tuyến kênh, rạch trong nội đồng; thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin, dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai của các cơ quan chuyên ngành Trung ương, Đài khí tượng Thủy văn Long An nhằm kịp thời thông báo trên trang thông tin điện tử Phòng, chống thiên tai của tỉnh để các cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương và người dân nắm biết để chủ động phòng ngừa, ứng phó.

Tổ chức các đoàn kiểm tra tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn tại các khu vực có nguy cơ bị ảnh hưởng để kịp thời nắm bắt và tổ chức triển khai ngay các giải pháp nhằm chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời trước tình hình xâm nhập mặn, góp phần đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất và dân sinh, tuyệt đối không để người dân bị thiếu nước sinh hoạt.

Kiểm tra các tuyến đê bao, bờ bao xung yếu, cống đầu mối để kịp thời phát hiện sự cố hư hỏng và sửa chữa, khắc phục, xử lý ngay từ đầu không để nước mặn rò rỉ, xâm nhập vào bên trong nội đồng. Phối hợp với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Khai thác thủy lợi miền Nam đề nghị cung cấp, bổ sung, tăng lượng nước ngọt xả vào sông Vàm Cỏ Đông khi độ mặn tăng cao để kịp thời đẩy mặn, tranh thủ lấy nước ngọt phục vụ sản xuất, cấp nước sinh hoạt cho hệ thống Rạch Chanh - Trị Yên.

Phối hợp với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Tiền Giang điều tiết, vận hành hệ thống cống Bảo Định - Tiền Giang để đẩy mặn trên sông Vàm Cỏ Tây khi độ mặn tăng cao, tranh thủ lấy nước phục vụ sản xuất, cấp nước dân sinh cho khu vực Hệ thống Nhựt Tảo - Tân Trụ.../.

Thu Trà