Lào Cai nâng cao hiệu quả thu gom, xử lý vỏ thuốc bảo vệ thực vật

TMO - Những năm qua, tỉnh Lào Cai đã tích cực xây dựng và triển khai mô hình bể thu gom bao bì, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trên các cánh đồng. Qua đó, từng bước nâng cao nhận thức của người dân trong công tác bảo vệ môi trường đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Theo báo cáo thống kê của ngành nông nghiệp với diện tích cây trồng hàng năm hiện nay tỉnh Lào Cai sử dụng khoảng 160 tấn thuốc BVTV gồm các loại: Thuốc trừ sâu, trừ bệnh, trừ cỏ, trừ ốc, thuốc kích thích sinh trưởng...; trong đó thuốc trừ cỏ chiếm tỉ lệ lớn nhất khoảng 75% (120 tấn), sử dụng chủ yếu trên các vùng sản xuất lớn như: Lúa, ngô, chè, chuối, dứa, sắn... Số lượng bao gói thuốc BVTV sau sử dụng phát sinh phải thu gom khoảng 10-16 tấn/năm.

Trên địa bàn tỉnh Lào Cai, với diện tích đất sản xuất nông nghiệp là 103.682 ha; trong đó 75.891 ha diện tích đất trồng cây hàng năm và 27.790 ha diện tích trồng cây lâu năm; Theo báo cáo từ các huyện, thị xã, thành phố, trên địa bàn toàn tỉnh hiện có 2.337 bể chứa bao gói thuốc BVTV sau sử dụng đã được xây dựng, lắp đặt;

Tuy nhiên qua kiểm tra tại một số nơi bể chứa bao gói thuốc BVTV được xây dựng chưa đảm bảo về chất lượng, số lượng bể chứa mới đáp ứng được khoảng 8,3% lượng bể chứa cần xây dựng theo quy định. Việc thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại nhiều địa phương thực hiện chưa tốt, người dân còn vứt bỏ bao gói thuốc BVTV sau sử dụng ngay tại nơi gần nguồn nước để pha chế thuốc như: Cạnh mương, bờ suối, rìa nương đồi gây mất mỹ quan, ô nhiễm nguồn nước ảnh hưởng xấu đến môi trường.

Lượng bao gói thuốc BVTV sau sử dụng của các địa phương trên địa bàn toàn tỉnh thu gom, vận chuyển bàn giao từ năm 2020 đến hết năm 2023 là 8.592 kg và đã được UBND tỉnh cấp kinh phí xử lý tiêu hủy theo quy định, tuy nhiên số lượng vỏ bao gói thuốc BVTV sau sử dụng này mới đạt khoảng 30% khối lượng cần thu gom. Lượng bao gói thuốc BVTV còn lại tại các bể chứa và nhiều địa phương bà con nông dân đã gom đốt cùng với phụ phẩm nông nghiệp gây ô nhiễm trực tiếp môi trường không khí.

Trên địa bàn toàn tỉnh hiện có 2.337 bể chứa bao gói thuốc BVTV sau sử dụng. 

Trước nguy cơ ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng từ hoạt động sản xuất nông nghiệp nhất là việc thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật còn nhiều hạn chế, tỉnh Lào Cai đẩy mạnh triển khai các giải pháp để đưa công tác thu gom, vận chuyển, xử lý vỏ thuốc BVTV đi vào nền nếp.

Theo đó, địa phương này huy động  các nguồn lực trong xã hội để thu gom, vận chuyển và xử lý tiêu hủy bao gói thuốc BVTV sau sử dụng phát sinh trong quá trình sản xuất nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh đảm bảo kịp thời, có hiệu quả. Việc thu gom, vận chuyển và xử lý tiêu hủy bao gói thuốc BVTV sau sử dụng trên địa bàn tỉnh Lào Cai là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng, doanh nghiệp và người sử dụng thuốc BVTV.

Trong thời gian tới Lào Cai sẽ xây dựng, lắp đặt bổ sung 25.923 bể chứa và 139 khu vực lưu chứa bao gói thuốc BVTV sau sử dụng; cải tạo sửa chữa, xây dựng mở rộng 01 kho chứa thuốc BVTV để chứa vỏ bao gói thuốc sau sử dụng trên địa bàn tỉnh tại xã Vạn Hòa, TP. Lào Cai. Xây dựng mô hình điểm về sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả và thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố (mỗi huyện, thị xã, thành phố 1-2 mô hình); Tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện mô hình làm căn cứ để các địa phương nhân rộng trên địa bàn quản lý đảm bảo theo đúng quy định.

Xây dựng mô hình câu lạc bộ IPM, IPHM với sự tham gia của các hộ nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp để trao đổi những bài học kinh nghiệm trong sản xuất, tuyên truyền và phổ biến các tiến bộ khoa học kỹ thuật đặc biệt là nguyên tắc “4 đúng”, “5 quy tắc vàng” trong sử dụng thuốc BVTV cho cây trồng nhằm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm cây trồng.

Hàng năm tổ chức khảo sát, xây dựng và lắp đặt, phấn đấu đến năm 2030 hoàn thiện đủ 100% số lượng bể chứa phải xây dựng theo quy định, xây dựng các khu vực lưu chứa bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại các khu vực sản xuất nông nghiệp của các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đảm bảo đủ số lượng, tiêu chí bảo vệ môi trường theo quy định, thuận lợi cho công tác thu gom, lưu chứa bao gói thuốc BVTV sau sử dụng, lồng ghép với quy hoạch nông thôn mới, phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương;

Hỗ trợ vật tư, dụng cụ thu gom (bao tải dứa, bao nilon, dây buộc), nhân công để thực hiện công tác thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại các mô hình thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng, tại khu vực lưu chứa được đóng gói trong bao gói chuyên dụng có khả năng chịu được va chạm, chống được sự ăn mòn, không bị han gỉ, không phản ứng hóa học với thuốc BVTV chứa bên trong, có khả năng chống thấm hoặc thẩm thấu, rò rỉ ra ngoài.

Đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật như chương trình Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM), 3 giảm 3 tăng, SRI ... khuyến khích thực hiện áp dụng quy trình sản xuất VietGAP, hỗ trợ việc sử dụng các loại thuốc BVTV sinh học, thuốc thảo mộc, thuốc thế hệ mới trong sản xuất nông nghiệp để giảm thiểu nguồn rác thải, đặc biệt là bao gói thuốc BVTV trong sản xuất trồng trọt.

Lào Cai đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp hữu cơ. 

Cùng với những giải pháp bảo vệ môi trường từ hoạt động thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật, tỉnh Lào Cai đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, hạn chế phát thải. Hiện nay, tỉnh Lào Cai có diện tích sản xuất nông nghiệp hữu cơ là 4.997,17 ha, đang thu hút 04 doanh nghiệp đầu tư liên kết với gần 3.150 hộ nông dân tham gia sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh. , Lào Cai đặt mục tiêu diện tích đạt tiêu chuẩn hữu cơ tối thiểu 1,5% diện tích nhóm đất sản xuất nông nghiệp; tập trung với 04 ngành hàng sản xuất nông nghiệp hữu cơ đạt tiêu chuẩn hữu cơ Quốc gia và Quốc tế phục vụ thị trường trong nước, xuất khẩu “cây quế, cây chè, rau, cây ăn quả”.

Xây dựng các sản phẩm đạt chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ có liên kết doanh nghiệp gồm: chè, quế, cây ăn quả ôn đới gắn với sơ chế, chế biến tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo năng suất, chất lượng cao có liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm chặt chẽ; tạo ra sản phẩm ổn định, đồng đều, đảm bảo an toàn thực phẩm, được gắn tem truy xuất nguồn gốc điện tử nhận diện sản phẩm, sản phẩm được chứng nhận theo tiêu chuẩn hữu cơ Quốc gia TCVN 11041-1:2017 và tiêu chuẩn hữu cơ Quốc tế phục vụ thị trường nội địa và xuất khẩu. Xây dựng các mô hình tổ chức quản lý sản xuất, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm theo tiêu chuẩn hữu cơ, tập trung, đồng bộ. Nông dân sản xuất hữu cơ được áp dụng phần mềm nhật ký canh tác điện tử đối với các vùng sản xuất.

Minh Thu