Lào Cai bảo đảm an toàn cho dân cư vùng thiên tai

TMO - Là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng lớn từ thiên tai, hàng năm tỉnh Lào Cai đều triển khai các phương án nhằm chủ động phòng chống, sẵn sàng ứng phó. Trong đó, việc rà soát, quy hoạch các điểm tái định cư, di dời người dân khỏi vùng nguy hiểm là một nhiệm vụ quan trọng của tỉnh.  

Thông tin từ UBND tỉnh Lào Cai cho biết, theo thống kê hàng năm và ghi nhận, phân tích chuỗi số liệu quan trắc về tình hình thiên tai 10 năm trở lại đây, kết hợp với nhận định diễn biến thời tiết năm 2024, Lào Cai có thể xảy ra 9 loại hình thiên tai trong năm gồm: Bão và áp thấp nhiệt đới; mưa lớn; lũ, ngập lụt; lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy; nắng nóng; hạn hán; sương mù; lốc, sét, mưa đá; rét hại, sương muối. Trong năm 2024, cấp độ rủi ro thiên tai có khả năng ảnh hưởng đến tỉnh Lào Cai cao nhất là cấp 3 đối với các loại hình thiên tai: Bão và áp thấp nhiệt đới; lũ, ngập lụt; lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy; rét hại, sương muối…

Là loại hình thiên tai gây thiệt hại lớn nhất, số đợt mưa lớn xảy ra trên địa bàn tỉnh Lào Cai trung bình từ 7 - 8 đợt/năm; lượng mưa từ 100 - 200 mm trong 24 giờ kéo dài từ 2 - 5 ngày. Mưa lớn ảnh hưởng trên địa bàn toàn tỉnh, trong đó chịu ảnh hưởng nhiều nhất tập trung ở các huyện Bảo Yên, Bảo Thắng, Văn Bàn, thị xã Sa Pa, thành phố Lào Cai, một số xã vùng thấp huyện Bát Xát, Mường Khương... Loại hình thiên tai lũ, ngập lụt có phạm vi ảnh hưởng trên địa bàn toàn tỉnh; trong đó tập trung nhiều nhất ở các huyện, thị xã: Sa Pa, Bắc Hà, Si Ma Cai, Văn Bàn, Bát Xát, Mường Khương, Bảo Yên. Số đợt xuất hiện trên địa bàn tỉnh trung bình từ 8 - 9 đợt/sông, suối/năm; lượng mưa trên 100 mm/đợt hoặc mưa cục bộ tạo dòng chảy lớn…

Lũ quét, sạt lở đất là loại hình thiên tai gây thiệt hại nặng nề tại tỉnh. 

Theo kết quả thống kê, hiện nay toàn tỉnh Lào Cai có 314 điểm sạt lở đất trên 50 m3 (93 điểm đã có biển cảnh báo, 222 điểm chưa có biển cảnh báo); 53 điểm có nguy cơ sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy trên 50 m3 (01 điểm đã có biển cảnh báo, 53 điểm chưa có biển cảnh báo)…

Trước những dự báo về tình hình thiên tai trong thời gian tới, cùng với việc triển khai đồng bộ các giải pháp về nâng cấp cơ sở hạ tầng phòng chống thiên tai, UBND tỉnh yêu cầu các ngành liên quan, địa phương triển khai kế hoạch sắp xếp người dân ra khỏi vùng thiên tai. Theo đó, trong năm 2024 và 2025, tỉnh Lào Cai có kế hoạch sắp xếp, bố trí cho 1.039 hộ dân ra khỏi vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn.

Cụ thể, năm 2024, tỉnh Lào Cai thực sắp xếp, bố trí ổn định cho 613 hộ dân với kinh phí hơn 103 tỷ đồng; năm 2025 sắp xếp, bố trí ổn định cho 696 hộ với trên 85 tỷ đồng. Năm 2024 sẽ sắp xếp dân cư thiên tai và nguy cơ thiên tai cho 520 hộ và sắp xếp dân cư biên giới 93 hộ. Trong đó, sắp xếp tập trung 341 hộ; sắp xếp dân cư xen ghép 138 hộ; ổn định tại chỗ 134 hộ. Mức hỗ trợ trực tiếp cho các hộ theo Nghị quyết số 05/2021/NQ-HĐND, ngày 9/4/2021 và Nghị Quyết số 22/2023/NQ-HĐND, ngày 8/12/2023 của HĐND tỉnh Lào Cai là: hỗ trợ sắp xếp di chuyển xen ghép 80 triệu đồng/hộ đối với nhóm I và 60 triệu đồng/hộ đối với nhóm II; hỗ trợ sắp xếp di chuyển tập trung 15 triệu đồng/hộ; hỗ trợ ổn định tại chỗ 30 triệu đồng/hộ; hỗ trợ chi phí quản lý chỉ đạo 500.000 đồng/hộ từ nguồn vốn ngân sách cấp huyện.

Năm 2024, tỉnh Lào Cai thực sắp xếp, bố trí ổn định cho 613 hộ dân vùng thiên tai với kinh phí hơn 103 tỷ đồng. 

Cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể của xã có hộ dân nằm trong phương án di chuyển có trách nhiệm tuyên truyền, vận động, giúp đỡ các hộ về nhân công và các điều kiện khác để di chuyển đến nơi ở mới an toàn, ổn định phát triển sản xuất. Các hộ dân được hỗ trợ di chuyển sắp xếp phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương chuẩn bị mặt bằng chuyển đến, nguyên vật liệu bổ sung thay thế những vật liệu đã hỏng... di chuyển đến nơi ở mới đảm bảo đúng kế hoạch.

Đối với các hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (hộ nghèo, hộ độc thân, hộ gia đình chính sách), cấp ủy, chính quyền xã giao trực tiếp cho các ban, ngành, đoàn thể trong xã tập trung lực lượng, ủng hộ ngày công giúp các hộ này di chuyển đảm bảo tiến độ thời gian, để người dân sớm ổn định cuộc sống.

Trong năm 2023, tỉnh Lào Cai thực hiện đầu tư cơ sở hạ tầng, bố trí dân cư, trong đó thực hiện 04 dự án sắp xếp dân cư tập trung, gồm: Dự án chuyển tiếp 01 dự án; khởi công mới 03 dự án, để phục vụ bố trí sắp xếp 195 hộ trong vùng thiên tai nguy hiểm. Theo đó, trong mục tiêu bố trí, sắp xếp được 1.674 hộ ổn định dân cư giai đoạn 2022 – 2025 sẽ thực hiện sắp xếp các hộ ra khỏi vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn 1.635 hộ và sắp xếp dân cư vùng biên giới 39 hộ. Về hình thức sắp xếp: Sắp xếp tập trung 737 hộ, xen ghép 488 hộ, ổn định tại chỗ 449 hộ.

Cùng với việc bố trí, sắp xếp dân cư ra khỏi vùng thiên tai nguy hiểm, địa phương này cũng xây dựng, củng cố, sửa chữa, tu bổ, nâng cấp các công trình phòng chống thiên tai, trong đó chú trọng các công trình sạt lở bờ sông, bờ suối tại những khu vực diễn biến sạt lở phức tạp uy hiếp nghiêm trọng các công trình kè, khu tập trung dân cư, các công trình hạ tầng phòng chống lũ quét, sạt lở đất và các cơ sở hạ tầng quan trọng, các công trình hạ tầng trọng điểm, xung yếu.

Tập trung sửa chữa, nâng cấp, hoàn thiện hệ thống hồ, đập bảo đảm chủ động phòng chống mưa, lũ theo mức thiết kế. Nâng cấp hệ thống trữ nước, tiêu thoát nước, phòng chống ngập úng do mưa lớn, lũ; xây dựng các công trình hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đảm bảo sức chống chịu với thiên tai. Đầu tư, nâng cấp, xây dựng mới, tu bổ, sửa chữa các công trình hạ tầng thích ứng với thiên tai, biến đổi khí hậu phải dựa trên nguyên tắc tuân thủ theo quy hoạch và chủ động ứng phó với thiên tai, không làm gia tăng rủi ro thiên tai. Xây dựng hệ thống cảnh báo xả lũ hồ chứa; các công trình giám sát, cảnh báo sớm thiên tai...

Thu Thủy