Kỳ vọng gì ở trung tâm sản xuất, chế biến nông nghiệp vùng ĐBSCL?

TMO - Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, việc hình thành Trung tâm được xác định là giải pháp chiến lược nhằm thiết lập chuỗi giá trị khép kín, gắn kết giữa sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản. Với định hướng "một điểm đến, đa dịch vụ", kỳ vọng trở thành hạt nhân thúc đẩy liên kết giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc hình thành (thành lập) Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long được xác định là giải pháp chiến lược nhằm thiết lập chuỗi giá trị khép kín, gắn kết giữa sản xuất-chế biến-tiêu thụ nông sản. Với định hướng "một điểm đến, đa dịch vụ", Trung tâm kỳ vọng trở thành hạt nhân thúc đẩy liên kết giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu.

Đồng bằng sông Cửu Long - một trong 2 vùng sản xuất nông nghiệp lớn nhất cả nước. Ảnh minh họa.

Dự kiến, Trung tâm có Khu 1 (rộng 50 ha) gồm các phân khu hành chính, quản lý và dịch vụ hỗ trợ; dịch vụ công; thương mại, xuất nhập khẩu; logistics và quản lý chuỗi cung ứng; các khu chức năng khác theo quy hoạch được phê duyệt. Khu 2 (rộng khoảng 200 ha) có nghiên cứu ứng dụng công nghệ; chế biến sâu sản phẩm nông nghiệp; khu ở cho chuyên gia và người lao động; khu xử lý chất thải tập trung và các khu chức năng khác theo quy hoạch chi tiết.

Trung tâm có chức năng liên kết các hoạt động trong toàn chuỗi nông nghiệp, từ sản xuất, cung ứng dịch vụ, thương mại, logistics đến nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ và tiêu thụ sản phẩm. Đây sẽ là đầu mối thúc đẩy các hoạt động chế biến sâu, ứng dụng công nghệ cao và phát triển hệ sinh thái dịch vụ phục vụ nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Về nhiệm vụ, Trung tâm sẽ thu hút các dự án đầu tư trong và ngoài nước trong các lĩnh vực sản xuất nguyên liệu, chế biến, tiêu thụ sản phẩm; cung ứng vật tư, thiết bị, công nghệ, chế phẩm sinh học; hỗ trợ tiêu thụ như sàn giao dịch nông sản, kiểm dịch, logistics, lưu trữ, kho bãi, phân loại, phân phối, giao nhận vận tải, kiểm định kỹ thuật, xử lý phế thải.

Trung tâm sẽ là nơi tập trung các hoạt động sản xuất, chế biến và chào bán nông sản, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp và người dân tiếp cận thị trường, gia tăng giá trị sản phẩm. Đặc biệt, việc hình thành kho lạnh cấp vùng có khả năng lưu trữ nông sản sau thu hoạch đến 90 ngày, thay vì chỉ 7 ngày như hiện nay, là bước đột phá về hạ tầng bảo quản. Giải pháp này sẽ giúp người dân chủ động hơn về giá bán, lựa chọn thời điểm tiêu thụ hợp lý, qua đó cải thiện lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro "được mùa, mất giá". Đồng thời, doanh nghiệp cũng được đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định cho chế biến, góp phần cân đối cung cầu trong chuỗi sản xuất.

Trung tâm khi đi vào hoạt động còn tạo điều kiện thúc đẩy các mô hình liên kết giữa người sản xuất với doanh nghiệp chế biến, từ đó thiết lập mối quan hệ chặt chẽ giữa vùng nguyên liệu và thị trường tiêu thụ. Thông qua liên kết, giá trị và sản lượng hàng hóa nông sản sẽ được nâng cao, thương hiệu vùng được củng cố, góp phần tạo chuyển biến bền vững trong ngành nông nghiệp địa phương.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về Đề án thành lập Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Về việc thành lập Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long, trong cuộc họp sáng 11/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nêu rõ, vấn đề lớn nhất là cần xác định rõ mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ và cơ chế vận hành phù hợp của Trung tâm để giải quyết những vấn đề của vùng. Đồng thời cần phân định rõ việc gì doanh nghiệp có thể làm được, việc gì nhà nước phải đầu tư.

Các vùng sản xuất cần nhất hiện nay là hệ sinh thái hỗ trợ cho hoạt động nghiên cứu triển khai, phát triển giống cây trồng-vật nuôi, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, xây dựng hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn, đăng ký thương hiệu… Bên cạnh đó, một số hạ tầng trọng điểm như cơ sở chiếu xạ hoặc các thiết bị xử lý sau thu hoạch cần được đầu tư đồng bộ; hệ thống logistics phải được tổ chức thuận lợi, thông suốt, bảo đảm lưu thông hàng hóa hiệu quả.

Đặc biệt, cần thúc đẩy mạnh mẽ cơ chế kết nối giữa doanh nghiệp kinh doanh-xuất khẩu với người nông dân. Những hoạt động như khuyến nông, tư vấn kỹ thuật cần được quy định rõ ràng, trở thành một phần bắt buộc trong mô hình hỗ trợ sản xuất. Do đó, việc lựa chọn doanh nghiệp tham gia đầu tư, hoạt động tại Trung tâm phải có vai trò dẫn dắt, cam kết liên kết chuỗi với nông dân, hộ cá thể, hợp tác xã; đồng thời phải đảm nhiệm trách nhiệm trong việc chuyển giao kỹ thuật, công nghệ, tiêu chuẩn, quy chuẩn và định hướng thị trường…/.

PHƯƠNG ĐIỀN