Kon Tum và Quảng Ngãi sẽ trở thành cực tăng trưởng mới sau hợp nhất

TMO – Kon Tum và Quảng Ngãi cần định vị lại trong tổng thể không gian phát triển liên kết vùng, đặt vào trục hành lang kinh tế chiến lược Đông - Tây nối Tây Nguyên - duyên hải miền Trung - Nam Lào - Đông Bắc Campuchia - Thái Lan, gắn kết chặt chẽ với chiến lược quốc gia và các Nghị quyết phát triển vùng của Trung ương. Khẩn trương rà soát, tích hợp, cập nhật lại quy hoạch tỉnh, bảo đảm đồng bộ với các quy hoạch vùng, quy hoạch quốc gia, vừa khai thác hiệu quả lợi thế tổng hợp của địa phương, vừa mở rộng dư địa và không gian phát triển mới.

Kon Tum duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) hằng năm ở mức khá trong điều kiện địa bàn miền núi, xuất phát điểm còn thấp. Với Quảng Ngãi, mặc dù tăng trưởng còn nhiều khó khăn nhưng đang từng bước phục hồi cơ cấu kinh tế theo hướng bền vững hơn. Hai tỉnh đều có thế mạnh đặc thù và đang từng bước chuyển hóa thành lợi thế phát triển. Kon Tum có tiềm năng kinh tế nông, lâm nghiệp, đã và đang hình thành một số vùng chuyên canh lớn, ứng dụng công nghệ; đang hình thành chuỗi giá trị dược liệu quốc gia, vùng chuyên canh Sâm Ngọc Linh với quy mô 4.500 ha.

Quảng Ngãi có tiềm năng lớn phát triển cảng biển. Ảnh minh họa.

Quảng Ngãi là trung tâm công nghiệp quan trọng của miền Trung với Nhà máy lọc dầu Dung Quất, cảng biển nước sâu. Các khu công nghiệp và khu kinh tế Dung Quất đang được đầu tư mở rộng. Cơ cấu kinh tế của cả hai tỉnh chuyển dịch tích cực với tỷ trọng khu vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ gia tăng đáng ghi nhận, giảm dần phụ thuộc vào khai thác tài nguyên thô, từng bước chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa nhiều hơn vào công nghệ và năng suất. Lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến rõ nét. Tỉnh Kon Tum đã giảm tỉ lệ hộ nghèo xuống còn 4,31% năm 2024, giảm bình quân 3-4%/năm. Quảng Ngãi tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục, chăm sóc sức khỏe nhân dân, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo.

Kon Tum quan tâm đầu tư hệ thống đường giao thông kết nối hiệu quả các vùng trong tỉnh. Quảng Ngãi đẩy nhanh các tuyến giao thông huyết mạch như cao tốc Bắc - Nam phía Đông, mở rộng Quốc lộ 24, 40B, tăng cường liên kết vùng giữa Tây Nguyên và duyên hải miền Trung. Ở lĩnh vực quốc phòng - an ninh, hai tỉnh đã quán triệt và triển khai hiệu quả chủ trương xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân.

Địa bàn biên giới được quản lý chặt chẽ, chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa, không để phát sinh điểm nóng, không để bị động bất ngờ. Hoạt động đối ngoại với các tỉnh bạn Lào, Campuchia được duy trì ổn định, góp phần quan trọng xây dựng vùng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được đẩy mạnh; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ được nâng lên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị- xã hội được đổi mới, hướng mạnh về cơ sở.

Tổng Bí thư Tô Lâm.

Phát biểu chỉ đạo trong buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum và Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ngãi chiều 2/6 tại tỉnh Kon Tum, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, hai tỉnh Kon Tum và Quảng Ngãi nằm ở vị trí kết nối giữa Tây Nguyên và duyên hải miền Trung. Đây là địa bàn có ý nghĩa chiến lược đặc biệt về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh của đất nước. Vùng đất này là nơi hội tụ của nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống, cùng nhau tạo dựng nên một không gian văn hóa phong phú, đậm đà bản sắc, giàu truyền thống cách mạng và tinh thần không lùi bước trước khó khăn.

Kon Tum và Quảng Ngãi đã không ngừng nỗ lực vươn lên, phát huy tinh thần đoàn kết, đổi mới, năng động, chủ động vượt khó và đạt được nhiều kết quả rất đáng ghi nhận, khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, Tổng Bí thư thẳng thắn chỉ ra những bất cập, hạn chế lớn đặt ra đối với hai tỉnh. Đó là tăng trưởng kinh tế chưa đạt như kỳ vọng; ngành công nghiệp thiếu sản phẩm có giá trị gia tăng cao; đầu tư hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp còn chậm; nông nghiệp vẫn phát triển manh mún, liên kết chuỗi yếu; kinh tế tập thể, hợp tác xã còn khó khăn; môi trường đầu tư kinh doanh còn hạn chế; du lịch chưa có chuyển biến rõ nét; thu hút đầu tư ngoài ngân sách còn thấp; hạ tầng giao thông, đô thị, dịch vụ, chuyển đổi số và các lĩnh vực xã hội như y tế, giáo dục, môi trường phát triển chưa đồng bộ; giảm nghèo miền núi chưa bền vững…

Tổng Bí thư nhấn mạnh, việc thực hiện chủ trương sắp xếp lại đơn vị hành chính, hợp nhất bộ máy tổ chức, tinh gọn biên chế, xây dựng chính quyền địa phương hai cấp không chỉ là giải pháp về tổ chức, mà còn là đòn bẩy thể chế, cú hích cải cách, tạo dư địa và động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững hơn. Đây là cơ hội để tái cấu trúc toàn diện từ quản trị hành chính đến quy hoạch không gian, từ phân bổ nguồn lực đến tổ chức hệ thống hạ tầng, từ tư duy địa phương sang tư duy vùng nhằm nâng cao hiệu quả điều hành, chất lượng phục vụ nhân dân và năng lực cạnh tranh của địa phương trong một thế giới đang vận động nhanh chóng.

Nhấn mạnh việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta, thể hiện tầm nhìn chiến lược 100 năm, chứ không phải mấy chục năm, càng không phải 1 nhiệm kỳ, Tổng Bí thư nêu rõ, việc nghiên cứu, đề xuất và triển khai hợp nhất hai tỉnh Kon Tum và Quảng Ngãi nằm trong chiến lược phát triển của vùng và của cả nước để hình thành một đơn vị hành chính mới có quy mô đủ lớn, có tiềm năng và khả năng bứt phá mạnh mẽ, trở thành một cực tăng trưởng quan trọng ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên, tạo động lực lan tỏa cho cả vùng và đất nước. Tỉnh Quảng Ngãi mới sau sáp nhập sẽ sở hữu lợi thế kép độc đáo, kết hợp hài hòa giữa chiều sâu địa chiến lược và sự đa dạng sinh thái - kinh tế.

Quảng Ngãi cần phát huy lợi thế, tiềm năng kinh tế biển. Ảnh minh họa.

Về thể chế và tổ chức bộ máy, việc sáp nhập là cơ hội để thiết kế lại mô hình quản trị theo hướng hiện đại, linh hoạt và tinh gọn, phù hợp với đặc điểm vùng liên kết. Tỉnh Quảng Ngãi mới hoàn toàn có điều kiện để xây dựng một mô hình tăng trưởng đa trung tâm, liên kết vùng chặt chẽ, thích ứng với xu thế kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để đổi mới mô hình quản trị, cải cách thể chế, thực hiện chính quyền số, hiện đại hóa bộ máy hành chính và nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân.

Tổng Bí thư đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy hai tỉnh cần quán triệt sâu sắc chủ trương của Trung ương, bám sát thực tiễn địa phương, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ; tập trung rà soát, đánh giá mức độ hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra để kịp thời có giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu còn đạt thấp hoặc có thể không hoàn thành nhằm phấn đấu hoàn thành ở mức cao nhất các mục tiêu, nhiệm vụ của nhiệm kỳ.

Tỉnh cần được định vị lại trong tổng thể không gian phát triển liên kết vùng, đặt vào trục hành lang kinh tế chiến lược Đông - Tây nối Tây Nguyên - duyên hải miền Trung - Nam Lào - Đông Bắc Campuchia - Thái Lan, gắn kết chặt chẽ với chiến lược quốc gia và các Nghị quyết phát triển vùng của Trung ương. Khẩn trương rà soát, tích hợp, cập nhật lại quy hoạch tỉnh, bảo đảm đồng bộ với các quy hoạch vùng, quy hoạch quốc gia, vừa khai thác hiệu quả lợi thế tổng hợp của địa phương, vừa mở rộng dư địa và không gian phát triển mới. Tầm nhìn phát triển phải dựa trên nền tảng đa dạng sinh thái - kinh tế, hướng đến tăng trưởng xanh, bao trùm và bền vững, với mô hình tăng trưởng đa trung tâm.

Tổng Bí thư yêu cầu, đẩy mạnh phát triển kinh tế, hạ tầng và khoa học - công nghệ theo hướng đổi mới sáng tạo, liên kết vùng và phát triển bền vững. Gắn đổi mới sáng tạo với từng lĩnh vực cụ thể như nông nghiệp, công nghiệp, đô thị thông minh, du lịch và dịch vụ. Ưu tiên phát triển nông nghiệp hữu cơ, kinh tế lâm nghiệp, kinh tế dược liệu, với trọng tâm là sâm Ngọc Linh và các loài dược liệu quý đặc hữu, cây ăn quả, rau hoa xứ lạnh, cây công nghiệp. Hình thành các vùng nguyên liệu tập trung gắn với chế biến sâu, tạo hàng hóa có giá trị gia tăng cao phục vụ xuất khẩu. Đẩy mạnh phát triển đồng bộ kinh tế biển - du lịch - dịch vụ, lấy Đặc khu biển đảo Lý Sơn, Khu du lịch sinh thái Măng Đen, các điểm du lịch gắn với di sản lịch sử, văn hóa, tâm linh và bản sắc các dân tộc thiểu số làm điểm nhấn. Cùng với đó, hình thành các đô thị sinh thái, thông minh dọc hai bên bờ sông Trà Khúc, sông Đăk Bla, gắn kết giữa bảo tồn thiên nhiên và phát triển hiện đại, đa dạng hóa các ngành công nghiệp.

Địa phương cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, giải phóng nguồn lực, tháo gỡ các nút thắt, khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo, đồng hành cùng doanh nghiệp và hình thành đội ngũ doanh nhân có tâm, có tầm, đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế của tỉnh; thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, phát triển nguồn nhân lực và nâng cao đời sống nhân dân; phấn đấu hoàn thành 100% việc xóa nhà tạm, nhà dột nát vào năm 2025; chú trọng bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc, lồng ghép hài hòa trong phát triển kinh tế - xã hội; giữ vững quốc phòng - an ninh, quản lý chặt địa bàn biên giới, xây dựng vùng biên hòa bình và phát triển…/.

HOÀI AN