Kon Tum ứng dụng công nghệ trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm

TMO - Ứng dụng công nghệ số để truy xuất nguồn gốc nông sản hàng hóa là nhiệm vụ quan trọng được tỉnh Kon Tum đẩy mạnh triển khai. Đây là cơ sở quan trọng cho các thương hiệu sản phẩm, hàng hóa của địa phương được quảng bá đến thị trường trong nước, xuất khẩu.

Truy xuất nguồn gốc nông sản là một trong các nội dung quan trọng của chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp. Đây cũng là cơ sở góp phần đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động truy xuất nguồn gốc để phục vụ hội nhập quốc tế và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, bảo đảm chất lượng, tính an toàn của sản phẩm, hàng hóa.

Xác định rõ nhiệm vụ trên, thời gian tới tỉnh Kon Tum triển khai Đề án Truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông lâm thủy sản trên địa bàn tỉnh. Đề án hướng đến việc bảo đảm an toàn thực phẩm, xây dựng niềm tin vững chắc từ người tiêu dùng đối với sản phẩm địa phương, đồng thời hỗ trợ phát triển bền vững ngành nông nghiệp của tỉnh. Qua đó, nâng cao giá trị sản phẩm, cải thiện năng lực cạnh tranh trên cả thị trường nội địa và quốc tế.

Địa phương này đặt mục tiêu đến năm 2025: Tối thiểu 30% các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh nông thủy sản sử dụng mã số, mã vạch trên địa bàn tỉnh có hệ thống truy xuất nguồn gốc; Có vùng nguyên liệu được chứng nhận đủ điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm. Đến năm 2030, mở rộng và cải thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông lâm thủy sản, kết hợp với các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo và blockchain. Phấn đấu 100% các sản phẩm, hàng hóa tiêu biểu, sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh và 100% các sản phẩm, hàng hóa thuộc đối tượng bắt buộc được áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc, gắn mã số mã vạch.

Xây dựng ít nhất 14 mô hình áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc các sản phẩm: rau, củ, quả, cà phê, dược liệu,... Trên cơ sở đó nhân rộng mô hình áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa nhằm đảm bảo nhận diện và truy xuất được nguồn gốc các sản phẩm, hàng hóa nông lâm sản chủ lực, đặc trưng và các sản phẩm, hàng hóa OCOP, công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh.

Địa phương này đẩy mạnh truy xuất nguồn gốc đối với các nông sản chủ lực trên địa bàn. (Ảnh minh họa: PT). 

Để triển khai hiệu quả các mục tiêu trên, các ngành chức năng tiếp tục hoàn thiện xây dựng và vận hành cổng thông tin truy xuất nguồn gốc nông sản tỉnh  cập nhật thông tin sản phẩm trên cổng thông tin điện tử về truy xuất nguồn gốc đáp ứng các yêu cầu theo quy định của Bộ Khoa học Công nghệ quy định về quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa.

Danh mục sản phẩm khuyến khích thực hiện truy xuất nguồn gốc: Căn cứ trên cơ sở danh mục các sản phẩm nông lâm sản chủ lực của Quốc gia, của tỉnh Kon Tum đến năm 2030, gồm: Sản phẩm chủ lực nông lâm thủy sản của quốc gia gồm: Lúa gạo, cà phê, Cao su, Cây ăn quả, Rau, Sắn, Thịt lợn; Thịt và trứng gia cầm; Gỗ, sản phẩm từ gỗ, lâm sản ngoài gỗ.

Sản phẩm chủ lực cấp tỉnh: Trên cơ sở sản phẩm chủ lực cấp quốc gia, tỉnh Kon Tum tiếp tục định hướng và phát triển sản phẩm chủ lực của cấp tỉnh: Sâm Ngọc Linh và các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh, Dược liệu, Cà phê và các sản phẩm từ cà phê, lúa gạo đặc sản địa phương, mía và các sản phẩm từ mía, rau củ quả, trái cây các loại, Mắc ca và các sản phẩm từ Mắc ca ... Xác định danh mục các sản phẩm nông lâm sản trên địa bàn tỉnh Kon Tum khuyến khích thực hiện truy xuất nguồn gốc trong giai đoạn đến năm 2030, bao gồm 13 sản phẩm: Lúa gạo; Rau; Sâm Ngọc Linh; Dược liệu; Sắn (khoai mì); Mía; Cà phê; Cao su; Cây ăn trái; Mắc ca; Thịt heo; Thịt gà và trứng; Gỗ; Lâm sản ngoài gỗ.

Đến hết năm 2025, triển khai công tác đăng ký hỗ trợ xây dựng truy xuất nguồn gốc cho các doanh nghiệp. Hỗ trợ 02 Doanh nghiệp/cơ sở/HTX nằm trong danh mục các sản phẩm ưu tiên thực hiện xây dựng truy xuất nguồn gốc (Lồng ghép chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn tỉnh Kon Tum). Hỗ trợ bao bì, tem nhãn cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh nông thủy sản.

Giai đoạn đến năm 2030, hỗ trợ trang bị cho 06 Doanh nghiệp/cơ sở/HTX nằm trong danh mục các sản phẩm ưu tiên thực hiện xây dựng truy xuất nguồn gốc, giám sát trực tiếp về điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm. Hỗ trợ bao bì, tem nhãn cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh nông thủy sản. Thực hiện kết nối các cơ sở, doanh nghiệp chế biến nông sản trong danh mục ưu tiên kết nối với vùng nguyên liệu đã được xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc trong giai đoạn trước. 

UBND tỉnh giao các đơn vị chức năng chú trọng áp dụng công nghệ Blockchain trong quản lý truy xuất nguồn gốc: Xây dựng hệ thống Blockchain để lưu trữ và chia sẻ dữ liệu truy xuất nguồn gốc một cách minh bạch và không thể thay đổi. Tích hợp thông tin từ các giai đoạn: sản xuất, thu hoạch, vận chuyển, chế biến, đóng gói, và phân phối. Sử dụng hợp đồng thông minh (smart contract) để tự động hóa các giao dịch trong chuỗi cung ứng. Nhằm minh bạch thông tin, chống làm giả sản phẩm. Tạo niềm tin cho người tiêu dùng và tăng giá trị thương hiệu cho sản phẩm nông sản Kon Tum.

Sử dụng mã QR và RFID để định danh và theo dõi sản phẩm: Gắn mã QR trên từng sản phẩm hoặc lô sản phẩm. Mỗi mã chứa thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng, và ngày tháng sản xuất. Sử dụng RFID (chip nhận dạng bằng sóng vô tuyến) trong quản lý hàng hóa tại các kho bãi hoặc trong quá trình vận chuyển. Từ đó người tiêu dùng dễ dàng kiểm tra thông tin sản phẩm qua điện thoại thông minh. Nâng cao hiệu quả quản lý hàng hóa, đặc biệt với các sản phẩm cần bảo quản đặc thù như rau củ tươi, thủy sản đông lạnh.  

Phát triển hạ tầng Internet vạn vật (IoT): Lắp đặt các cảm biến IoT tại vùng sản xuất và các cơ sở chế biến để theo dõi các chỉ số quan trọng như nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, và tình trạng kho lạnh. Kết nối dữ liệu từ cảm biến với hệ thống quản lý trung tâm để cập nhật thông tin theo thời gian thực. Từ đó dự đoán và ngăn chặn các vấn đề trong quá trình bảo quản và vận chuyển. Nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua quản lý môi trường sản xuất chính xác.

Hoàn thiện và nâng cấp Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc: Cập nhật và tối ưu hóa Cổng thông tin hiện có. Xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về truy xuất nguồn gốc: Hình thành, phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu; cấp tài khoản cho các cơ sở tham gia vận hành; công tác tuyên truyền tập huấn, phổ biến hướng dẫn sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu; rà soát, thống kê, xây dựng danh mục sản phẩm/nhóm sản phẩm trọng điểm ưu tiên triển khai truy xuất nguồn gốc. Tạo kho dữ liệu tập trung lưu trữ thông tin về vùng trồng, cơ sở chế biến và doanh nghiệp sản xuất. Liên kết cơ sở dữ liệu với các hệ thống quản lý khác trong ngành nông nghiệp (như mã số vùng trồng, chứng nhận tiêu chuẩn). 

Đẩy mạnh ứng dụng phần mềm di động trong truy xuất nguồn gốc: Phát triển ứng dụng di động cho phép người tiêu dùng và các bên liên quan quét mã QR, kiểm tra thông tin sản phẩm và gửi phản hồi. Tích hợp tính năng thông báo về sản phẩm lỗi hoặc có vấn đề. Tăng cường tương tác giữa người tiêu dùng, doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Nâng cao trải nghiệm và sự hài lòng của khách hàng./.

Thanh Nga