Khu vực Đông Nam Á tăng cường cảnh báo đối phó với El Nino

TMO - Nắng nóng gay gắt lan rộng khắp khu vực Đông Nam Á trong những tuần gần đây báo hiệu sự quay trở lại của El Nino, khiến các quốc gia này phải chuẩn bị đối phó với hàng loạt khó khăn, từ tình trạng thiếu nước đến cháy rừng và mây mù độc hại.

El Nino là hiện tượng khí hậu bắt nguồn từ Thái Bình Dương, được đánh dấu bằng nhiệt độ bề mặt nước biển trên mức trung bình. Nó thường mang theo mức nhiệt nóng và khô cho Đông Nam Á, trái ngược với thời tiết ẩm ướt và mát mẻ hơn từ La Nina. Nhiệt độ tăng cao có thể đe dọa sản lượng nông nghiệp ở khu vực Đông Nam Á, vốn là những nước sản xuất chính về dầu cọ, gạo, cà phê và các mặt hàng khác, trong khi áp lực về nguồn nước và điện có thể ảnh hưởng đến ngành sản xuất đang phát triển của khu vực.

Người đứng đầu cơ quan khí tượng Indonesia Dwikorita Karnawati cho biết, Đỉnh điểm của El Nino... được dự đoán sẽ xảy ra vào tháng 9 trên hầu hết các khu vực của Indonesia. 7 tỉnh của nước này - chủ yếu là các khu vực sản xuất dầu cọ trên đảo Sumatra và đảo Borneo - gần đây đã được đặt trong tình trạng báo động khẩn cấp, trong bối cảnh gia tăng lo ngại về cháy rừng và hạn hán trong những tháng tới do El Nino gây ra.

Bà Karnawati cho biết, năm nay có thể lặp lại tình huống như năm 2019, khi El Nino là tác nhân thúc đẩy tình trạng cháy rừng và hạn hán ở nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, với ước tính thiệt hại của Ngân hàng Thế giới (WB) lên tới 5,2 tỷ USD. Những đám cháy rừng ở Indonesia đã gây ra khói mù dày đặc xuyên biên giới ở nhiều quốc gia, làm gián đoạn hàng trăm chuyến bay trong và ngoài nước ở các nước láng giềng như Singapore và Malaysia, cũng như gây ra các vấn đề về hô hấp cho hàng triệu người.

Sản xuất nông nghiệp tại các quốc gia khu vực Đông Nam Á chịu tác động nghiêm trọng từ El Nino. 

Nhà chức trách ở Singapore cảnh báo người dân rằng các điểm nóng cháy rừng có thể leo thang kể từ tháng 6 năm nay, đồng thời lên kế hoạch phối hợp để giảm thiểu nguy cơ khói mù từ Indonesia và Malaysia. Thời tiết nắng nóng do El Nino dự kiến ​​sẽ làm sụt giảm nghiêm trọng sản lượng thu hoạch các loại cây trồng như dầu cọ ở Indonesia và Malaysia - 2 nhà sản xuất mặt hàng này lớn nhất thế giới - vốn được sử dụng để sản xuất nhiều sản phẩm, từ sô cô la cho đến xà phòng. El Nino cũng có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động trồng lúa ở các nước như Thái Lan và Việt Nam, cùng với sản lượng ngô ở Philippines.

Tại Việt Nam, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo những đợt nắng nóng kỷ lục, hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước sẽ tiếp tục diễn ra trên diện rộng trong những tháng đầu năm 2024 do El Nino. Hiệp hội Cà phê và Ca cao Việt Nam đã trích dẫn một báo cáo cảnh báo rằng sản lượng cà phê có thể giảm tới 20% vào năm 2023. Việt Nam hiện là nước xuất khẩu hạt cà phê Robusta hàng đầu thế giới, bên cạnh mặt hàng gạo.

Tại Thái Lan, nước xuất khẩu gạo và đường số 2 thế giới, nhiệt độ trong tháng 4/2023 đã đạt mức cao kỷ lục ở nước này ở mức 43 độ C. Văn phòng Ủy ban Mía đường Thái Lan dự báo sản lượng mía sẽ giảm xuống 70-80 triệu tấn trong năm nay, từ 94 triệu tấn vào năm 2022. Trong khi đó, Trung tâm nghiên cứu Kasikorn có trụ sở tại Bangkok ước tính sản lượng gạo giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái là 25 triệu tấn. Trên thực tế, Bộ Nông nghiệp quốc gia Thái Lan đã phải yêu cầu nông dân không trồng lúa trái vụ để dành nước cho các loại cây trồng khác, cũng như cho các ngành công nghiệp và du lịch.

Còn tại Philippines, ước tính ban đầu cho thấy sản lượng gạo địa phương có thể giảm khoảng 1,8% và ngô vàng giảm 1% vào năm 2023. Ngân hàng trung ương nước này coi tác động của El Nino đối với giá lương thực và năng lượng là rủi ro tăng giá, trong bối cảnh lạm phát của Philippines đã giảm tốc, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu của Chính phủ.

Vào tháng 6, Cơ quan quản lý thiên tai quốc gia Malaysia đã bắt đầu gieo mây - một phương pháp tạo mưa nhân tạo - ở khu vực phía Bắc của bán đảo Malaysia, nơi Cục Khí tượng nước này đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ hạn hán. Khu vực này bao gồm cả Penang, nơi tập trung phần lớn ngành công nghiệp bán dẫn của Malaysia, vốn phụ thuộc lớn vào nguồn nước cho quá trình làm mát. 

Thu Thảo