Khánh Hòa đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý tàu cá

TMO - Tỉnh Khánh Hoà đang nỗ lực triển khai các giải pháp, chú trọng ứng dụng công nghệ cao trong quản lý tàu cá, truy xuất nguồn gốc thuỷ sản nhằm phục vụ công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), góp phần chung tay cùng cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” của Uỷ ban châu Âu (EC).

Để quản lý chặt chẽ đội tàu khai thác hải sản, một trong những khuyến nghị quan trọng của EC liên quan đến gỡ “thẻ vàng” IUU, thời gian qua, tỉnh Khánh Hoà đã tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát các tàu thuyền khai thác. Đồng thời thực hiện tốt nhiệm vụ kiểm tra quy trình rời, cập cảng. Kiên quyết không cho xuất bến đi khai thác đối với các tàu cá không đảm bảo hồ sơ, giấy tờ và các trang thiết bị theo quy định. Đặc biệt là chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, khoa học kỹ thuật hiện đại trong công tác quản lý tàu cá và truy xuất nguồn gốc thủy sản.

Thông tin từ Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa, trong thời gian qua, UBND tỉnh Khánh Hòa đã đầu tư hệ thống giám sát tàu cá (trạm bờ) đặt tại Chi cục Thủy sản với hệ thống màn hình cỡ lớn, bố trí cán bộ trực ban theo dõi 24/24 giờ để giám sát hoạt động tàu cá trong quá trình khai thác trên biển. Qua đó, kịp thời thông báo đối với tàu cá bị mất tín hiệu giám sát hành trình tàu cá (VMS), cảnh báo đối với các tàu cá hoạt động gần đường ranh giới được phép khai thác trên biển và công tác tìm kiếm, cứu nạn, cảnh báo thiên tai…

Ngoài ra tỉnh Khánh Hòa đã áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) tại các cảng cá trên địa bàn. Phần mềm eCDT là phần mềm dùng chung, được cài đặt và sử dụng bằng điện thoại thông minh. Phần mềm này cung cấp đầy đủ quy trình và chức năng khai báo theo quy định.

Các chức năng được thiết kế đơn giản và dễ hiểu, với các bước triển khai, như quản lý tàu cá xuất cảng và ghi nhận dữ liệu ban đầu về tàu và thuyền viên; ghi chép sản lượng khai thác tại thời điểm đánh bắt thông qua thiết bị nhật ký điện tử; quản lý tàu vào cảng, cập nhật sản lượng khai thác; giám sát sản lượng lên cảng, cấp biên nhận bốc dỡ, mua cá tại cảng; cấp giấy xác nhận và giấy chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu cho nhà máy chế biến. Phần mềm này còn hỗ trợ ghi nhật ký khai thác và nhật ký chuyển tải sản phẩm khai thác trong môi trường không có mạng Internet; đồng thời tự động đồng bộ khi tàu cập cảng và kết nối Internet.

Hoạt động khai thác thuỷ sản của ngư dân tỉnh Khánh Hoà. (Ảnh minh hoạ: BKH). 

Theo đó, hệ thống eCDT của tỉnh Khánh Hoà được trang bị bốn máy tính bảng lắp tại các văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá để kiểm soát tàu cá từ khi xuất bến đến khi cập bến trên hệ thống. Qua đó, đảm bảo tính minh bạch, hợp pháp trong xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác xuất khẩu.

Tính đến đầu tháng 9/2024, tỉnh Khánh Hòa có 3.266/3.266 tàu cá được đăng ký, đánh dấu theo đúng quy định; số liệu tàu cá được cập nhật đầy đủ trên phần mềm Vnfishbase. Bên cạnh đó có 644/647 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên đã triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; 1.085/1.363 tàu cá (từ 12 mét trở lên) được cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật; 586/647 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm…

Ngoài ứng dụng công nghệ số, đtriển khai các giải pháp chống khai thác IUU, Sở NN&PTNT tỉnh Khánh Hòa đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương có biển tổ chức hơn 21 lớp tập huấn, tuyên truyền Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật; Chỉ thị của Ban Bí thư; các công điện, quyết định của Thủ tướng Chính phủ; thông báo kết luận của Trưởng ban chỉ đạo quốc gia về IUU... cho hơn 1.400 lượt người dân.

Tiến hành cấp chứng nhận sản phẩm thủy sản từ khai thác đi thị trường EU cho 182 lô hàng với tổng 2.534 tấn và đi các thị trường khác 5 lô hàng với tổng 12 tấn. Văn phòng đại diện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá đã kiểm tra kiểm soát 1.450 lượt tàu cập bến và 1.487 lượt tàu xuất bến; số lượng hải sản được kiểm tra, kiểm soát là 6.464 tấn. 

Ngoài ra, Chi cục Thủy sản đã phối hợp với địa phương kiểm tra xác minh thông số kỹ thuật 264 tàu cá đủ điều kiện; cấp giấy chứng nhận đăng ký cho 90 tàu cá; hiện còn 174 tàu cá đang hoàn thiện các thủ tục đăng ký theo quy định; thực hiện cấp phép giấy phép khai thác thủy sản cho 3.145/3.266 tàu (đạt 96%). 

Đối với 3 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh vi phạm về nguồn gốc thủy sản từ khai thác bốc dỡ tại cảng cá, Sở NN&PTNT đã tham mưu UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản chỉ đạo, phối hợp với các địa phương có liên quan, cơ quan chức năng điều tra, xác minh và xử lý nghiêm hành vi vi phạm của doanh nghiệp… 

Để phục vụ công tác chống khai thác IUU, tỉnh Khánh Hoà quyết liệt ứng dụng chuyển đổi số vào công tác quản lý tàu cá. Đến nay dữ liệu tàu cá toàn tỉnh được cập nhật đầy đủ trên Hệ thống dữ liệu nghề cá Quốc gia (VnFishbase). Đồng thời, liên kết tích hợp vào dữ liệu công dân theo đề án chuyển đổi số của tỉnh. Điều này giúp nhanh chóng truy xuất dữ liệu về tàu cá phục vụ công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát IUU.

Đồng thời, dữ liệu tàu cá vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuỷ sản cũng thường xuyên cập nhật công khai trên website của Sở NN&PTNT, cơ sở dữ liệu nghề cá VnFishbase và trên phần mềm xử phạt vi phạm hành chính. Chi cục Thuỷ sản cũng triển khai lập các nhóm cộng đồng trên Zalo với các thành viên là chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá trên địa bàn tỉnh để nhanh chóng truyền tải thông tin liên quan đến chủ trương, chính sách… trong lĩnh vực thuỷ sản một cách nhanh nhất.

Việc hoàn thiện, đưa vào sử dụng Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử, ứng dụng công nghệ số để theo dõi, kiểm soát tính minh bạch, hợp pháp theo quy định, chứng nhận nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác của tỉnh Khánh Hoà là một trong những hoạt động quyết liệt để Khánh Hoà thực hiện yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 1058/CĐ-TTg ngày 4/11/2023 về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC. Điều đó cho thấy, việc ứng dụng chuyển đổi số trong công tác quản lý tàu cá trên địa bàn tỉnh Khánh Hoà thời gian qua đã góp phần quan trọng nhằm triển khai tốt các giải pháp chống khai thác IUU của địa phương này. 

 Khánh Ly