Hiện đại hóa công tác giám sát chất thải bằng hệ thống quan trắc tự động

TMO - Nhằm tăng cường hiệu quả quản lý môi trường, tỉnh Quảng Trị đang đẩy mạnh đầu tư hệ thống quan trắc chất thải tự động, liên tục tại các khu vực có nguy cơ gây ô nhiễm cao. Giải pháp này giúp theo dõi, cảnh báo kịp thời các thông số môi trường, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Trong bối cảnh yêu cầu bảo vệ môi trường ngày càng cao, tỉnh Quảng Trị đã và đang tập trung hoàn thiện hệ thống quan trắc chất thải tự động, liên tục tại các khu công nghiệp, cơ sở sản xuất có nguy cơ gây ô nhiễm.

Việc đầu tư hệ thống quan trắc hiện đại cho phép theo dõi, thu thập và truyền dữ liệu môi trường theo thời gian thực về cơ quan quản lý, giúp phát hiện sớm các vi phạm, từ đó kịp thời xử lý, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Đến nay, nhiều cơ sở đã lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải, khí thải tự động kết nối trực tiếp với Sở Nông nghiệp và Môi trường.

Tỉnh cũng chú trọng kiểm tra, giám sát vận hành hệ thống để đảm bảo tính chính xác, minh bạch của dữ liệu. Bên cạnh việc hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận công nghệ, Quảng Trị còn xây dựng lộ trình cụ thể để mở rộng mạng lưới quan trắc, hướng tới quản lý môi trường dựa trên nền tảng số. Đây là bước đi quan trọng nhằm nâng cao năng lực quản lý nhà nước về môi trường, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế gắn với bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Với quan điểm phát triển kinh tế gắn với bảo vệ tài nguyên - môi trường, tỉnh Quảng Trị đã có nhiều giải pháp trong công tác quản lý môi trường.

Trong đó, ưu tiên việc đầu tư, xây dựng mạng lưới quan trắc môi trường tự động, liên tục.  Về quan trắc tự động, hiện tại tỉnh có 1 trạm trung tâm đặt tại Trung tâm Quan trắc tài nguyên và môi trường và 6 trạm cơ sở đã kết nối dữ liệu với trạm trung tâm. Ngoài ra có trạm quan trắc môi trường tự động, liên tục tại Trạm xử lý nước thải KCN Quán Ngang đang truyền dữ liệu thử nghiệm. Trong quá trình vận hành cho thấy, hệ thống quan trắc tự động, liên tục đã đem lại một số hiệu quả thiết thực, đặc biệt trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ tài nguyên và môi trường.

Các thông số đo được từ các trạm quan trắc tự động, liên tục (trạm cơ sở) đã giúp cho Sở Nông nghiệp và Môi trường kiểm soát thường xuyên, liên tục hoạt động phát thải của các cơ sở sản xuất- kinh doanh trên địa bàn. Từ đó kịp thời đưa ra các biện pháp xử lý, ngăn chặn hoạt động phát thải vượt giới hạn cho phép theo quy chuẩn ra môi trường. Ngoài ra, thông qua hệ thống quan trắc tự động, liên tục đã giúp cho các doanh nghiệp có thể kiểm soát, đánh giá một cách toàn diện quá trình sản xuất.

Góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của doanh nghiệp về công tác bảo vệ tài nguyên và môi trường. Tính đến thời điểm hiện tại, trạm trung tâm đã tiếp nhận dữ liệu quan trắc đối với 7 trạm quan trắc môi trường và 8 trạm khai thác, sử dụng tài nguyên nước tự động, liên tục trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.

Trạm quan trắc chất thải, khí thải tự động góp phần bảo vệ môi trường kịp thời. 

Thời gian tới, nhằm đáp ứng theo các quy định của pháp luật về lĩnh vực quan trắc tự động, liên tục, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục kiểm tra, đôn đốc các đơn vị thuộc đối tượng lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục và kết nối, truyền dữ liệu về trạm trung tâm theo dõi, quản lý. Tích cực tổ chức công tác theo dõi, tiếp nhận, quản lý dữ liệu quan trắc tự động liên tục hằng tháng và theo đợt tại các trạm trung tâm và các trạm cơ sở; đôn đốc các cơ sở thuộc đối tượng thực hiện quan trắc nước thải, khí thải công nghiệp tự động, liên tục và tổ chức theo dõi, rà soát vận hành hệ thống quan trắc tự động tại các cơ sở định kỳ 1 lần/năm và đột xuất khi có sự cố.

Để phát huy hiệu quả của hoạt động quan trắc tự động, liên tục theo Luật Bảo vệ môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã trình UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1472/QĐ-UBND ngày 24/6/2024 về phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng dự án đầu tư xây dựng mới các trạm quan trắc môi trường tự động, cố định trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, quy mô dự án bao gồm: Xây dựng mới 1 nhà điều hành trạm quan trắc tại Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị; xây dựng mới 2 trạm quan trắc môi trường không khí xung quanh, 3 trạm quan trắc môi trường nước mặt trên các sông, thời gian thực hiện từ 2024-2027.

Đẩy mạnh đầu tư và hoàn thiện hệ thống quan trắc chất thải tự động, liên tục là bước đi chiến lược của tỉnh Quảng Trị trong nỗ lực nâng cao hiệu quả quản lý môi trường. Hệ thống này không chỉ giúp giám sát tức thời các nguồn xả thải mà còn tạo nền tảng dữ liệu phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra minh bạch và khách quan. Qua đó, chính quyền có thể kịp thời phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm, đồng thời nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về môi trường của các doanh nghiệp.

Đây cũng là công cụ quan trọng hỗ trợ quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường, từng bước xây dựng hệ thống giám sát môi trường thông minh. Tuy nhiên, để hệ thống hoạt động hiệu quả, Quảng Trị cần tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng, nâng cao năng lực vận hành và tăng cường đào tạo cán bộ kỹ thuật chuyên sâu.

Với quyết tâm chính trị và cách tiếp cận đồng bộ, hiện đại hóa công tác quan trắc chất thải sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển kinh tế xanh, bảo đảm vệ sinh cũng như môi trường sống an toàn cho người dân trong hiện tại và trong giai đoạn tiếp theo.

Huyền Anh