Hậu Giang ngăn ngừa ô nhiễm môi trường trong sản xuất than củi

TMO - Tỉnh Hậu Giang triển khai nhiều giải pháp để ngăn ngừa tình trạng ô nhiễm môi trường từ hàng trăm lò hầm than củi thủ công của người dân trên địa bàn tỉnh. 

Theo UBND tỉnh Hậu Giang: Hoạt động sản xuất than củi bắt đầu từ những năm 1975 tại huyện Châu Thành và phát triển mạnh trong khoảng thời gian từ 14-16 năm gần đây, phân bố chủ yếu ở huyện Châu Thành và thành phố Ngã Bảy. Đến hết năm 2024, trên địa bàn tỉnh có 384 hộ làm nghề sản xuất than củi với 1.281 lò than củi tại xã Đại Thành, xã Tân Thành thuộc thành phố Ngã Bảy và xã Phú Tân, huyện Châu Thành.

Theo người dân địa phương, các lò than ở đây đã có từ lâu đời, được ông cha để lại, đó cũng là kế sinh nhai của nhiều thế hệ làng nghề. Mỗi lò hầm than cho ra khoảng 15-30 tấn than/1,5-2 tháng, tùy theo lò lớn nhỏ, sau khi trừ hết chi phí, chủ lò lãi khoảng 3 đến 5 triệu đồng/lò. Than ra lò, những người thợ lại bắt tay vào việc phân loại than, tùy vào từng loại mà giá cả cũng khác nhau. 

Nghề sản xuất than củi mặc dù mang lại là tăng thu nhập của hộ chủ lò, tạo công ăn việc làm cho người dân xung quanh, tuy nhiên hoạt động sản xuất than củi đang đối mặt với nhiều vấn đề môi trường như gia tăng ô nhiễm môi trường không khí, giảm năng suất các sản phẩm nông nghiệp trong vùng, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng…Do tất cả các lò than hiện tại đều sản xuất theo thủ công truyền thống, không có hệ thống xử lý khí thải. Kết quả đo đạt khí thải lò than, không khí nơi làm việc khu lò than và không khí xung quanh lân cận có nồng độ bụi lơ lửng và khí SO2 vượt quá giới hạn cho phép.

Nghề sản xuất than củi mang lại thu nhập cho người dân nhưng cũng là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường. 

Để giảm thiểu ô nhiễm môi trường từ khói, bụi phát sinh trong quá trình hoạt động của lò than củi, ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như năng suất, chất lượng cây trồng, huyện Châu Thành tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ tại khu vực sản xuất than củi trên địa bàn huyện để kịp thời nhắc nhở người dân không được xây thêm lò than. Từ năm 2024 đến nay, trên địa bàn huyện không phát sinh lò than mới. 

Còn tại TP.Ngã Bảy, từ năm 2024 đến nay địa phương này đã thực hiện giải pháp tuyên truyền, vận động, kiểm soát môi trường tại khu vực sản xuất than củi và từng bước giảm dần số lò than hiện có. Đến nay, thành phố còn 354 lò than, giảm 11 lò so với thời điểm đầu năm 2024. 

Thực tế lò than sản xuất theo thủ công truyền thống, không có hệ thống xử lý khí thải gây tác động xấu đến môi trường. Tuy nhiên, không thể dừng ngay các lò than mà cần phải có thời gian, lộ trình từng bước cụ thể. UBND tỉnh Hậu Giang đã phê duyệt Đề án kiểm soát môi trường tại khu vực sản xuất than củi trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, mục tiêu cụ thể sau năm 2030 là giải quyết, ngưng hoạt động ít nhất 53% số lò sản xuất than củi ở thành phố Ngã Bảy, ít nhất 74% số lò sản xuất than củi ở huyện Châu Thành và phấn đấu giải quyết, ngưng hoạt động 100% lò sản xuất than củi trên địa bàn tỉnh. Trường hợp lò sản xuất than củi tiếp tục hoạt động thì phải đảm bảo đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định.

Công tác tuyên truyền, vận động hộ dân giảm quy mô sản xuất than củi, tiến tới ngưng hoạt động sản xuất than củi, chuyển đổi ngành nghề được các địa phương đẩy mạnh triển khai. 

Hiện nay, UBND TP.Ngã Bảy và huyện Châu Thành tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân đối với công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động sản xuất than củi. Mặt khác, yêu cầu những hộ trực tiếp sản xuất than củi phải thực hiện các biện pháp xử lý khí thải phát sinh từ lò than theo quy định. Trường hợp hộ sản xuất than không có biện pháp xử lý khói, bụi thì vận động họ có lộ trình ngừng hoạt động lò than.

Để đạt được mục tiêu đề ra, tỉnh Hậu Giang yêu cầu các sở, ngành, địa phương triển khai các nhóm giải pháp. Trong đó, nhóm giải pháp về tuyên truyền, vận động; nhóm giải pháp về chính sách; nhóm giải pháp về tăng cường công tác quản lý; nhóm giải pháp đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp; nhóm giải pháp về khoa học công nghệ và nhóm giải pháp về nguồn lực.

Trong đó, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động hộ dân giảm quy mô sản xuất than củi, tiến tới ngưng hoạt động sản xuất than củi để chuyển đổi nghề nghiệp khác. Kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo không phát sinh thêm lò than mới không đúng quy định về lĩnh vực môi trường, đất đai, sản xuất, kinh doanh. Xử lý nghiêm hành vi vi phạm và thực hiện các giải pháp chế tài đối với trường hợp phát sinh thêm lò than mới không đúng quy định về lĩnh vực môi trường, đất đai, sản xuất, kinh doanh.

Đồng thời, đẩy nhanh thành lập các khu, cụm công nghiệp Tân Thành, Phú Tân theo quy hoạch tỉnh nhằm phát triển, tăng trưởng kinh tế, giảm số lò sản xuất than củi và tạo việc làm mới cho người dân địa phương. Đối với lò than nằm ngoài quy hoạch, nếu tiếp tục hoạt động thì phải đầu tư hệ thống xử lý khí thải theo quy định.../.

Thu Quỳnh