Hải Phòng: Chuyển đổi số góp phần quản lý, bảo vệ rừng hiệu quả

TMO - Là một trong những địa phương có diện tích rừng lớn, những năm qua, TP.Hải Phòng đã tích cực ứng dụng công nghệ để quản lý, bảo vệ diện tích rừng hiệu quả. Giải pháp này không chỉ mang lại những chuyển biến tích cực, tăng tính minh bạch, chính xác trong quản lý mà còn hỗ trợ phát triển bền vững nền lâm nghiệp của địa phương.

Theo Chi cục Kiểm lâm thành phố, sau hợp nhất, Hải Phòng có trên 33.096 ha rừng và đất lâm nghiệp, phân bố tại 35 xã, phường, đặc khu. Trong số này có trên 11.000 ha rừng đặc dụng, gần 16.740 ha rừng phòng hộ, trên 4.955 ha rừng sản xuất...

Sau hợp nhất, TP Hải Phòng mới có diện tích rừng lớn, phong phú, đa dạng. Trong tổng số diện tích rừng hiện có, diện tích rừng tự nhiên của thành phố chiếm gần 10.165 ha (2.241ha tại phường Nguyễn Trãi và trên 7.923 ha tại đặc khu Cát Hải).

Đáng chú ý, việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số cũng đang góp phần thay đổi tư duy, hình thành thói quen làm việc khoa học trong đội ngũ cán bộ kiểm lâm, từ đó nâng cao hiệu suất công việc.

Hệ thống dữ liệu số cho phép cán bộ kiểm lâm dễ dàng đối chiếu, kiểm tra thông tin quy hoạch rừng, hiện trạng sử dụng đất, thẩm định các dự án phát triển kinh tế - xã hội liên quan đến đất lâm nghiệp.

 Đáng chú ý, việc khai thác dữ liệu trực tuyến giúp giảm thiểu việc tiếp cận các địa hình rừng sâu, hiểm trở, qua đó bảo đảm an toàn và nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng. Theo đại diện Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng, việc nghiên cứu và đưa vào hoạt động thực tiễn bằng phương pháp sử dụng thiết bị bay không người láigóp phần giảm chi phí trong xây dựng bản đồ dữ liệu số hóa bằng phương pháp hệ thống lưới tiêu ảnh kiểm soát mặt đất.

Một trong những bất cập chính của ngành lâm nghiệp thành phố hiện nay là hệ thống dữ liệu, bản đồ công bố hiện trạng rừng hằng năm của các quận, huyện chưa chính xác so với thực tế. Nguyên nhân là do các tiêu chuẩn về đo đạc khảo sát của ngành Lâm nghiệp không cao. Bên cạnh đó, nhiều khu vực rừng núi có địa hình phức tạp, hiểm trở nên việc khảo sát trực tiếp khó thực hiện được...Giải pháp sử dụng thiết bị bay không người lái chi phí thấp kết hợp với hệ thống lưới điểm khống chế mặt đất (GCP), giúp cải thiện độ chính xác phép nội suy quang học.

Bên cạnh đó, đưa độ chính xác ảnh chụp của các thiết bị bay không người lái giá rẻ tiệm cận đến độ chính xác của các phương pháp khảo sát truyền thống, bảo đảm sai số đo đạc từ 10 cm - 20 cm, cải thiện độ chính xác hơn từ 25 - 100 lần so với so với giải pháp thủ công của ngành Lâm nghiệp hiện tại. Trong những năm gần đây, Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng từng bước ứng dụng công nghệ thông tin và các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng.

Tiêu biểu, như: hệ thống thông tin địa lý GIS và cơ sở dữ liệu số giúp hỗ trợ lưu trữ, quản lý, phân tích dữ liệu tài nguyên rừng theo không gian; ảnh vệ tinh, viễn thám được khai thác định kỳ nhằm giám sát diễn biến tài nguyên rừng, phát hiện sớm tình trạng mất rừng và các biến động khác; thiết bị bay không người lái ứng dụng trong thành lập bản đồ hiện trạng rừng với độ chính xác cao.

Cán bộ Kiểm lâm TP.Hải Phòng sử dụng bản đồ số, ảnh vệ tinh để theo dõi diễn biến tài nguyên rừng trên địa bàn. (Ảnh: TT). 

Sử dụng thiết bị điện thoại và máy tính bảng, tích hợp bản đồ số hóa hiện trạng rừng giúp hỗ trợ công tác kiểm tra rừng...Ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số đem lại hiệu quả thiết thực nhưng thực tế hiện nay kinh phí đầu tư các thiết bị hiện đại, như: hệ thống camera giám sát phát hiện sớm cháy rừng, thiết bị bay không người lái, máy tính chuyên dụng, máy chủ dữ liệu… rất lớn.

Cùng với đó, thiết bị luôn thay đổi, cần nâng cấp thường xuyên trong khi nguồn đầu tư của Chi cục còn hạn hẹp... Đội ngũ cán bộ kiểm lâm có độ tuổi trung bình cao, nên việc tiếp cận và thích ứng với công nghệ mới chưa đồng đều, một số cán bộ khó khăn khi sử dụng các phần mềm nâng cao...

Tuy nhiên, Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng xác định rõ ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu tạo ra những thay đổi căn bản trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Mục tiêu đến năm 2030 là 100% diện tích rừng trên địa bàn được giám sát định kỳ bằng công nghệ số; 100% dữ liệu hiện trạng rừng được đồng bộ, cập nhật trên hệ thống địa lý; 100% các đơn vị trực thuộc Chi cục Kiểm lâm được trang bị trang thiết bị công nghệ mới. Cùng với đó, cán bộ, công chức Chi cục kiểm lâm thành thạo kỹ năng công nghệ thông tin cơ bản, trong đó tối thiểu 40% đạt trình độ nâng cao.

Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng hệ thống quản lý và bảo vệ rừng trên địa bàn thành phố hiện đại, minh bạch, hiệu quả và bền vững. Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng thông tin, thời gian tới, Chi cục tập trung xây dựng hệ thống hạ tầng công nghệ đồng bộ, bao gồm các thiết bị thu thập dữ liệu hiện đại, trung tâm xử lý và lưu trữ dữ liệu tập trung, phần mềm quản lý - phân tích không gian địa lý chuyên ngành.

Cùng với đó, thu thập, tổng hợp, số hóa các dữ liệu liên quan đến lĩnh vực lâm nghiệp trên địa bàn thành phố. Mặt khác, quan tâm đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ theo các cấp độ: cơ bản - nâng cao - chuyên sâu, bảo đảm phù hợp trình độ, năng lực của từng cán bộ; xây dựng đội ngũ kiểm lâm có tư duy, tác phong chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số...

Ứng dụng công nghệ số trong công tác quản lý, bảo vệ rừng đã mở ra hướng đi mới, vừa nâng cao hiệu quả giám sát, vừa tiết kiệm nguồn lực. Những giải pháp số hóa giúp kiểm soát tình trạng khai thác, cháy rừng nhanh chóng, kịp thời và chính xác hơn. Đây không chỉ là bước tiến trong quản lý tài nguyên thiên nhiên, mà còn thể hiện sự chủ động, quyết liệt của TP.Hải Phòng trong quản lý rừng và ứng phó biến đổi khí hậu.

Thanh Dung