Hà Tĩnh: Hoàn thiện hệ thống quan trắc, giám sát hiệu quả vệ sinh môi trường

TMO - Nhằm kiểm soát tốt hơn tình trạng ô nhiễm, thời gian qua, tỉnh Hà Tĩnh tập trung hiện đại hóa hệ thống quan trắc, giám sát môi trường. Việc ứng dụng công nghệ trong thu thập và xử lý dữ liệu giúp ngành chức năng nâng cao hiệu quả quản lý, bảo đảm vệ sinh môi trường đô thị và nông thôn, đặc biệt tại các khu công nghiệp trên địa bàn.

Hiện nay, tỉnh Hà Tĩnh đang từng bước đầu tư, hoàn thiện hệ thống quan trắc và giám sát môi trường trên toàn địa bàn, đặc biệt tại các khu công nghiệp, đô thị và vùng nông thôn. Việc triển khai mạng lưới quan trắc tự động giúp thu thập dữ liệu liên tục về chất lượng không khí, nguồn nước, tiếng ồn và chất thải rắn, tạo cơ sở khoa học cho công tác quản lý.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh cũng phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra, kết nối dữ liệu về trung tâm điều hành của tỉnh, qua đó kịp thời phát hiện, cảnh báo các nguy cơ ô nhiễm.

Song song với đó, địa phương đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, phần mềm giám sát trực tuyến và công cụ phân tích dữ liệu lớn để tối ưu hóa quá trình quản lý, xử lý sự cố. Nhờ đó, chất lượng công tác vệ sinh môi trường tại nhiều khu dân cư, khu sản xuất được cải thiện đáng kể, góp phần xây dựng Hà Tĩnh xanh, sạch. Đơn cử, Trạm quan trắc môi trường tự động tại cụm công nghiệp Thái Yên, xã Đức Thịnh đã được đầu tư xây dựng năm 2018 với tổng kinh phí hơn 5 tỷ đồng.

Mỗi giờ, hệ thống tự động thu thập và lưu giữ hàng trăm dữ liệu về chất lượng nước thải sau xử lý. Khi phát hiện thông số môi trường vượt ngưỡng, trạm sẽ tự động lưu mẫu, phát cảnh báo, giúp đơn vị vận hành kịp thời điều chỉnh quy trình xử lý, hạn chế nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.

Lãnh đạo Cụm công nghiệp Thái Yên, xã Đức Thịnh, tỉnh Hà Tĩnh cho biết, khi phát hiện ra sự cố, hệ thống sẽ phát cảnh báo về trung tâm kiểm soát, từ đó nhân viên kiểm soát sẽ điều tiết số nước thải này qua hồ sự cố để đảm bảo không phát thải ra môi trường. Không chỉ tại các cụm công nghiệp mà tại nhiều nhà máy, cơ sở sản xuất trên địa bàn tỉnh đều được lắp đặt hệ thống quan trắc tự động nhằm kiểm soát chất lượng nước thải.

Như tại Nhà máy bia trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, hệ thống quan trắc tự động được đầu tư khá bài bản, có camera giám sát nguồn nước thải, hồ xử lý sự cố… Đặc biệt, hệ thống cảm biến tại trạm đo, đều đặn thu thập dữ liệu về chất lượng không khí, nước thải, nước mặt… rồi truyền trực tiếp về trung tâm giám sát.

Theo cán bộ quản lý hệ thống xử lý nước thải tại nhà máy bia này cho biết, hệ thống quan trắc tự động giúp đơn vị kiểm soát tốt chất lượng nước thải, giảm bớt nhân công. Nếu như trước đây, đơn vị phải bố trí từ 3-4 người vận hành hệ thống xử lý nước thải, thì nay chỉ một mình anh có thể đảm nhận toàn bộ công việc.

Hà Tĩnh hiện có 50 trạm quan trắc tự động đã được lắp đặt tại các cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và tại các nhà máy. Trong số này có khoảng 43 trạm đã đi vào hoạt động, truyền dữ liệu trực tiếp về trung tâm giám sát của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh. Từ những con số được gửi về liên tục, Trung tâm Giám sát có thể kiểm soát chất lượng môi trường của các điểm xả thải trên địa bàn.

Hoàn thiện hệ thống quan trắc tự động tại các khu công nghiệp góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường trên địa bàn Hà Tĩnh. (Ảnh: MD). 

Hệ thống không chỉ giúp tiết kiệm nhân lực, thời gian, mà còn nâng cao tính minh bạch trong quản lý môi trường. Lãnh đạo Trung tâm Quan trắc tỉnh Hà Tĩnh cho biết, thời gian tới, trung tâm sẽ phối hợp với chính quyền các địa phương, chủ doanh nghiệp và BQL các khu, cụm công nghiệp để triển khai đồng bộ, đảm bảo việc kiểm soát môi trường tại các khu vực này.

Trước đó, tỉnh Hà Tĩnh ban hành Quyết định số 3736/QĐ-UBND về việc phê duyệt chương trình quan trắc và giám sát chất lượng môi trường tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2022 – 2025.

Mục tiêu của Kế hoạch nhằm  thiết lập được mạng lưới quan trắc chất lượng môi trường tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2022 - 2025 đảm bảo yêu cầu: Theo dõi diễn biến tình trạng môi trường nước, không khí, đất, trầm tích trên địa bàn tỉnh theo thời gian và không gian với những số liệu được cập nhật thường xuyên và chính xác. Đánh giá mức độ ô nhiễm theo từng vùng, từng khu vực; diễn biến chất lượng môi trường theo thời gian. Đánh giá mức độ ô nhiễm tại các khu vực “nhạy cảm” do ảnh hưởng của nguồn thải, phạm vi tác động, diễn biến theo thời gian.

Đồng thời, phản ánh các vấn đề ô nhiễm đặc thù của các thành phần môi trường ở từng vùng, từng khu vực trong tỉnh và nhận định các nguyên nhân gây ô nhiễm. Cung cấp các số liệu, thông tin cần thiết về tình trạng môi trường phục vụ công tác quản lý, hoạch định chính sách; cung cấp các số liệu, thông tin cho việc xây dựng Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh hàng năm, 05 năm theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường…

Đẩy mạnh hoàn thiện hiện thống quan trắc là giải pháp hữu ích để phát triển bền vững, hài hòa giữa sản xuất và bảo vệ môi trường. Việc hoàn thiện hệ thống quan trắc và giám sát vệ sinh môi trường không chỉ giúp Hà Tĩnh chủ động ứng phó với nguy cơ ô nhiễm mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ trong quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường sống của người dân.

Khi cơ sở dữ liệu quan trắc được cập nhật liên tục giúp các cơ quan quản lý dễ dàng truy xuất, đánh giá hiện trạng môi trường và đưa ra giải pháp phù hợp. Hệ thống này cũng tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp, người dân tiếp cận thông tin minh bạch, góp phần hình thành ý thức bảo vệ môi trường chung.

Trong thời gian tới, Hà Tĩnh sẽ tiếp tục đầu tư nâng cấp công nghệ, mở rộng phạm vi giám sát và tăng cường đào tạo nhân lực chuyên môn, nhằm vận hành hiệu quả mạng lưới quan trắc hiện đại, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường.

Hồng Bích