Hà Nội: Ưu tiên công nghệ đốt rác phát điện trong xử lý chất thải đô thị

TMO - Nhằm nâng cao hiệu quả xử lý rác thải sinh hoạt, TP. Hà Nội khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư công nghệ đốt rác phát điện tiên tiến, hướng đến mục tiêu giảm chôn lấp, tiết kiệm tài nguyên và xây dựng môi trường đô thị xanh, sạch, hiện đại.

Hà Nội đang chuyển mạnh từ phương thức xử lý chôn lấp truyền thống sang áp dụng công nghệ đốt rác phát điện, coi đây là giải pháp trọng tâm giúp giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm từ rác thải, đồng thời tạo ra giá trị năng lượng phục vụ phát triển kinh tế.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, trung bình mỗi ngày thành phố phát sinh khoảng 7.500 tấn rác thải sinh hoạt. Thành phố đã đưa vào hoạt động hai nhà máy điện rác là Thiên Ý (bãi rác Nam Sơn) và Seraphin (bãi rác Xuân Sơn), tổng công suất vận hành hơn 6.200 tấn/ngày, phát điện 120MW. Tuy nhiên, để đảm bảo vệ sinh môi trường đô thị, thành phố khuyến khích các đơn vị đầu tư công nghệ xử lý rác thân thiện với môi trường như đốt rác phát điện, tái chế vật liệu hữu cơ...

Theo đại diện Phòng Quản lý chất thải rắn (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) cho biết, bảng giá mới về thu gom rác được áp dụng cho toàn bộ cơ quan, tổ chức, cơ sở sản xuất – kinh doanh – dịch vụ, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, hộ gia đình và cá nhân trên địa bàn thành phố.

Trong đó, đối với hộ dân tại khu vực phường, đơn giá thu gom rác được tính theo khối lượng, với mức 242,4 đồng/kg trong quý I-II.2026; 384,6 đồng/kg trong quý III-IV.2026; 539,8 đồng/kg trong quý I-II.2027 và 771,1 đồng/kg trong quý III-IV.2027. Tại khu vực xã, mức giá tương ứng là 276,37 đồng/kg; 345,4 đồng/kg; 443,1 đồng/kg và 579,4 đồng/kg. Riêng khối cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp sản xuất – kinh doanh – dịch vụ, cụm công nghiệp, mức giá thu gom, vận chuyển và xử lý được áp dụng là 1.175 đồng/kg, tính trên khối lượng rác phát sinh thực tế.

Ngoài ra đối với trường hợp chưa đủ điều kiện cân đo rác, thành phố cho phép tạm thu theo đầu người. Cụ thể, hộ dân tại phường đóng từ 10.000 – 30.000 đồng/người/tháng, hộ tại xã từ 8.000 – 17.000 đồng/người/tháng. Các mức giá này chưa bao gồm thuế VAT và sẽ được điều chỉnh định kỳ, đảm bảo phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội và quy định mới của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho biết, đây là lần đầu tiên Hà Nội áp dụng cơ chế định giá dịch vụ môi trường theo quy định của Luật Giá năm 2023 và Nghị định 85/2024/NĐ-CP của Chính phủ. Giá dịch vụ được xây dựng theo phương pháp “tính đúng, tính đủ” toàn bộ chi phí thực tế, bao gồm thu gom, vận chuyển, xử lý, khấu hao thiết bị, lương, bảo hộ lao động và quản lý vận hành. Việc định giá như vậy giúp phản ánh trung thực chi phí môi trường, tạo công bằng giữa các nhóm đối tượng và khuyến khích người dân giảm lượng rác phát sinh. Đặc biệt, cơ chế thu phí theo khối lượng rác sẽ tạo động lực trực tiếp cho mỗi hộ dân chủ động tiết kiệm, giảm nguồn thải và thực hiện phân loại rác tại nguồn.

Ứng dụng công nghệ trong xử lý rác thải góp phần bảo vệ môi trường, tiết kiệm được nguồn tài nguyên. (Ảnh: Internet).

Đối với các doanh nghiệp môi trường đô thị, khung giá mới cũng là cơ sở để đầu tư công nghệ hiện đại, nâng cao năng suất thu gom và hiệu quả xử lý, từng bước tiến tới mô hình kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực rác thải. Song song với việc ban hành bảng giá mới, Hà Nội đang triển khai đồng bộ hóa hệ thống thu gom – vận chuyển – xử lý rác thải, gắn trách nhiệm cụ thể cho từng phường, xã trong quản lý vệ sinh môi trường.

Lãnh đạo phòng Quản lý Môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) cho biết, các đơn vị cung ứng dịch vụ phải công khai lịch trình, tần suất thu gom và báo cáo định kỳ sản lượng rác xử lý để chính quyền và người dân giám sát. Giá dịch vụ mới không chỉ điều chỉnh cách thu mà còn thay đổi tư duy quản lý. Mọi hoạt động phải minh bạch, có sự giám sát xã hội, qua đó nâng cao niềm tin và ý thức cộng đồng. Việc xác định giá cụ thể giai đoạn 2026 – 2027 là bước đi quan trọng trong lộ trình cải thiện chất lượng môi trường đô thị Hà Nội, hướng tới một Thủ đô xanh – sạch – văn minh, phù hợp với xu thế quản lý rác thải hiện đại trên thế giới.

UBND thành phố yêu cầu các sở, ngành liên quan. đặc biệt là Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Tài chính phối hợp cùng chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân nắm rõ quy định, thực hiện nghiêm việc chi trả theo khối lượng rác phát sinh. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động thu gom, xử lý rác của các doanh nghiệp, đảm bảo không phát sinh tiêu cực, không thu sai mức giá quy định.

Đặc biệt, thành phố khuyến khích các đơn vị đầu tư công nghệ xử lý rác thân thiện môi trường như đốt rác phát điện, tái chế vật liệu hữu cơ, và ứng dụng công nghệ số trong quản lý vận hành. Đây được xem là bước đi mang tính đột phá, vừa giải quyết bài toán môi trường, vừa tạo ra nguồn năng lượng sạch phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Thành phố đã và đang thu hút nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư các nhà máy đốt rác phát điện quy mô lớn, như Nhà máy điện rác Sóc Sơn, một trong những công trình tiêu biểu của cả nước.

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng đẩy mạnh cải tiến hệ thống thu gom, phân loại rác tại nguồn, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở xử lý rác công nghệ cao vận hành hiệu quả. Việc ứng dụng công nghệ đốt rác phát điện không chỉ góp phần giảm tải cho các bãi chôn lấp vốn đã quá tải, mà còn giúp tiết kiệm tài nguyên đất, giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới mục tiêu phát triển đô thị xanh, sạch, bền vững.

Để đạt hiệu quả cao, Hà Nội cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ tiên tiến, kỹ thuật hiện đại cũng như đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân trong việc phân loại rác tại nguồn.

Lan Hương