TMO - Hà Nội đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm đẩy nhanh lộ trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh, góp phần giảm ô nhiễm không khí và phát triển đô thị theo hướng an toàn, thân thiện.

Theo đó, Thành phố tập trung khuyến khích sử dụng các phương tiện dùng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo đồng thời xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân trong việc chuyển đổi phương tiện, hướng tới mục tiêu giao thông thân thiện với môi trường.

Chuyển đổi các phương tiện giao thông theo hướng xanh được TP.Hà Nội xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược giảm phát thải khí nhà kính và kiểm soát ô nhiễm không khí.

Trong thời gian qua, nhiều giải pháp đã được triển khai đồng bộ như tăng cường sử dụng xe buýt điện, taxi điện, xây dựng các trạm sạc công cộng và khuyến khích doanh nghiệp logistics chuyển sang phương tiện thân thiện môi trường... Bên cạnh đó, Hà Nội cũng nghiên cứu cơ chế hỗ trợ tài chính để người dân có thể tiếp cận xe máy điện, xe ô tô điện với chi phí hợp lý.

Đồng thời, các cơ quan chức năng đang hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng bộ tiêu chí kỹ thuật và tiêu chuẩn an toàn cho hạ tầng sạc điện. Ngoài ra, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích của phương tiện xanh cũng được chú trọng. Với lộ trình cụ thể và sự vào cuộc của nhiều bên, Hà Nội kỳ vọng sẽ tạo ra chuyển biến rõ rệt trong cơ cấu phương tiện giao thông, góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe và môi trường đô thị. Theo nghiên cứu của đại diện Trung tâm Nghiên cứu ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu (Viện Môi trường và Tài nguyên, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) và cộng sự, với cả hai đô thị Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, có ba nguồn cơ bản phát thải khí độc vào không khí gồm: các phương tiện giao thông (nguồn đường), các nhà máy sản xuất công nghiệp và các hoạt động dân sinh (nguồn địa phương).

Phương tiện xe bus điện được đẩy mạnh sử dụng trên địa bàn TP. Hà Nội. (Ảnh: VB).

Tuy nhiên, hiện nay, trên địa bàn Hà Nội, các phương tiện giao thông chiếm lượng phát thải lớn nhất với hầu hết các khí độc có trong không khí: ôxit ni-tơ (NOx) 87%, carbon monoxide (CO) 92%, điôxit sulfur (SO2) 57%, hợp chất hữu cơ dạng khí không chứa mê-tan (NMVOC) 86%, khí mê-tan (CH4) 96%, bụi mịn PM2.5 74%.

Trong số các phương tiện giao thông, theo các chuyên gia Y tế, thủ phạm hàng đầu thải hai loại khí độc NOx và CO ở Hà Nội là xe máy. Xe tải hạng nặng là nguồn phát thải lớn nhất các loại bụi mịn. Các chất ô nhiễm này có thể tác động tới sức khỏe con người (bao gồm cả người tham gia giao thông), thí dụ: bệnh hô hấp, kích ứng mắt, màng nhầy... Đặc biệt bụi mịn PM2.5 nhỏ li ti mang theo đầy chất độc hại với đường kính nhỏ hơn 2.5um (nhỏ hơn 30 lần sợi tóc con người), rất nguy hiểm

Trước tình trạng ô nhiễm không khí, những năm qua Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp nhằm làm giảm ô nhiễm không khí. Trong đó chú trọng phát triển giao thông xanh. Cụ thể, Hà Nội đã đưa vào vận hành các tuyến xe buýt điện và tàu điện, khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng thân thiện với môi trường.

Ngoài ra, TP cũng thông qua đề án tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc và ô nhiễm môi trường, khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng. Nhận thức rõ lợi ích từ việc sử dụng giao thông công cộng, ngày càng nhiều người dân lựa chọn xe buýt, tàu điện, xe đạp hoặc đi bộ.

Đại diện Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng, khí thải từ phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu. Do đó, chuyển sang phương tiện xanh là giải pháp hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Đại diện Viện Tài nguyên, Môi trường và Phát triển cộng đồng cũng nhấn mạnh: Phát triển giao thông xanh không chỉ bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy kinh tế xanh. Giao thông xanh tạo việc làm trong các ngành sản xuất xe điện, năng lượng tái tạo và hạ tầng thông minh, góp phần tăng trưởng GDP theo hướng bền vững. Đồng thời, xu hướng này giúp thu hút đầu tư, thúc đẩy đổi mới công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Đại diện Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia nhấn mạnh, vai trò thiết yếu của giao thông xanh trong quá trình chuyển đổi năng lượng và thực hiện cam kết giảm phát thải của Việt Nam. Sự chuyển dịch đang diễn ra rõ rệt khi các đô thị lớn ở Việt Nam đẩy mạnh kế hoạch phát triển xe buýt điện, lắp đặt trạm sạc và đặt mục tiêu đến năm 2030 chuyển đổi hoàn toàn phương tiện công cộng sang điện. Đây là dấu mốc quan trọng trong nỗ lực cải thiện chất lượng giao thông và không khí đô thị.

Các tuyến tàu điện được người dân tích cực hưởng ứng.

Với sự đồng hành của người dân, doanh nghiệp và các tổ chức, Việt Nam sẽ từng bước đạt được những kết quả tích cực trên hành trình phát triển bền vững. Chuyển đổi xanh là cơ hội để Việt Nam bứt phá, thúc đẩy kinh tế xanh, nâng cao chất lượng cuộc sống và khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Phát triển kinh tế xanh cũng tạo động lực mạnh mẽ cho đổi mới công nghệ, thu hút đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để chuyển mình theo hướng hiện đại, thân thiện với môi trường và đảm bảo phúc lợi cho người dân. Đây là thời điểm cần sự chung tay của toàn xã hội để phát triển bền vững và mạnh mẽ.

Ưu tiên sử dụng phương tiện xanh không chỉ giúp giảm ô nhiễm mà còn hướng tới xây dựng một Hà Nội hiện đại, văn minh với hệ thống giao thông thông minh và bền vững. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền và người dân, từ việc nâng cao nhận thức đến thực hiện các chính sách cụ thể hỗ trợ quá trình chuyển đổi, từng bước cải thiện chất lượng không khí, hướng tới một đô thị xanh, sạch và bền vững.

Thực hiện Nghị quyết số 47/2024/NQ-HĐND ngày 12/12/2024 của HĐND thành phố Hà Nội quy định thực hiện Vùng phát thải thấp trên địa bàn Thủ đô, để triển khai một số nhiệm vụ cấp bách ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường trong lĩnh vực giao thông đô thị, Ban An toàn giao thông thành phố đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chủ trì, hướng dẫn phối hợp với cơ quan liên quan vận động Nhân dân trên địa bàn thành phố đặc biệt tại các quận: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Tây Hồ tích cực chuyển đổi sang sử dụng phương tiện xanh, sạch và tham gia giao thông công cộng.

Việc đẩy nhanh lộ trình chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là giải pháp cấp thiết đối với một đô thị đông dân như Hà Nội – nơi đang chịu áp lực lớn từ ô nhiễm không khí và tình trạng quá tải hạ tầng giao thông.

Với quyết tâm cao từ chính quyền thành phố, cùng sự tham gia ngày càng rõ nét của doanh nghiệp và cộng đồng, quá trình chuyển đổi đang dần đi vào thực chất, từng bước hình thành hệ sinh thái giao thông thân thiện với môi trường.

Để lộ trình này đạt hiệu quả bền vững, Hà Nội cần tiếp tục hoàn thiện chính sách ưu đãi, tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là mạng lưới trạm sạc và hệ thống bảo trì cho phương tiện điện. Đồng thời, cần chú trọng hơn đến công tác truyền thông, tạo sự đồng thuận và thay đổi thói quen của người dân trong lựa chọn phương tiện di chuyển.

Quỳnh Hoa