Hà Nội: Đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn

TMO - Việc triển khai phân loại rác ngay từ nguồn tại huyện Phú Xuyên (TP. Hà Nội) đã bước đầu mang lại hiệu quả rõ rệt trong quá trình xử lý rác hữu cơ. Nhờ phân loại ngay từ các hộ gia đình, lượng rác hữu cơ được thu gom riêng biệt, góp phần giảm áp lực cho khâu vận chuyển, xử lý và tạo tiền đề cho việc tái chế, ủ phân vi sinh tại chỗ.

Mỗi ngày, Hà Nội có khoảng trên 7.000 tấn rác thải sinh hoạt. Ngoài Nhà máy Điện rác Sóc Sơn, việc chính thức đưa vào vận hành thêm Nhà máy Điện rác Seraphin sẽ tiến tới chấm dứt hình thức chôn lắp, góp phần bảo vệ môi trường Thủ đô. Tuy nhiên để có thể tạo được nhiệt lượng cao, việc phân loại rác tại nguồn là vấn đề quan trọng.

Tại địa bàn huyện Phú Xuyên, mỗi ngày có có khoảng 120 tấn rác thải sinh hoạt, trong số đó có khoảng 70 tấn là rác hữu cơ. Xơ dừa, rau héo, vỏ trứng gà - tất cả nằm trong những túi rác hỗn độn. Để biến rác thành tài nguyên bảo vệ môi trường, phải cần đến công nghệ xử lý mới (lên men bán khô tốc độ nhanh). Rác thải được phân loại tại nguồn - thu gom - vận chuyển - xử lý rác hữu cơ trong vòng 24h và tạo ra những sản phẩm hữu cơ nhằm tái sử dụng tuần hoàn.

Trước thực tế trên, chính quyền và lực lượng chức năng của huyện đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thúc đẩy người dân phân loại rác thải hữu cơ ngay từ nguồn. Nhờ đó, thời gian qua, công tác bảo vệ môi trường của huyện đạt nhiều kết quả tích cực nhờ sự chỉ đạo sát sao của thành phố, sự vào cuộc đồng bộ của toàn huyện.

Nhiều hoạt động thiết thực được duy trì và mở rộng, nhất là vào các dịp cao điểm, như ngày lễ, tết. Bên cạnh đó, huyện cũng đã phối hợp với các doanh nghiệp triển khai làm sạch môi trường ven quốc lộ 1A, xử lý các điểm tồn đọng rác thải tại nhiều xã: Tri Thủy, Nam Phong, Phúc Tiến, Đại Xuyên, Hoàng Long và thị trấn Phú Xuyên.

Người dân Phú Xuyên phân loại rác thải có thể tái chế. (Ảnh: BYB). 

Triển khai thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội, năm 2024, UBND huyện Phú Xuyên đã nghiên cứu, xây dựng Đề án “Phân loại rác tại nguồn - thu gom - vận chuyển - xử lý rác hữu cơ trên địa bàn huyện”. Với sự hỗ trợ tích cực từ các sở, ngành, đến cuối năm 2024, đề án được UBND thành phố phê duyệt, giao UBND huyện triển khai thực hiện chính thức từ năm 2025. Từ tháng 2-2025 đến nay, Công ty cổ phần Dịch vụ môi trường Thăng Long được giao thực hiện cải tạo hạ tầng, lắp đặt dây chuyền thiết bị xử lý rác hữu cơ đồng bộ, ứng dụng công nghệ lên men bán khô tốc độ cao - một trong những công nghệ tiên tiến hiện nay trong xử lý chất thải sinh hoạt hữu cơ.

Việc phân loại rác hữu cơ đạt độ tinh khiết tới 99%. Sản phẩm sau xử lý gồm bột hữu cơ tinh, xơ bã hữu cơ và nước hữu cơ tinh lọc... đều đáp ứng tiêu chuẩn làm nguyên liệu cho hoạt động tái chế, tái sử dụng, góp phần hình thành mô hình kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực chất thải hữu cơ.

Lãnh đạo UBND huyện Phú Xuyên nhấn mạnh, việc hoàn thiện nghiên cứu, triển khai đồng bộ đề án phân loại - thu gom - xử lý rác hữu cơ tại Phú Xuyên, không chỉ góp phần thực hiện hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường, mà còn hỗ trợ tích cực Chương trình xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao... Đồng thời, đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các cơ quan, ban, ngành, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tăng cường tuyên truyền, vận động sâu rộng trong nhân dân để việc bảo vệ môi trường trở thành nếp sống, tự giác, bền vững; cần phát động, duy trì thường xuyên phong trào tổng vệ sinh vào thứ bảy hằng tuần tại cơ sở; triển khai hiệu quả việc phân loại rác tại nguồn, khuyến khích tái chế, tái sử dụng chất thải thành sản phẩm hữu ích, thân thiện môi trường.

Lãnh đạo UBND huyện Phú Xuyên cũng kêu gọi mọi người dân cùng hành động thiết thực: Đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định; tích cực trồng và chăm sóc cây xanh; giữ gìn vệ sinh tại nơi ở, nơi làm việc, tuyến đường, khu dân cư. Các địa phương cũng cần chú trọng kiểm tra, đôn đốc công tác thu gom, vận chuyển rác thải; tăng cường quản lý môi trường đồng ruộng, giảm sử dụng nhựa khó phân hủy, thay thế bằng vật liệu thân thiện, từng bước xóa bỏ bếp than tổ ong...

Bên cạnh đó, Lãnh đạo Công ty cổ phần Dịch vụ môi trường Thăng Long cho rằng, việc phân loại rác tại nguồn giúp giảm lượng rác thải chôn lấp, tăng khả năng tái chế và tận dụng rác hữu cơ phục vụ nông nghiệp tuần hoàn, giảm áp lực lên hệ thống xử lý rác. Với vai trò là doanh nghiệp khoa học, công nghệ hoạt động trong lĩnh vực môi trường của thành phố, Công ty cam kết ứng dụng công nghệ tiên tiến, vận hành các trạm trung chuyển, xử lý rác đúng quy trình kỹ thuật... Công trình trên có dây chuyền thiết bị khép kín, bán tự động, phân loại triệt để rác hữu cơ đạt độ tinh khiết 99%, không phát thải thứ cấp (nước rỉ rác, côn trùng, mùi), không phát thải khí nhà kính.

Phân loại rác thải hữu cơ từ nguồn góp phần giảm áp lực lên hệ thống xử lý rác tại các nhà máy. 

Theo chính quyền huyện Phú Xuyên, công trình trên được kỳ vọng sẽ góp phần giải quyết hiệu quả vấn đề rác thải hữu cơ ở trên địa bàn. Đặc biệt, việc tập trung và xử lý tại đây sẽ giúp địa phương tiết kiệm được 17 tỷ đồng/năm thay vì phải vận chuyển đến khu xử lý chất thải rắn Xuân Sơn – thị xã Sơn Tây như trước kia.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho biết, việc thực hiện phân loại triệt để rác tái chế, rác hữu cơ sẽ giúp giảm hơn 60% khối lượng rác phát sinh phải vận chuyển đi khu xử lý tập trung của thành phố; tiết kiệm hơn 20% kinh phí chi thường xuyên cho hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý rác của huyện. Bên cạnh đó, hoạt động trên cũng góp phần giảm phát thải khí nhà kính so với công nghệ đốt rác phát điện và công nghệ chôn lấp rác.

Thực tiễn tại huyện Phú Xuyên cho thấy, phân loại rác tại nguồn là giải pháp thiết thực góp phần nâng cao hiệu quả xử lý rác hữu cơ. Khi người dân chủ động tách riêng rác hữu cơ ngay tại hộ gia đình, công tác thu gom trở nên dễ dàng hơn, giảm thiểu tình trạng rác thải bị lẫn tạp chất, từ đó nâng cao chất lượng nguồn rác đầu vào cho các mô hình xử lý như ủ phân vi sinh hoặc tái chế tại chỗ.

Bên cạnh hiệu quả về môi trường, việc xử lý rác hữu cơ ngay tại cộng đồng còn giúp tiết kiệm chi phí vận chuyển, giảm tải cho các khu xử lý tập trung. Tuy nhiên, để duy trì và mở rộng mô hình này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, đơn vị môi trường và người dân, đặc biệt là tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn phân loại đúng cách và nhân rộng các mô hình xử lý phù hợp với điều kiện từng địa bàn. Phân loại tại nguồn không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là hành động thiết thực thể hiện trách nhiệm cộng đồng trong bảo vệ môi trường và xây dựng nếp sống văn minh, xanh – sạch – đẹp tại địa bàn huyện Phú Xuyên.

Thanh Nga