Giải pháp đảm bảo cung ứng điện mùa nắng nóng

TMO - Thời tiết cực đoan khiến nhiều hồ thủy điện trên cả nước cạn kiệt vì thiếu nước, trong khi giá các nguồn nhiên liệu đầu vào như than, khí tăng mạnh… đã gây áp lực không nhỏ tới việc cung ứng điện cho sản xuất và tiêu dùng, do đó, việc sử dụng tiết kiệm điện đóng vai trò rất quan trọng.

Năm 2023, dự báo cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu khiến phần lớn các khu vực trên thế giới phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung trong khi giá dầu và khí đốt tăng mạnh. Cuộc khủng hoảng này vẫn còn nhiều điều khó lường và được dự đoán sẽ chưa thể kết thúc trong năm nay.

Điều này đặt ra áp lực lớn đối với nguồn cung năng lượng tại Việt Nam vốn đã thiếu hụt do kinh tế phục hồi nhanh chóng sau đại dịch COVID-19. Trong khi đó, những ngày gần đây, cả nước liên tục ghi nhận thông tin về thời tiết nắng nóng trên cả nước, kéo theo đó là nhu cầu sử dụng điện của các hộ sinh hoạt, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đều tăng cao.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, dung tích các hồ thủy điện trên cả nước đang thiếu hụt so với quy chuẩn tích nước mùa cạn, thậm chí có nơi xuống mực nước chết. Nguy cơ thiếu nước trong thời gian còn lại của mùa cạn sẽ diễn ra nghiêm trọng. Tổng lượng dòng chảy đến các hồ chứa lớn khu vực Bắc Trung bộ được dự báo thấp hơn từ 15 - 35%, khu vực Trung Trung bộ và Nam Trung Bộ thấp hơn từ 15 - 40%, khu vực Tây Nguyên thấp hơn từ 10 - 25% so với trung bình nhiều năm. 

Dung tích các hồ thủy điện trên cả nước đang thiếu hụt so với quy chuẩn tích nước mùa cạn, nguy cơ thiếu điện vào mùa cao điểm. 

Theo đánh giá của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), nhu cầu sử dụng điện đang có xu hướng tăng cao, đặc biệt vào các mùa nắng nóng và các tháng 5, 6, 7. Đơn cử như ngày nắng nóng 6/5 vừa qua, mặc dù là ngày nghỉ cuối tuần nhưng nhu cầu điện của hệ thống điện quốc gia đã tăng lên mức kỷ lục mới gần 895 triệu kWh, cao nhất từ đầu năm đến nay. EVN cũng đã có cảnh báo về tình hình nguy cấp về cung ứng điện năm 2023, trong đó có nêu trường hợp các tình huống cực đoan, những ngày nắng nóng kéo dài, mức nước của các hồ thủy điện lớn giảm sâu... thì hệ thống điện miền Bắc sẽ gặp tình trạng rất khó khăn về cung cấp điện.

Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương cho biết, để đảm bảo cung ứng điện trong năm 2023, Bộ Công Thương vừa có Tờ trình Thủ tướng Chính phủ để kiến nghị Thủ tướng ban hành Chỉ thị về tăng cường tiết kiệm điện cho giai đoạn từ nay đến 2025 với những biện pháp triển khai mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn nữa. Điều này nhằm đảm bảo cung ứng điện, đảm bảo mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và đạt được các chỉ tiêu của Chính phủ đề ra là đạt được mức phát thải đỉnh vào năm 2030 và hướng đến phát thải ròng bằng không vào năm 2050 như cam kết của Việt Nam tại Hội nghị biến đổi khí hậu năm 2021 (Hội nghị COP26).

Trước tình hình diễn biến thị trường năng lượng thế giới rất phức tạp và giá năng lượng thường xuyên lên mức rất cao, cộng với thời tiết đang diễn biến cực đoan trong một năm có hiện tượng El Nino diễn ra mạnh như năm 2023 thì bên cạnh việc các cấp, các ngành nỗ lực đảm bảo cung ứng đủ các nguồn năng lượng sơ cấp, đủ nguồn điện cho phát triển kinh tế và cho đời sống xã hội thì các giải pháp sử dụng điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả sẽ đóng một vai trò rất quan trọng để giúp đảm bảo đủ điện và đủ năng lượng cho nền kinh tế.

Ngay từ đầu mùa khô năm 2023, Bộ Công Thương đã có những chỉ đạo và chương trình hành động rất mạnh mẽ để thúc đẩy chương trình tiết kiệm điện ở các địa phương phối hợp với các bộ, ngành, các chính quyền địa phương và với các khách hàng sử dụng điện, nhất là khách hàng sử dụng điện lớn để quán triệt, tăng cường công tác tiết kiệm điện trên toàn quốc.

Bộ Công Thương cũng có những đoàn công tác đoàn kiểm tra về tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng, làm việc với các sở, ban, ngành, địa phương, với các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp trọng điểm tiêu thụ nhiều năng lượng để kiểm tra công tác chấp hành các quy định pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và chấp hành Chỉ thị 20 của Thủ tướng về tăng cường tiết kiệm điện cho giai đoạn 2020 – 2025.

Việc triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm cung ứng điện an toàn, đảm bảo trong mùa nắng nóng cao điểm là yêu cầu cấp thiết thời gian tới. 

Sở Công Thương Hà Nội cho biết, năm 2022 Hà Nội có mức tiêu thụ năng lượng đứng đầu toàn quốc. Do đó, mùa nắng nóng 2023, vấn đề cân đối nguồn điện và sử dụng năng lượng ở Hà Nội rất phức tạp, đã đặt ra bài toán phải đầu tư phát triển nguồn điện để đảm bảo cấp điện cho phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội và cho người dân.

Trong năm 2023, Hà Nội đặt mục tiêu tiết kiệm từ 1,7 - 2,2% tổng năng lượng tiêu thụ trên địa bàn thành phố; mục tiêu 65% doanh nghiệp phụ tải trọng điểm có cam kết sử dụng tiết giảm theo biểu đồ mà ngành điện đã xây dựng. Còn đối với 75% các doanh nghiệp, các khu công nghiệp, các cụm công nghiệp và còn lại, Sở Công Thương sẽ có tuyên truyền sâu rộng, trực tiếp để vận động thay đổi dần, chuyển đổi dần các công nghệ lạc hậu, sử dụng nhiều năng lượng bằng các công nghệ mới đem lại sản phẩm tốt hơn và dùng năng lượng ít hơn trong tất cả các ngành liên quan đến công nghiệp. 

Sở Công Thương Hà Nội đã tham mưu cho Thành ủy ban hành đầy đủ các kế hoạch và từng giải pháp, nhiệm vụ cụ thể giao cho các cơ quan ban, ngành của thành phố để triển khai cụ thể rất rõ theo từng giai đoạn và từng năm. Xây dựng các sổ tay, hướng dẫn đến nhiều cơ quan, đơn vị xây dựng các chương trình tập huấn trực tiếp tại 30 quận, huyện về các mô hình, giải pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả… 

Về phía Bộ Công Thương, Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững sẽ ưu tiên kiểm tra các Sở Công Thương các địa phương trong việc thực hiện chức năng quản lý Nhà nước tại địa phương để thi hành các quy định của Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và của Chỉ thị về tăng cường tiết kiệm điện của Thủ tướng.

Thông qua đó, Vụ sẽ có những trao đổi chặt chẽ hơn và thiết thực hơn, vừa kiểm tra nhưng cũng vừa phối hợp hướng dẫn cho các địa phương cũng như tìm hiểu và học hỏi lại từ những sáng kiến của các địa phương để áp dụng trên một quy mô rộng hơn cho Chương trình tiết kiệm điện, tiết kiệm năng lượng quốc gia.

Minh Vân