Đồng Tháp: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nâng tầm thương hiệu nông sản

TMO - Những năm qua, tỉnh Đồng Tháp nỗ lực triển khai thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong toàn chuỗi sản xuất, đặc biệt là khâu sau thu hoạch - được xem là khâu quan trọng trong việc nâng cao giá trị nông sản.

Đồng Tháp được biết đến là “thủ phủ nông sản” của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Hiện nay, từ cây lúa, con cá tra cho đến xoài, sầu riêng, sen, khóm, hoa kiểng… tất cả đều đang được nâng tầm giá trị nhờ công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tỉnh Đồng Tháp hiện có 100% diện tích sầu riêng ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước giúp dễ dàng điều chỉnh vùng tưới, lượng nước... 

Đến hết tháng 9/2025, tỉnh Đồng Tháp đã ứng dụng truy xuất nguồn gốc, cấp 3.430 mã số vùng trồng gồm: 2.736 mã số vùng trồng cây ăn trái; 619 mã số vùng trồng lúa và nếp; 75 mã số vùng trồng rau màu phục vụ thị trường Hoa Kỳ, Trung Quốc, Australia, Newzealand, EU, Nhật Bản, Singapore... Mã số cơ sở đóng gói trên địa bàn tỉnh hiện có 453 mã số cơ sở đóng gói xuất khẩu sang Trung Quốc, Australia, Nhật Bản, New Zealand, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Malaysia, Singapore…

Tại các vùng chuyên canh xoài nổi tiếng của Đồng Tháp tập trung ở phường Cao Lãnh, xã An Hữu, xã Thanh Hưng…, nhà vườn tham gia các hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất xoài và doanh nghiệp xuất khẩu về truy xuất nguồn gốc, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cũng như chất lượng nguồn nông sản xuất khẩu.

Với cá tra, ngành hàng chủ lực, ngoài sản phẩm phi lê đông lạnh, các doanh nghiệp đã tung ra hàng loạt sản phẩm tiện lợi như chả giò, cá viên, fish burger, cháo cá, xiên que… Nhiều phụ phẩm như mỡ cá, da cá được đẩy mạnh sản xuất thành sản phẩm giá trị cao, phục vụ cả dược phẩm, mỹ phẩm và thức ăn chăn nuôi.

Đối với lúa gạo, Đồng Tháp đã cơ giới hóa 90-100% khâu làm đất, thu hoạch, đồng thời ứng dụng máy bay không người lái phun thuốc, hệ thống GIS dự báo sâu bệnh.  Đáng chú ý, Đồng Tháp đang triển khai thực hiện Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.”

Hiệu quả từ mô hình thí điểm canh tác lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vụ trong vụ Hè Thu năm 2025 tại xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp cho lợi nhuận cao hơn từ 3.920.000-5.259.000 đồng/ha, giảm chi phí sản xuất 2.450.000-3.178.000 đồng/ha so với ruộng đối chứng ngoài mô hình... 

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong chế biến sâu, góp phần nâng cao giá trị nông sản tại địa phương. 

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, thời gian qua, tỉnh Đồng Tháp nỗ lực triển khai thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong toàn chuỗi sản xuất, đặc biệt là khâu sau thu hoạch. 

Không chỉ xuất khẩu gạo nguyên liệu, tỉnh còn phát triển mạnh các sản phẩm sau gạo như: Cháo ăn liền, hủ tiếu, miến, phở khô, bột dinh dưỡng và đặc biệt là ống hút gạo, sản phẩm sáng tạo đang được xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu. Ngoài ra, các phụ phẩm như cám gạo được chế biến thành dầu cám, viên nén trấu được sản xuất từ vỏ trấu với 26 cơ sở đang hoạt động, phục vụ xuất khẩu sang các thị trường: Hàn Quốc, Đài Loan, EU.

Ngành hàng xoài và rau củ quả đã tận dụng công nghệ để vượt qua tính mùa vụ và nâng cao giá trị. Ngoài sản phẩm tươi đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP, nông dân và doanh nghiệp còn phát triển nhiều sản phẩm chế biến như: Xoài sấy dẻo, nước ép xoài, mứt xoài, rượu xoài, tận dụng trái không đạt chuẩn làm bột xoài, dưa xoài...Việc áp dụng các công nghệ bảo quản như IQF, hút chân không, MAP, tiệt trùng bằng hơi nước, chiếu xạ... giúp kéo dài thời gian bảo quản, mở rộng thị trường tiêu thụ và giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch. 

Ngoài các ngành hàng trên, ngành hàng sen - một biểu tượng văn hóa của tỉnh Đồng Tháp đã được đầu tư phát triển thành chuỗi sản phẩm đa dạng với khoảng 500 sản phẩm từ thực phẩm, mỹ phẩm đến thủ công mỹ nghệ. Các sản phẩm nổi bật gồm: Trà tim sen, sữa sen, hạt sen sấy, tinh dầu sen, phô mai hạt sen, bánh mochi sen, trà sấy đông khô, snack củ sen...Ngoài ra, nhiều sản phẩm thủ công như tranh lá sen, thư pháp, lụa tơ sen, hoa sen ướp tươi, túi sen được gắn với phát triển du lịch, văn hóa và Chương trình OCOP đạt từ  3 - 5 sao.

Trong nhiệm kỳ 2025-2030, tỉnh Đồng Tháp xác định nông nghiệp là nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững của tỉnh, phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái, hiện đại, liên kết theo chuỗi giá trị. Tỉnh sẽ phát huy tối đa giá trị sản phẩm bằng hàm lượng công nghệ cao và chuỗi sản xuất chế biến tuần hoàn, thích ứng biến đổi khí hậu, hình thành các vùng nguyên liệu tập trung. Ngoài ra, nhân rộng các mô hình liên kết, hợp tác có hiệu quả gắn với chuyển đổi số nông thôn và phát triển du lịch nông nghiệp./. 

Minh Vân