Đổi thay nhờ chuyển đổi số, hướng tới nông thôn mới thông minh

TMO - Trong bối cảnh công nghệ 4.0, việc thúc đẩy chuyển đổi số là điều tất yếu ở mọi lĩnh vực. Nắm bắt được điều đó, tỉnh Đồng Tháp đã tích cực chuyển đổi số trong hành trình xây dựng nông thôn mới (NTM) hướng đến NTM thông minh. Góp phần thay đổi diện mạo nông thôn thành vùng quê đáng sống, đời sống của người dân cũng theo đó được nâng lên rõ rệt.

Xác định việc chuyển đổi số (CĐS) sẽ giúp người dân được bình đẳng về cơ hội tiếp cận dịch vụ và các ứng dụng công nghệ để nâng cao chất lượng cuộc sống, thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, đẩy mạnh việc phát triển chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, đáp ứng với yêu cầu trong tình hình hiện nay. Vì vậy, tỉnh Đồng Tháp đã tích cực huy động mọi nguồn lực đẩy mạnh CĐS trên địa bàn và đạt được những kết quả nổi bật.

Trong sản xuất nông nghiệp, theo chia sẻ từ một số người dân tỉnh Đồng Tháp cho biết, từ khi có mô hình “làng thông minh”, người dân mạnh dạn hơn trong áp dụng khoa học-công nghệ phục vụ sản xuất. Nhiều mùa vụ gần đây đạt năng suất cao cho thấy mô hình quan trắc thu thập và chia sẻ dữ liệu trực tuyến phục vụ sản xuất lúa được người dân ứng dụng mang lại hiệu quả cao.

Nông dân đã biết cài đặt và dùng phần mềm thu thập hệ thống giám sát sâu rầy thông minh, trong đó có những cảm biến về môi trường, đo nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió, hướng gió. Trưởng ban nhân dân Ấp 5 (xã Đốc Binh Kiều, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp) thông tin, sau thời gian vận động, hướng dẫn nông dân cài đặt ứng dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh, giờ đây, mọi người sử dụng thành thạo các ứng dụng trên điện thoại thông minh để quan trắc thu thập và chia sẻ dữ liệu trực tuyến.

Nhiều người còn bán sản phẩm cây trái và những mặt hàng khác trên các sàn thương mại điện tử...Mô hình “làng thông minh” xã Đốc Binh Kiều có 888 hộ với gần 3.400 người tham gia qua ứng dụng “Làng thông minh Đốc Binh Kiều, Đồng Tháp”, cung cấp các tính năng như tin tức, khuyến nông, du lịch, thông tin thời tiết…

Tại các địa điểm công cộng như: Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của xã; trung tâm văn hóa, học tập cộng đồng xã; nhà văn hóa ấp; hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Đốc Binh Kiều đều có kết nối internet băng thông rộng tốc độ cao. Các nút giao thông trọng điểm, khu vực đông người ở “làng thông minh” này đã lắp đặt 8 vị trí camera có 18 mắt camera giám sát an ninh, nhận diện khuôn mặt.

Ủy ban nhân dân xã đã thành lập Ban quản lý điều hành “làng thông minh” với bảy thành viên sử dụng điện thoại thông minh kết nối internet để phục vụ vận hành mô hình. Theo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Tháp, “làng thông minh” là mô hình kết nối cộng đồng ứng dụng khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm phát triển nông thôn bền vững, hướng đến nâng cao chất lượng cuộc sống người dân dựa trên thế mạnh và cơ hội của địa phương.

Ở Đồng Tháp, xây dựng mô hình “làng thông minh” là một trong bốn nhóm tiêu chí của nông thôn mới kiểu mẫu. Theo đó, bốn nhóm gồm: Hạ tầng số; chia sẻ dữ liệu; phát triển kinh tế nông nghiệp; quản trị và điều hành. Trong “làng thông minh” có bốn nội dung với 27 tiêu chí thành phần. Triển khai mô hình “làng thông minh” đến năm 2025, định hướng đến 2030 theo lộ trình xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã ban hành kế hoạch về phát triển mô hình “làng thông minh” của tỉnh đến năm 2025.

Cùng với đó, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Tháp phối hợp cùng nhóm nghiên cứu tại Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức tập huấn cho các địa phương trong tỉnh về xây dựng mô hình. Tuy nhiên, để áp dụng khoa học, công nghệ chuyên phục vụ công việc cũng như trong cuộc sống, đòi hỏi địa phương phải đưa ra được các giải pháp, trong đó có xây dựng khung cấu trúc “làng thông minh”.

Chú trọng xây dựng NTM, cảnh quan nông thôn huyện Tháp Mười đã khang trang, sạch đẹp hơn. 

Thực tế hiện nay, không ít địa phương còn lúng túng trong việc triển khai các tiêu chí của “làng thông minh” như: Hệ thống thông tin dữ liệu “làng thông minh”; mô hình quan trắc thu thập và chia sẻ dữ liệu trực tuyến phục vụ sản xuất, sinh hoạt... Lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp cho biết, huyện sẽ chỉ đạo sát sao để các phần việc, các nhiệm vụ trong xây dựng “làng thông minh” tiếp tục mang lại hiệu quả thực chất.

Trên cơ sở chọn Ấp 5, xã Đốc Binh Kiều làm điểm, huyện Tháp Mười sẽ mở rộng mô hình “làng thông minh”. Thực tế cho thấy, những ấp lân cận Ấp 5 đã “bắt nhịp” dần tạo nên dáng dấp “làng thông minh”.

Kinh nghiệm của huyện Tháp Mười là tiếp cận từ cơ sở, xây dựng mô hình “làng thông minh” từ cơ sở trước để có những tiện ích cho người dân, nâng cao hiệu quả quản lý địa bàn của chính quyền cấp xã. Khi xây dựng thành công sau đó nhân rộng mô hình ra nhiều địa bàn. Trên cơ sở đó, khi đủ điều kiện, từ thực tế của từng địa phương, Tháp Mười dự kiến sẽ thành lập một đơn vị giám sát, điều hành công tác triển khai công nghệ số trên địa bàn huyện. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Tháp đề xuất các sở, ngành của tỉnh có liên quan cần tiếp tục hỗ trợ các địa phương trong việc triển khai mô hình “làng thông minh”. Ủy ban nhân dân cấp huyện quan tâm chỉ đạo, thành lập tổ công tác cấp huyện, cấp xã (đối với xã đăng ký thực hiện nông thôn mới kiểu mẫu) để triển khai thực hiện mô hình tổ quản lý và vận hành “làng thông minh” để được hướng dẫn, tập huấn xây dựng, vận hành mô hình này của địa phương…

Tại tỉnh Đồng Tháp, tính đến tháng 12/2024, toàn tỉnh có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; 42,6% số xã nông thôn mới đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, trong đó có 10,2% số xã nông thôn mới nâng cao đã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Tỉnh Đồng Tháp phấn đấu hết năm 2024, 8/12 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ và đạt chuẩn nông thôn mới.

Việc tích cực triển khai ứng dụng công nghệ số trong quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, đã giúp Đồng Tháp cũng như nhiều địa phương khác đẩy mạnh phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao chất lượng đời sống người dân và hướng tới một xã hội hiện đại, thông minh…

Thời gian tới, tỉnh Đồng Tháp sẽ tiếp tục tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số trong xây dựng NTM cho cán bộ cơ sở và người dân nhất là người dân ở nông thôn. Đẩy mạnh công tác tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh cho cán bộ các cấp và người dân nông thôn. Huy động tối đa nguồn lực của địa phương, doanh nghiệp để tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung của Chương trình. Bên cạnh đó, thường xuyên rà soát kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực thi các bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu…/.

Thế Anh