[Đô thị biển, ven biển]: Còn nhiều việc phải làm (Bài 1)

TMO – Biển đóng vai trò quan trọng trong đời sống của hành triệu cư dân nói riêng và phát triển kinh tế đất nước nói chung, bởi Việt Nam có lợi thế về biển. Chỉ số biển của Việt Nam cũng được đánh giá cao gấp 6 lần chỉ số biển trung bình toàn cầu. Tuy nhiên so sánh với nhiều quốc gia ven biển khác trong khu vực thì nền kinh tế biển của Việt Nam còn nhiều hạn chế (nhỏ bé), trong đó có vai trò của đô thị biển, ven biển.

Phát triển vùng đô thị ven biển đang diễn ra nhanh chóng trong khoảng chục năm gần đây với 2 vùng đô thị (Miền Bắc là vùng đồng bằng sông Hồng và miền Nam là vùng đồng bằng Đông Nam Bộ). Ngoài ra, khu vực miền Trung cũng đang dần hình thành những dải đô thị hóa ven biển là Thanh Hóa - Nghệ An, TT- Huế - Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Bình Định – Phú Yên – Khánh Hòa).

Cấu trúc vùng đô thị gồm các đô thị hạt nhân tăng trưởng và các vùng nông thôn xung quanh đang trong tiến trình đô thị hóa cung cấp các dịch vụ hậu cần cho đô thị hạt nhân. Các điểm định cư đô thị nông thôn nằm trên đường bờ biển là cánh tay nối dài của các đô thị hạt nhân trong vùng đồng bằng, quy mô đô thị hạt nhân phản ánh năng lực kinh tế vùng đô thị đô thị hóa.

Việt Nam có lợi thế lớn về biển, cần giải pháp căn cơ để tận dụng, phát triển lợi thế này.

Vùng đô thị hóa Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ và dải đô thị hóa miền Trung sau hơn nhiều năm đổi mới đang hấp thu dòng vốn, hàng hóa, thông tin trên chuỗi cung ứng toàn cầu. Chiến lược “một vành đai, một con đường” của Trung Quốc và chiến lược “tứ giác kim cương kết nối Thái Bình Dương và Đại Tây Dương” của Mỹ đều mang lại cho Việt Nam nhiều cơ hội và thách thức. Cơ hội là vươn ra biển Đông khẳng định vị thế và tiềm lực quốc gia biển. Thách thức là đối đầu với các nền kinh tế lớn để giữ vững chủ quyền trên biển.

Các vùng đô thị ven biển nước ta vẫn còn là tiềm năng, chưa thực sự phát huy lợi thế và cơ hội để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu trên biển. Chúng ta chưa đủ điều kiện sẵn sàng tham gia vào chuỗi cung ứng này.  Điều đáng chú ý là việc phát triển kinh tế của các đô thị biển, ven biển chưa thực sự có tính liên kết vùng, chưa tạo thành được chuỗi kết nối giữa các địa phương có biển và các địa phương khác, do vậy chưa tạo ra mối liên kết kinh tế, phát huy được lợi thế so sánh, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội.

Mặt khác, các đô thị biển phát triển thiếu định hướng không khai thác được thế mạnh là những đầu tầu của kinh tế biển. Trong quá trình khai thác, xây dựng, phát triển kinh tế biển của các địa phương có biển đã bộc lộ nhiều bất cập của việc thiếu sự liên kết các đô thị biển trong quá trình đó, dẫn đến hiệu quả kinh tế chưa cao. Gắn kết kinh tế vùng còn thiếu đồng bộ làm cho kinh tế biển không thực sự trở thành động lực và tác động lan toả đến các lĩnh vực khác.

 (Còn nữa)

Đức Nam