Điện Biên ứng dụng công nghệ trong bảo vệ, phát triển rừng

TMO - Để kịp thời theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, thời gian qua, lực lượng Kiểm lâm tỉnh Điện Biên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Với 592 nghìn ha đất quy hoạch lâm nghiệp (chiếm 62% diện tích tự nhiên); trong đó diện tích có rừng hơn 429 nghìn ha, Điện Biên được xếp vào nhóm các tỉnh có diện tích rừng lớn. Do vậy công tác quản lý, bảo vệ rừng tại Điện Biên luôn được xác định là nhiệm vụ quan trọng trong giữ gìn, bảo vệ môi trường sinh thái, chống biến đổi khí hậu và nâng cao đời sống. Cùng với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, lực lượng kiểm lâm Điện Biên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rừng. 

Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Mường Nhé được giao quản lý gần 47.000ha rừng và đất lâm nghiệp chưa có rừng, trong đó rừng đặc dụng hơn 36.000ha, trên 1.000ha đất lâm nghiệp được quy hoạch rừng đặc dụng giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn năm 2030 tại 5 xã: Sín Thầu, Leng Su Sìn, Chung Chải, Mường Nhé và Nậm Kè. Địa bàn huyện Mường Nhé núi cao, diện tích đất sản xuất nông nghiệp manh mún, đời sống của người dân gặp nhiều khó khăn.

Cùng với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, Ban Quản lý Khu dự trữ thiên nhiên Mường Nhé đẩy mạnh ứng dụng công nghệ như bộ công cụ SMART trong giám sát tuần tra và đa dạng sinh học; phần mềm QGIS, sử dụng ảnh vệ tinh miễn phí Planet trên QGIS trong theo dõi diễn biến tài nguyên rừng; ứng dụng vTools for survey trên điện thoại di động trong hỗ trợ điều tra thực địa, theo dõi diễn biến rừng; phần mềm mapinfor trong quản lý bản đồ số, bản đồ hiện trạng rừng, bản đồ...

Với sự hỗ trợ của công nghệ, công tác quản lý, bảo vệ rừng tại các địa phương được nâng cao. 

Huyện Tuần Giáo hiện có hơn 46.000ha đất có rừng, trong đó rừng tự nhiên trên 45.000ha. Để quản lý và bảo vệ diện tích rừng hiện có, lực lượng kiểm lâm huyện gặp không ít khó khăn, do địa hình núi cao, giao thông hiểm trở. Khắc phục khó khăn, thời gian qua lực lượng kiểm lâm huyện Tuần Giáo đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào công tác bảo vệ và phát triển rừng. Sử dụng các thiết bị như: Thiết bị bay quan sát, ghi hình (flycam); tích hợp bản đồ hiện trạng rừng vào smartphone và máy tính bảng phục vụ quản lý rừng, theo dõi diễn biến rừng...

Việc ứng dụng công nghệ trong quản lý bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng đã mang lại hiệu quả nhất định. Hiện nay, đơn vị đang sử dụng phần mềm như: Mapinfo, QRIS tạo điều kiện cho công chức kiểm lâm phát hiện các điểm giảm rừng và theo dõi diễn biến rừng hiệu quả. Việc ứng dụng công nghệ, phần mềm đã tạo điều kiện cho cán bộ kiểm lâm và người dân ở cơ sở phát hiện kịp thời, tổ chức các tổ đội tuần tra đến các điểm phát hiện phá rừng, xem xét và xử lý. Các thiết bị công nghệ tích hợp tính năng chụp hình, giúp lưu lại hiện trường tuần tra như: Cây gỗ quý hay địa điểm bị lâm tặc chặt phá, điểm cảnh báo nguy cơ cao dẫn đến cháy rừng... 

Thời gian qua, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao hiệu quả hoạt động. Trong đó, triển khai xây dựng hệ thống nền tảng số của đơn vị, hệ thống thông tin chi trả dịch vụ môi trường rừng tỉnh Điện Biên; Hệ thống thông tin lưu vực các đơn vị sử dụng dịch vụ môi trường rừng: Lưu vực các nhà máy thủy điện liên tỉnh, nội tỉnh, lưu vực các nhà máy cung cấp nước sạch, nội tỉnh và liên tỉnh... nhằm từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đơn vị “minh bạch - trách nhiệm - bền vững”.

Theo Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng: Ảnh viễn thám và GIS đã được đơn vị sử dụng trong xác định diện tích cung ứng dịch vụ môi trường rừng, phân loại rừng… là một trong những nhiệm vụ ưu tiên, được tiến hành thường xuyên, thông qua các chương trình, dự án khác nhau, trong đó có việc xác định các lưu vực rừng có cung ứng dịch vụ môi trường rừng trên địa bàn toàn tỉnh.

Xác định trạng thái rừng bằng phương pháp viễn thám phụ thuộc rất nhiều vào khóa giải đoán ảnh. Khoá giải đoán ảnh là khái niệm thể hiện sự sắp xếp của các yếu tố ảnh, các đặc điểm chi tiết của đối tượng tạo thành một tổng thể trong không gian vĩ mô. Độ phân giải ảnh có vai trò quan trọng trong xây dựng bản đồ chi trả dịch vụ môi trường rừng. Cùng với ứng dụng công nghệ GIS và ảnh viễn thám: Landsat 8, Setinel 2... để phát hiện sớm mất rừng, suy thoái rừng... góp phần đánh giá tài nguyên rừng một cách hiệu quả làm cơ sở phục vụ cho công tác kiểm tra, giám sát và chi trả dịch vụ môi trường rừng. 

Với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, trong thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về rừng, trong đó có hệ thống rừng đặc dụng, phòng hộ tại tỉnh Điện Biên được nâng cao, các biến động khiến rừng có nguy cơ bị xâm phạm, ảnh hưởng như lâm tặc, cháy rừng… cũng giảm thiểu đáng kể.../.

Hồng Vân