Đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường, xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường, cải tạo, phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản trở thành công cụ quan trọng để kiểm soát môi trường từ đầu nguồn. Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các chính sách này tiếp tục được hoàn thiện bởi Luật Bảo vệ môi trường năm 2014, năm 2020 và các văn bản hướng dẫn với nội dung, quy trình, thủ tục thẩm định rõ ràng, minh bạch hơn theo hướng cải cách hành chính.

(Ảnh minh họa)

Việc thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường được phân công, phân cấp cho các Bộ, ngành và UBND cấp tỉnh. Nhiều hướng dẫn kỹ thuật chuyên ngành đã được xây dựng và ban hành. Đến nay, có khoảng 60 dự án chiến lược, quy hoạch đã thực hiện đánh giá môi trường chiến lược (theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2014), trên 100 chiến lược, quy hoạch đã tích hợp đánh giá môi trường chiến lược, giúp định hướng và sàng lọc các nội dung bảo vệ môi trường ngay từ giai đoạn lập quy hoạch (theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2020); khoảng 15.000 dự án đầu tư đã thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường trên phạm vi cả nước.

Thông qua công tác đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường, các chiến lược, quy hoạch phát triển đã có sự điều chỉnh các định hướng phát triển, bố trí không gian phát triển và đầu tư phù hợp hơn về môi trường. Qua đó, hầu hết các dự án đầu tư đã được yêu cầu chỉnh sửa, bổ sung các biện pháp giảm thiểu tác động có hại đến môi trường; hàng loạt dự án lớn, có nguy cơ tiềm ẩn đối với môi trường được yêu cầu dừng hoạt động hoặc thay đổi công nghệ.

Công tác thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường đã trở thành hoạt động thường xuyên, trọng tâm của ngành môi trường, tập trung vào nâng cao chất lượng, hiệu quả, chú trọng thanh tra đột xuất, tập trung vào các cơ sở quy mô lớn, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao; đã phát hiện, xử phạt nghiêm các đối tượng vi phạm để răn đe và tạo dư luận buộc các cơ sở đang hoạt động sản xuất, kinh doanh phải quan tâm, đầu tư cho môi trường, tuân thủ các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

Đồng thời, thông qua công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm và tăng cường tiếp nhận, xử lý phản ánh của người dân về ô nhiễm môi trường, ý thức chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp, tổ chức dần chuyển từ đối phó sang tự giác chấp hành, phát huy vai trò của người dân trong công tác bảo vệ môi trường.

PHẠM DUNG