Đà Nẵng ưu tiên nguồn lực đầu tư các dự án chống ngập đô thị

TMO - Thời gian gần đây, tình trạng ngập lụt cục bộ do mưa lớn tại thành phố Đà Nẵng ngày càng phức tạp với nhiều điểm ngập phát sinh, phạm vi ngập lụt mở rộng, mực nước ngập sâu hơn... gây nhiều thiệt hại kinh tế, ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân. 

Thống kê của ngành chức năng từ các đợt mưa trong năm 2022 và 2023 cho thấy tình trạng ngập nước một số khu vực trên địa bàn thành phố Đà Nẵng có xu hướng phức tạp, có khoảng 50 điểm ngập nước, trong đó có một số khu vực ngập nặng trên địa bàn quận Liên Chiểu như Mẹ Suốt, cầu Đa Cô; Yên Thế-Bắc Sơn-Tôn Đức Thắng; kiệt 96 Điện Biên Phủ…

Theo Ban đô thị HĐND thành phố Đà Nẵng, tình trạng ngập nặng có nguyên nhân là do khí hậu biến đổi cực đoan, đồng thời hệ thống thoát nước và các hồ điều tiết của thành phố đã quá tải. Thống kê cho thấy, trong năm 2022, lượng mưa trung bình 3 giờ lớn nhất là 407mm, 6 giờ là 568mm và 24 giờ là 698mm; năm 2023, lượng mưa trung bình 3 giờ lớn nhất là 145mm, 6 giờ là 241mm và 24 giờ là 456mm, tăng gấp nhiều lần so với các năm trước đó. Lượng mưa quá lớn đã gây quá sức chịu tải hệ thống thoát nước của thành phố.

Khu vực đường Mẹ Suốt (phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng) thường xuyên ngập nặng khi mưa lớn. Ảnh: QH.

Cùng với đó, việc đô thị hóa nhanh kèm theo diện tích ao hồ trữ nước bị suy giảm, một số tuyến thoát nước chính chưa được thi công hoàn thiện, chưa nạo vét, khơi thông trước các đợt mưa lớn… đã khiến tình trạng ngập lụt thêm trầm trọng. Nhiều khu vực chỉ cần một trận mưa lớn là ngập. Một số khu vực ngập nặng như đường Mẹ Suốt, tuyến đường vào KCN Hòa Khánh giáp Tôn Đức Thắng, cầu Đa Cô, đường Yên Thế, đường Bắc Sơn, Cách Mạng Tháng Tám - Cống Quỳnh, một số tuyến đường phía tây bắc sân bay Đà Nẵng...

Đáng chú ý, hệ thống thoát nước chính hiện nay của thành phố chưa khai thác hết lợi thế địa hình tự nhiên giáp sông, giáp biển. Nhiều tuyến thoát nước đi lòng vòng, kéo dài, tập trung về cùng khu vực cửa xả dẫn đến xung đột, cản trở dòng lẫn nhau, làm giảm hiệu quả thoát nước. Qua bình đồ có thể thấy hiện có 8 hướng thoát nước chính chảy về sông Phú Lộc dẫn đến xung đột dòng lẫn nhau. Những dòng chảy có cao độ thấp như Khe Can, Phần Lăng ra sông bị các dòng lớn, như Kinh Dương Vương, hồ Bàu Sấu… cản dòng, làm cho hiệu quả thoát nước kém.

Để giải quyết tổng thể tình trạng ngập nước thành phố cần có nguồn lực lớn và thời gian kéo dài. Trước mắt cùng với việc nạo vét, khơi thông, đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành các tuyến thoát nước chính dở dang, thành phố cần ưu tiên dành nguồn lực triển khai ngay xử lý một số vị trí. Đầu tư một số hướng thoát mới ra sông, vịnh để phân lưu các hướng thoát hiện trạng và khai thác các lợi thế giáp sông, giáp biển.

Thành phố cần tập trung nguồn lực ưu tiên cho các dự án chống ngập Cụ thể, mở mới tuyến cống dọc theo đường Hà Huy Tập, Hà Khê ra vịnh Đà Nẵng để giải quyết thoát nước cho khu vực sân bay từ hồ Đầm Sen ra vịnh. Mở tuyến cống thứ hai dọc theo đường Phùng để thoát nước cho lưu vực Kênh Đa Cô, giảm lượng nước tập trung về kênh Phú Lộc. Có thể mở thêm tuyến cống dọc đường Trần Đình Tri ra vịnh Đà Nẵng để thoát nước cho lưu vực hồ Bàu Vàng, giảm lượng nước về kênh Kinh Dương Vương. Việc mở mới các cửa xả ra sông, ra vịnh cần có giải pháp để không ảnh hưởng môi trường biển; chỉ vận hành xử lý khi mưa lũ...

Trước mắt cùng với việc nạo vét, khơi thông, cần đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn thành các tuyến thoát nước chính dở dang. Ảnh: NT. 

Sở Xây dựng Đà Nẵng cho biết, trước tình trạng ngập úng đô thị, thành phố đã có chỉ đạo từ các cấp lãnh đạo thành phố đánh giá nhận diện những tồn tại bất cập hệ thống thoát nước, nhất là sau đợt mưa lịch sử 14/10/2022. Ngập lụt đô thị có nguyên nhân liên quan đến việc quản lý đô thị. Theo đó, một số khu vực ngập hiện chưa đầu tư được hạ tầng kỹ thuật thoát nước, tình trạng người dân xây nhà trên đất nông nghiệp… Trong năm 2024, ngoài những nhiệm vụ thường xuyên, thành phố tiếp tục chấn chỉnh từ quận huyện đến sở ban ngành thực hiện xử lý nạo vét, chủ động trước những cơn mưa, công tác dự báo,…Đồng thời, địa phương sẽ mua sắm trang thiết bị, nâng cao khả năng xử lý ngập úng đô thị.

Đối với “rốn lũ” Mẹ Suốt, UBND TP Đà Nẵng đã giao cơ quan chức năng nghiên cứu đề xuất cống thoát nước trên đường Phùng Hưng (đoạn phường Hòa Minh ra vịnh Đà Nẵng) nhằm giảm tải cho kênh Phú Lộc, hoàn thành thẩm định hồ sơ trong quý I/2024. Trước mắt, thành phố đã chỉ đạo rà soát dòng chảy, đánh giá các bất cập để xử lý phù hợp trong tháng 1/2024. UBND thành phố đã chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án thoát nước đang triển khai; khảo sát đánh giá để nạo vét kịp thời, cải tạo hồ điều tiết trước mùa mưa.

Về lâu dài, lực lượng chức năng nghiên cứu xây dựng hệ thống cảnh báo sớm. Thành phố đang triển khai quy hoạch chuyên ngành về cấp thoát nước với cơ sở dữ liệu đầu vào qua những cơn mưa và tính toán biến đổi khí hậu… Dự kiến, trình báo cáo phê duyệt quy hoạch trong tháng 6/2024. Thành phố sẽ khẩn trương tập trung nhân lực đẩy nhanh tiến độ thực hiện đồ án quy hoạch chuyên ngành cao độ nền và thoát nước mặt đô thị. Đây là cơ sở đề xuất các dự án thoát nước có quy mô lớn trên địa bàn thành phố trong thời gian tới, bảo đảm giải quyết triệt để vấn đề ngập úng đô thị tại thành phố Đà Nẵng.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng thành phố sẽ rà soát, đề xuất mua sắm bổ sung các trang thiết bị, máy móc hiện đại để phục vụ công tác duy tu, bảo dưỡng hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố; phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành thuộc tỉnh Quảng Nam trong việc vận hành các hồ, đập đầu nguồn để điều tiết lũ cho khu vực huyện Hòa Vang; ưu tiên dành quỹ đất để bố trí hành lang thoát lũ, hình thành các hồ điều hòa và tăng diện tích hành lang xanh, mảng xanh đô thị, hạn chế tối đa việc bê tông hóa nếu không thật sự cần thiết.../.

Thu Trang