Đa dạng hóa nguồn điện nhằm bảo đảm an ninh năng lượng

TMO - Nhằm đảm bảo an ninh năng lượng, đáp ứng nhu cầu hoạt động sản xuất, sinh hoạt trên địa bàn, tỉnh Kon Tum đã triển khai nhiều giải pháp, tận dụng những lợi thế về điều kiện tự nhiên phát triển đa dạng các nguồn điện.  

Nghị quyết số 55-NQ/TW, ngày 11-02-2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng Quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 nhấn mạnh đến mục tiêu: Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia là nền tảng, đồng thời là tiền đề quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội. Ưu tiên phát triển năng lượng nhanh và bền vững, đi trước một bước, gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, bảo đảm quốc phòng, an ninh, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 

Thực hiện quan điểm trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum đã ban hành Kế hoạch số 132-KH/TU, ngày 28-5-2020, theo đó đã chỉ đạo các địa phương, đơn vị cụ thể hóa và tổ chức thực hiện Nghị quyết phù hợp với tình hình thực tế. Quan hơn 3 năm thực hiện, tình hình phát triển các nguồn năng lượng trên địa bàn tỉnh Kon Tum đã đạt được những kết quả tích cực.

Trong đó, đối với công tác xây dựng cơ chế, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư triển khai các dự án năng lượng trên địa bàn, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng cường thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh. Xây dựng, duy trì thường xuyên các kênh đối thoại để giải quyết kịp thời các kiến nghị của doanh nghiệp; thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung danh mục dự án thu hút đầu tư để phù hợp với tình hình thực tế và nhu cầu phát triển của tỉnh. Xây dựng và triển khai chính thức Hệ thống giám sát, theo dõi quản lý tiến độ dự án đầu tư tỉnh Kon Tum.

Kết quả cập nhật, điều chỉnh các quy hoạch liên quan của địa phương để tránh chồng lấn với các quy hoạch phát triển ngành năng lượng hiện nay và trong thời gian tới. Hiện trạng và phương án phát triển mạng lưới hạ tầng điện lực trên địa bàn tỉnh đã được thể hiện tại các nội dung trong Quy hoạch tỉnh trên cơ sở kế thừa và tích hợp các nội dung của Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Kon Tum giai đoạn 2016-2025 có xét đến năm 2035.

Kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển năng lượng tại địa phương gắn với các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; các quy hoạch, kế hoạch phát triển năng lượng quốc gia và các phân ngành năng lượng (chú trọng với các nguồn năng lượng sạch tái tạo); các quy hoạch về sử dụng đất, mặt nước, hạ tầng giao thông, đô thị, phát triển công nghiệp, thương mại dịch vụ…Theo đánh giá của UBND tỉnh, Quy hoạch ngành điện, Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Kon Tum phù hợp với Quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội, quy hoạch đất đai, giao thông, xây dựng..., quy hoạch phát triển điện lực, phát triển năng lượng tái tạo của Quốc gia, của tỉnh đảm bảo quốc phòng, an ninh, phát huy và sử dụng hiệu quả tài nguyên năng lượng phục vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương.

Tình hình phát triển các nguồn cung năng lượng tại địa phương bao gồm điện và năng lượng tái tạo gắn với việc hình thành các trung tâm năng lượng cơ sở lợi thế so sánh, huy động tối đa và hiệu quả tài nguyên cho phát triển năng lượng tại địa phương.

Đối với dự án thủy điện: Trên địa bàn tỉnh Kon Tum có 82 vị trí thủy điện vừa và nhỏ được phê duyệt quy hoạch, tổng công suất lắp máy 879,1MW (hiện đang đề nghị Bộ Công Thương xem xét, thống nhất loại khỏi quy hoạch thủy điện vừa và nhỏ đối với các dự án thủy điện: Đăk Ruồi 1, Đăk Man, Đăk Brot, Sông Tranh 1 tại Công văn số 4419/UBND-HTKT, ngày 14-12-2021 và Công văn số 681/UBND-HTKT, ngày 11-3-2022 của UBND tỉnh Kon Tum); 02 nhà máy thủy điện lớn là Plei Krông (công suất 100MW) và Thượng Kon Tum (công suất 220MW) đã hoàn thành phát điện.

Hướng tới mục tiêu phát triển, đảm bảo an ninh năng lượng bền vững, vừa qua tỉnh Kon Tum đã tạm dừng xem xét, khảo sát, đánh giá tiềm năng và lập hồ sơ các công trình thủy điện vừa và nhỏ vào quy hoạch để đánh giá kỹ hơn tình hình thực hiện công tác quy hoạch, đầu tư các dự án thủy điện và các tác động đến môi trường, rừng. Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh Kon Tum hiện có 82 vị trí thủy điện vừa và nhỏ được phê duyệt quy hoạch, tổng công suất lắp máy 879,1MW.

Trong đó, tỉnh Kon Tum hiện đang đề nghị Bộ Công thương xem xét, thống nhất loại khỏi quy hoạch thủy điện vừa và nhỏ đối với các dự án thủy điện: Đăk Ruồi 1, Đăk Man, Đăk Brot, Sông Tranh 1. Riêng 2 nhà máy thủy điện lớn là Plei Krông (công suất 100 MW) và Thượng Kon Tum (công suất 220 MW) đã hoàn thành phát điện. 

Thủy điện là một trong những nguồn cung cấp điện năng chính trên địa bàn tỉnh. Ảnh: AM. 

Tỉnh đã tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nghiên cứu khảo sát, đánh giá tiềm năng phát triển các dự án điện gió trên địa bàn để lập hồ sơ bổ sung quy hoạch, trình cấp có thẩm quyền bổ sung Quy hoạch phát triển điện lực. Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý bổ sung 02 dự án vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh với tổng công suất 153,5 MW. Theo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, tiềm năng phát triển điện gió trên địa bàn tỉnh là 6.287,40 MW.

Với việc phát triển các dự án điện mặt trời, địa phương này cũng đồng thời tạo điều kiện cho các nhà đầu tư ghiên cứu khảo sát, đánh giá tiềm năng phát triển các dự án điện mặt trời trên địa bàn để lập hồ sơ bổ sung quy hoạch trình cấp có thẩm quyền bổ sung vào Quy hoạch phát triển điện lực. Thủ tướng Chính phủ đã ph duyệt bổ sung quy hoạch điện VII đối với dự án Nhà máy điện mặt trời nổi Ialy Kon Tum (200MWp); Bộ Công Thương bổ sung Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh đối với dự án Nhà máy điện mặt trời Sê San 4 (49MWp, đã đóng điện tháng 11-2020). Đã đưa vào vận hành tổng cộng 1.444 dự án/hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất lắp đặt 161.196kWp, trong đó, có 159 dự án/hệ thống có công suất đặt ≥100 Wp và 1.285 dự án/hệ thống có công suất đặt <100kWp. Theo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, tiềm năng phát triển điện mặt trời của tỉnh là 18.702,4MW.

Bên cạnh đó, tỉnh Kon Tum còn có tiềm năng phát triển điện sinh khối, rác thải, chất thải rắn và các nguồn năng lượng khác: Trên địa tỉnh có 01 máy phát điện sử dụng bã mía, công suất 1,5MW chủ yếu để cung cấp điện phục vụ sản xuất cho nhà máy đường Kon Tum. Theo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, tiềm năng phát triển điện sinh khối trên địa bàn tỉnh khoảng 172MW.

Tiềm năng phát triển điện gió trên địa bàn tỉnh là 6.287,40 MW (Ảnh minh họa). 

Cùng với việc tận dụng các lợi thế về điều kiện tự nhiên trong phát triển đa dạng các nguồn điện, đảm bảo an ninh năng lượng trên địa bàn tỉnh, các cấp, các ngành thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện các dự án năng lượng. Địa phương này ban hành các quy định, hướng dẫn cụ thể về thu hồi đất; đơn giá bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng triển khai các dự án trong đó, có dự án năng lượng. Việc thực hiện các quy định đảm bảo quốc phòng, an ninh, an toàn cho các công trình năng lượng trên địa bàn tỉnh đều được các cơ quan quản lý nh nước, chủ đầu tư quan tâm, chú trọng thực hiện theo quy định.

Kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021 trên địa bàn tỉnh Kon Tum cho thấy: Việc phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021 đã từng bước đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, nguồn điện dựa trên các nguồn năng lượng tái tạo bên cạnh nguồn thủy năng mà tỉnh Kon Tum có tiềm năng, đặc biệt là các nguồn điện gió, điện mặt trời.... Tuy nhiên tỉnh Kon Tum được đánh giá là địa phương có tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo, nhưng chưa khai thác được nhiều vì các khó khăn như ảnh hưởng đến đất rừng tự nhiên, đất an ninh quốc phòng, địa hình phức tạp, phụ tải các khu công nghiệp còn thấp, xa lưới điện truyền tải 220kV, 110kV và không có Trạm biến áp nên rất khó khăn trong việc đấu nối, vận chuyển thiết bị;... 

Trước thực trạng trên, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Kon Tum đề nghị Bộ Công thương tiếp tục chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam xem xét bố trí kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống lưới điện truyền tải trên địa bàn tỉnh theo tiến độ các Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia, Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Kon Tum, Quy hoạch đấu nối các dự án nhà máy thủy điện vừa và nhỏ đã được duyệt. Tạo thuận lợi cho việc đầu tư xây dựng đường dây 220kV Kon Tum - Pleiku, đường dây 220kV Kon Tum - Bờ Y và Trạm biến áp 220kV Bờ Y nhằm nâng cao độ tin cậy cung cấp điện trên địa bàn tỉnh, tạo thuận lợi cho việc kêu gọi đầu tư, thu hút đầu tư các dự án năng lượng tái tạo trên địa bàn tỉnh, góp phần tích cực trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển kinh tế xã hội tại địa phương. 

Đức Dũng