Đa dạng hóa các nguồn điện, bảo đảm cung ứng điện năng

TMO - Để bảo đảm cung ứng đủ điện trong thời gian cao điểm năm 2024, các năm tiếp theo, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đa dạng hóa các nguồn điện, kể cả nhập khẩu, nhưng tận dụng tối đa khả năng trong nước; điều phối thật tốt, phù hợp, hiệu quả các nguồn, gồm nhiệt điện, thủy điện, điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối…

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã liên tục chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp; Bộ Công Thương, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, EVN và các cơ quan liên quan đã thực hiện tốt công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đề ra, nhờ đó tình hình cung ứng điện phục vụ sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân cơ bản được đảm bảo, đặc biệt chúng ta đã vượt qua đợt nắng nóng kỷ lục trong 50 năm qua vào cuối tháng 4, sản lượng điện tiêu thụ ngày cao nhất lên đến 993 triệu kWh (tăng 23,1% so với cùng kỳ 2023), công suất tiêu thụ điện toàn quốc (Pmax) lập đỉnh mới ở mức 47.670 MW (tăng 13,2% so với cùng kỳ 2023), tuy nhiên, hệ thống điện quốc gia vẫn vận hành bảo đảm an toàn, không xảy ra tình trạng mất điện, cắt điện do thiếu điện.

Quý I năm 2024 và các tháng 4, 5, kinh tế tiếp tục chuyển biến tích cực, tăng trưởng ở mức 5,66%, cao nhất trong giai đoạn 2020-2023 dẫn đến nhu cầu tiêu thụ điện được dự báo tiếp tục tăng cao vượt mức dự báo so với kế hoạch đề ra (cả nước tăng 13% cao hơn mức 9% kế hoạch dự báo, riêng miền Bắc tăng kỷ lục lên đến 17% so với cùng kỳ năm 2023). 

Trên tinh thần quyết tâm cao, nhất định không để thiếu điện cho sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân trong bất cứ trường hợp nào, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành có liên quan, các địa phương, doanh nghiệp phải nỗ lực hơn nữa, quyết tâm hơn nữa, tuyệt đối không chủ quan, lơ là, dự báo sát tình hình, sẵn sàng chuẩn bị các tình huống xấu nhất có thể xảy ra để có phương án bảo đảm cung ứng điện cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng của người dân trong thời gian tới, đặc biệt là trong tháng 6 năm 2024 khi dự kiến cuối tháng 6 đường dây 500 kV mạch 3 mới hoàn thành.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đa dạng hóa các nguồn điện, tận dụng tối đa khả năng trong nước để đảm bảo cung ứng điện. 

Để bảo đảm cung ứng đủ điện phục vụ sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân trong thời gian cao điểm năm 2024, các năm tiếp theo và việc tổ chức triển khai kết quả Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, đơn vị liên quan triển khai các giải pháp cụ thể.

Về nguồn điện, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cần phải đa dạng hóa các nguồn điện, kể cả nghiên cứu, xem xét nhập khẩu nếu cần, đồng thời tận dụng tối đa nguồn điện trong nước; điều phối hiệu quả các nguồn bao gồm nhiệt điện than, thủy điện, điện mặt trời, điện gió, điện sinh khối… các nhà máy điện phải tính toán thời điểm bảo trì, bảo dưỡng phù hợp và tuyệt đối không để các nhà máy điện than, các nguồn điện khác xảy ra sự cố do nguyên nhân không phải bất khả kháng.

Về nguồn nhiên liệu than, Tập đoàn công nghiệp Than- Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tổng công ty Đông Bắc đẩy mạnh khai thác than tối đa nhằm đáp ứng đủ nhiên liệu và có dự phòng cho các nhà máy nhiệt điện than, hạn chế tối đa việc nhập khẩu than.  Đồng thời, đề nghị các nhà máy nhiệt điện than mua tối đa than sản xuất trong nước để tăng cường sản xuất trong nước, tạo công ăn việc làm, sinh kế cho người dân, doanh nghiệp; đồng thời đẩy mạnh ngăn chặn, đẩy lùi việc khai thác than lậu, buôn lậu than và góp phần không để chảy máu ngoại tệ trong thời điểm này.

Về nguồn nước, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Tài nguyên và Môi trường căn cứ thẩm quyền chỉ đạo EVN, Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) và các đơn vị có liên quan theo dõi chặt chẽ, dự báo sát tình hình thời tiết, thủy văn, tình hình lũ sớm để chủ động điều hành linh hoạt, hài hòa giữa hai mục tiêu, vừa tích giữ để có dự phòng nước để bảo đảm phát điện tối đa công suất trong thời gian cao điểm (từ tháng 6 đến hết tháng 7) vừa sử dụng nước vào thời điểm phù hợp phát điện để không lãng phí tài nguyên nước, đồng thời có phòng đón lũ. Tuyệt đối không điều hành giật cục, cực đoan, nguyên tắc gây lãng phí tài nguyên nước không đảm bảo yêu cầu cung ứng điện.

Về nguồn cung khí, dầu, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) chỉ đạo tổ chức triển khai tốt nhất kế hoạch sản xuất, bảo đảm cung ứng đủ khí, dầu theo đúng kế hoạch, ưu tiên phân bổ khí thiên nhiên cho phát điện trong các tháng cao điểm (6,7). Phối hợp với các chủ mỏ bố trí lịch sửa chữa nguồn phù hợp, không thực hiện sửa chữa trong thời gian cao điểm. 

Về truyền tải điện, phân phối điện, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo EVN khẩn trương hoàn thành dự án đường dây 500 kV mạch 3 (519 km) từ Quảng Trạch đến Phố Nối đưa vào sử dụng trước ngày 30 tháng 6 năm 2024; phấn đấu hoàn thành các dự án truyền tải phục vụ nhập khẩu điện từ Lào trong tháng 5 năm 2024 như Trạm cắt Đắk Oóc, đường dây 200 kV Nậm Sum – Nông Cống, đường dây 500kV Monsoon – Thạch Mỹ… để kịp thời bảo đảm cung ứng điện cho miền Bắc. Nghiên cứu cơ chế, chính sách huy động nguồn lực xã hội, khuyến khích đầu tư vào hệ thống truyền tải điện với tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ" giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp...

Các đơn vị cung ứng điện có kế hoạch bảo dưỡng, duy tu hợp lý, khắc phục kịp thời sự cố các tổ máy để có thể phát tối đa công suất (Ảnh minh họa). 

Thông tin từ Bộ Công Thương cho biết, để đáp ứng nhu cầu phụ tải điện được dự báo tăng cao trong các tháng còn lại của năm 2024, ngày 19/4/2024, trên cơ sở tính toán cập nhật và đề nghị của EVN, Bộ đã ban hành Quyết định số 924/QĐ-BCT phê duyệt điều chỉnh Kế hoạch cung ứng điện tháng cao điểm mùa khô, cũng như cho cả năm 2024. Đây là điểm mới trong công tác điều hành cung ứng điện và vận hành hệ thống điện quốc gia, đảm bảo tính linh hoạt, bám sát thực tiễn nhằm chủ động trong mọi tình hình.

Theo tính toán cập nhật, việc cung ứng điện cơ bản sẽ được đảm bảo trong thời gian còn lại của năm 2024. Tuy nhiên, đối với khu vực miền Bắc, do mức dự phòng công suất, điện năng thời điểm cuối mùa khô (cuối tháng 6) thường ở mức thấp nên có nguy cơ xảy ra tình trạng thiếu hụt công suất đỉnh tại một số thời điểm nếu xảy ra sự cố nhiều tổ máy phát lớn hoặc nhu cầu phụ tải tăng cao bất thường.

Bộ Công Thương thường xuyên giám sát việc cung cấp nhiên liệu (than, khí, dầu), tình hình vận hành các nguồn điện, yêu cầu các Tập đoàn, Tổng công ty và các đơn vị có liên quan thực hiện nghiêm các giải pháp để đảm bảo cung ứng điện cho năm 2024, đặc biệt là giai đoạn cao điểm mùa khô với mục tiêu cao nhất không để thiếu điện.

Bộ Công Thương sẽ tập trung 5 nhóm giải pháp gồm: Thứ nhất, tập trung đảm bảo đầy đủ nhiên liệu sơ cấp (than, khí) cho sản xuất điện. Đối với công tác này, ngay từ cuối năm 2023 đến nay, Bộ đã tổ chức nhiều cuộc họp cũng như có các văn bản chỉ đạo các Tập đoàn năng lượng như Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí quốc gia, Tổng công ty Đông Bắc tăng cường các giải pháp sản xuất, đảm bảo nhiên liệu cho điện. Các nhà máy nhiệt điện cũng chủ động các phương án nhiên liệu cho sản xuất.

Thứ hai, các nhà máy phát điện có kế hoạch bảo dưỡng, duy tu hợp lý, khắc phục kịp thời sự cố các tổ máy để có thể phát tối đa công suất; Thứ ba, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các công trình trọng điểm (về nguồn và lưới truyền tải); tháo gỡ khó khăn, huy động tối đa các sản lượng năng lượng tái tạo hiện có.

Thứ tư, Bộ sẽ hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế phát triển các nguồn điện mới, huy động hiệu quả các nguồn điện như cơ chế phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu; cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA); cơ chế phát triển điện gió ngoài khơi, điện khí, mua điện từ Lào,… Thứ năm, đẩy mạnh các chương trình sử dụng điện năng lượng tiết kiệm hiệu quả; chương trình tiết kiệm điện theo Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng.

Về dài hạn, cần tập trung triển khai 4 nhóm giải pháp như: Tập trung triển khai Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII; khẩn trương sửa đổi, bổ sung ban hành cơ chế, chính sách liên quan tới giá của các loại hình điện năng, tích cực triển khai chỉ đạo của Chính phủ về phát triển thị trường điện cạnh tranh (Luật Điện lực và Quyết định 63/2013/QĐ-TTg ngày 08/11/202013); sửa đổi Luật Điện lực (có chương về năng lượng tái tạo); hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm huy động các nguồn lực trong và ngoài nước để đầu tư phát triển hạ tầng, công nghệ trong lĩnh vực năng lượng nói chung, ngành điện nói riêng.../

Thu Hương