Công nghệ IoT, AI tạo đột phá cho nông nghiệp Vĩnh Long

TMO - Công nghệ IoT và AI đang trở thành động lực mới thúc đẩy nông nghiệp tỉnh Vĩnh Long phát triển theo hướng hiện đại, bền vững. Nhờ tự động hóa và quản lý thông minh, nông dân có thể tối ưu nguồn nước, phân bón, hạn chế sâu bệnh và cải thiện chất lượng nông sản.

Việc ứng dụng công nghệ IoT và trí tuệ nhân tạo đang tạo ra bước chuyển mạnh mẽ trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt ở các mô hình trồng cây ăn trái, rau màu và nuôi trồng thủy sản. Các hệ thống cảm biến tự động được lắp đặt tại vườn và trang trại giúp theo dõi nhiệt độ, độ ẩm, dinh dưỡng đất, chất lượng nước theo thời gian thực, từ đó hỗ trợ nông dân đưa ra quyết định canh tác chính xác, tiết kiệm nước và phân bón.

Nhiều mô hình còn áp dụng AI để phân tích dữ liệu, dự báo sâu bệnh, nhận diện thời điểm cây cần bổ sung dinh dưỡng hoặc cảnh báo rủi ro về thời tiết. Nhờ cơ giới hóa và tự động hóa, người dân giảm đáng kể chi phí lao động thủ công, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng nông sản.

Các hợp tác xã và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng tích cực triển khai nền tảng quản lý sản xuất số, liên kết tiêu thụ thông minh, giúp minh bạch quy trình và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường. Sự lan tỏa của công nghệ số đang định hình nền nông nghiệp Vĩnh Long theo hướng hiện đại, bền vững và hiệu quả.

Đặc biệt hơn, trong những năm gần đây, Vĩnh Long đang nổi lên là địa phương đi đầu trong ứng dụng công nghệ IoT và trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản xuất nông nghiệp.  Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long thông tin, ứng dụng IoT và AI trong nông nghiệp tại Vĩnh Long được triển khai theo hướng tự động hóa và dữ liệu hóa quá trình sản xuất. H

ệ thống cảm biến môi trường giúp theo dõi nhiệt độ, độ ẩm, dinh dưỡng đất, chất lượng nước; phần mềm và AI phân tích dữ liệu, dự báo sâu bệnh, điều khiển tưới và bón phân tự động, truy xuất nguồn gốc và ghi chép nhật ký điện tử. Nhờ vậy, nông dân chủ động hơn trong quản lý sản xuất, giảm phụ thuộc vào kinh nghiệm truyền thống. Trong lĩnh vực trồng màu ở tỉnh Vĩnh Long, các mô hình nhà màng, nhà lưới, thủy canh và canh tác hữu cơ kết hợp cảm biến thông minh đang được triển khai ngày càng phổ biến.

Hiện địa phương này có khoảng 10% diện tích sản xuất rau màu (khoảng 4.000 hecta/năm) áp dụng các hệ thống này. Kết quả cho thấy chi phí giảm, năng suất tăng, sản phẩm đồng đều và đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng, nâng cao giá trị kinh tế, tạo nguồn thu ổn định cho hộ dân và hợp tác xã. Đối với cây ăn trái, một trong những thế mạnh của Vĩnh Long, việc ứng dụng công nghệ cao cũng đang lan tỏa mạnh mẽ. Khoảng 4.500-5.000 hecta, tương đương 5-6% diện tích cây ăn trái chủ lực như nhãn, xoài, cam, bưởi, sầu riêng của tỉnh đã áp dụng hệ thống tưới tiết kiệm nước, mã QR truy xuất nguồn gốc và sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP.

Sử dụng công nghệ AI trong tưới nước tiết kiệm và bón phân tự động giúp người dân Vĩnh Long giảm sức lao động, tiết kiệm chi phí. (Ảnh: Internet). 

Nhờ đó, sản phẩm đạt chất lượng cao, đồng đều, dễ dàng mở rộng thị trường, đặc biệt là hướng đến xuất khẩu. Không chỉ có trồng trọt, lĩnh vực thủy sản của Vĩnh Long cũng đang chuyển mình nhờ công nghệ. Khoảng 25-30% diện tích nuôi thủy sản chủ lực (15.000-18.000 hecta) đã áp dụng hệ thống cho ăn tự động, camera giám sát, AI phân tích sức khỏe đàn nuôi và hệ thống quan trắc tự động pH, DO, độ mặn, NH₃...

Công nghệ cảnh báo từ xa giúp người nuôi kiểm soát rủi ro, chủ động trong xử lý môi trường, hạn chế dịch bệnh và tăng hiệu quả sản xuất. Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long, tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 nâng diện tích sản xuất rau màu ứng dụng công nghệ cao lên 30- 40% (12.000-16.000 hecta); cây ăn trái khoảng 20% (23.000- 30.000 hecta);…

Để hiện thực hóa mục tiêu này, hiện tỉnh đang tập trung triển khai nhiều giải pháp. Trong đó, tỉnh sẽ tổ chức các lớp tập huấn chuyển đổi số cho cán bộ, nông dân, hợp tác xã qua các tổ công nghệ số cộng đồng. Đồng thời hợp tác với doanh nghiệp và trường đại học, Viện Cây ăn quả miền Nam nhằm đào tạo kỹ năng sử dụng dữ liệu và công nghệ; xây dựng hạ tầng số với hệ thống máy chủ, kết nối tốc độ cao, cơ sở dữ liệu chung cho ngành nông nghiệp; số hóa dữ liệu chuyên ngành về đất nông nghiệp, vùng trồng, môi trường và quan trắc tự động; khuyến khích ứng dụng IoT, AI, Big Data, Blockchain, hệ thống tưới thông minh và nông nghiệp chính xác.

Song song đó, Vĩnh Long cũng tiếp tục hỗ trợ cải tiến máy móc, thiết bị, đẩy mạnh cơ giới hóa, khuyến khích xã hội hóa đầu tư khoa học, công nghệ và xây dựng hơn 200 mô hình canh tác thông minh, nông nghiệp xanh, tuần hoàn, hữu cơ. Việc áp dụng cảm biến, giám sát online, mã QR và công nghệ bảo quản sau thu hoạch giúp giảm thất thoát, nâng cao giá trị sản phẩm. Ngoài ra, tỉnh Vĩnh Long cũng khuyến khích nông dân, tổ hợp tác và doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử, truy xuất nguồn gốc, drone, hệ thống quản lý sản xuất và kết nối liên kết “4 nhà”.

Nhiều mô hình khởi nghiệp sáng tạo trong nông nghiệp gắn với sản phẩm OCOP, nông nghiệp xanh, tuần hoàn, nhà kính và thủy canh đang được hỗ trợ phát triển. Những kết quả và kế hoạch trên cho thấy tỉnh Vĩnh Long đang đi đúng hướng trong chuyển đổi số nông nghiệp. Việc ứng dụng IoT, AI và các công nghệ hiện đại không chỉ giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí mà còn góp phần xây dựng nền nông nghiệp xanh, sạch.

Công nghệ IoT và AI đã chứng minh hiệu quả rõ rệt trong việc đổi mới phương thức sản xuất nông nghiệp tại Vĩnh Long, tạo ra giá trị gia tăng rõ rệt cho người dân và doanh nghiệp. Việc áp dụng các giải pháp giám sát tự động, phân tích dữ liệu và dự báo thông minh không chỉ giúp tối ưu hóa đầu vào, giảm thất thoát mà còn nâng cao độ chính xác trong chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh.

Đây là yếu tố quan trọng giúp sản phẩm nông nghiệp của tỉnh đáp ứng tốt hơn yêu cầu về chất lượng, an toàn và truy xuất nguồn gốc trong bối cảnh thị trường ngày càng khắt khe. Tuy nhiên, để mở rộng và duy trì hiệu quả, Vĩnh Long cần tiếp tục hỗ trợ đào tạo kỹ thuật, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, đồng thời thu hút doanh nghiệp đầu tư vào các nền tảng số phục vụ sản xuất quy mô lớn.

Sự kết hợp giữa chính sách đúng hướng, hạ tầng số đồng bộ và tinh thần đổi mới của nông dân sẽ là nền tảng để tỉnh tiến tới một nền nông nghiệp thông minh, thân thiện môi trường và có sức cạnh tranh cao trong giai đoạn tiếp theo.

Xuân Hoà