Chú trọng phục hồi, phát triển rừng theo hướng bền vững

TMO - Xác định rừng là tài nguyên chiến lược trong phát triển xanh, tỉnh Quảng Ninh đặt trọng tâm vào phục hồi và nâng cao chất lượng rừng. Những dự án trồng mới, bảo vệ, chăm sóc ngay sau thiên tai xảy ra đang tạo chuyển biến rõ nét trong công tác quản lý tài nguyên rừng.

Theo số liệu thống kê từ ngành nông nghiệp tỉnh Quảng Ninh, hiện nay diện tích rừng trên toàn tỉnh là 371.954ha. Với diện tích rừng lớn, tỉnh Quảng Ninh xác định phục hồi và phát triển rừng bền vững là nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược tăng trưởng xanh.

Do đó, tỉnh tập trung khôi phục diện tích rừng bị suy thoái, đặc biệt là diện tích rừng bị tàn phá do thiên tai, nhằm nâng cao chất lượng hệ sinh thái. Song song với đó, công tác quản lý, bảo vệ rừng được siết chặt thông qua tăng cường tuần tra, ứng dụng công nghệ giám sát và nâng cao trách nhiệm của chính quyền cơ sở.

 Ngoài ra, Quảng Ninh cũng chú trọng phát triển sinh kế cho người dân sống gần rừng thông qua các mô hình kinh tế lâm nghiệp hoặc giao khoán. Cách làm này không chỉ giúp giảm áp lực lên tài nguyên rừng mà còn tạo động lực để cộng đồng cùng tham gia bảo vệ, phục hồi rừng một cách chủ động và lâu dài.

Đặc biệt, công tác phòng chống cháy rừng từ đầu năm 2025 đến nay đạt kết quả cao. Cấp uỷ, chính quyền các địa phương, các sở, ngành liên quan, các chủ rừng, các cộng đồng dân cư, hộ gia đình đã tự giác dọn dẹp, thu dọn rừng, chủ động làm đường băng cản lửa, xử lý thực bì bảo đảm quy định, tránh cháy tràn lan, thụ động.

Đồng thời, khối các doanh nghiệp lâm nghiệp ưu tiên xây dựng trước các đường băng cản lửa tại các phân vùng, phòng ngừa nguy cơ cháy lan trên diện rộng, khó kiểm soát, theo phương án phân vùng đã được phê duyệt và các khu vực giáp khu dân cư, khu vực sản xuất, khu vực rừng phòng hộ, đặc dụng, các công trình trọng điểm; tổ chức lực lượng, dụng cụ thường trực 24/24h sẵn sàng, chủ động ứng phó xử lý các tình huống xảy ra cháy rừng. Phòng chống cháy rừng hiệu quả góp phần bảo vệ thành quả trồng rừng trên toàn tỉnh.

Sau bão, đặc biệt là cơn bão Yagi năm 2024, nhiều diện tích rừng của Quảng Ninh bị thiệt hại nặng nề. (Ảnh: TP). 

Tiếp tục mục tiêu phủ xanh rừng, Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Quảng Ninh đã xây dựng Dự án phục hồi và phát triển bền vững rừng phòng hộ, đặc dụng tỉnh; mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành phục hồi diện tích rừng phòng hộ, đặc dụng bị thiệt hại do bão Yagi gây ra; góp phần nâng tỷ lệ che phủ rừng toàn tỉnh đạt trên 50%, nâng cao chất lượng rừng. Dự án đang được Sở Tài chính thẩm định, các ngành góp ý kiến để trình UBND tỉnh ban hành sớm. Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm (Sở NN&MT), khẳng định, khi Dự án được đưa vào thực hiện, Quảng Ninh có cơ hội làm giàu rừng tự nhiên, rừng đặc dụng, phòng hộ, rừng đầu nguồn, nhất là đối với diện tích rừng tự nhiên bị gãy đổ dưới 70% mà chưa thanh lý được sẽ được kịp thời trồng rừng trở lại.

Bên cạnh đó chất lượng rừng tự nhiên được làm giàu thông qua khoanh nuôi xúc tiến tái sinh, khoanh nuôi kết hợp trồng bổ sung, trong đó rừng phòng hộ, đặc dụng và những khu vực rừng đầu nguồn nước sẽ giảm bớt cây mọc nhanh, nâng cao diện tích rừng gỗ lớn, xuất hiện nhiều loài cây bản địa, gỗ lớn, những cánh rừng gỗ lớn xen kẽ các loại lâm sản ngoài gỗ dưới tán rừng. Theo Dự án, tỉnh sẽ dành khoảng 600 tỷ đồng từ nhiều nguồn vốn, chủ yếu là vốn ngân sách, để trồng mới khoảng 500ha rừng tại các khu rừng phòng hộ thuộc các lưu vực hồ đập lớn;

Đồng thời trồng bổ sung/làm giàu rừng phòng hộ, đặc dụng bằng các loài cây bản địa trên 1.500ha, trong đó trên 500ha rừng phòng hộ, đặc dụng dưới nước, 1.000ha rừng phòng hộ, đặc dụng trên cạn. Dự án còn xây dựng đường băng cản lửa, phát dọn thực bì, giảm vật liệu cháy trên diện rộng 200km đường rừng, chủ yếu là các khu vực rừng phòng hộ các lưu vực hồ.

Đáng chú ý, trong năm 2024, thiên tai đã gây ảnh hưởng lớn tới diện tích rừng của Quảng Ninh. Ngay sau thiên tai, tỉnh Quảng Ninh nhất quán quan điểm nghiên cứu áp dụng các cơ chế, chính sách hiện hành của Chính phủ, của tỉnh để hỗ trợ ngay các chủ rừng. Đặc biệt Kế hoạch số 212/KH-UBND (ngày 25/9/2024) của UBND tỉnh được ban hành kịp thời, chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, chủ rừng quyết liệt triển khai đồng bộ các giải pháp khắc phục, nhanh chóng phục hồi rừng sau bão.

Địa phương đã nhanh chóng rà soát, thống kê, xác định số lượng rừng bị thiệt hại, mức độ thiệt hại, hướng dẫn nộp hồ sơ bị thiệt hại, làm căn cứ thực hiện hỗ trợ theo quy định. Quảng Ninh thực hiện ngay các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho các chủ rừng khôi phục rừng. Kết quả có 5.953 hộ sản xuất lâm nghiệp sớm được hỗ trợ theo Nghị định số 02/2017/NĐ-CP của Chính phủ.

Cán bộ ngành Lâm nghiệp hướng dẫn người dân kiểm tra sự phát triển của cây rừng mới trồng. (Ảnh: QT). 

Đây là nguồn lực để các chủ rừng thu dọn rừng, trồng lại rừng ngay sau bão, không để diễn ra hiện tượng tái lấn chiếm đất rừng, xây dựng công trình trái phép trên đất lâm nghiệp.  Bên cạnh đó, Uỷ ban MTTQ tỉnh Quảng Ninh còn ban hành 2 Quyết định để hỗ trợ thêm 1 triệu đồng/ha cho chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân sản xuất lâm nghiệp bị thiệt hại từ 30% trở lên do bão Yagi để dọn vệ sinh rừng, phòng chống cháy rừng trên diện tích rừng bị thiệt hại.

Tổng kinh phí Quảng Ninh cho nội dung gần 38,5 tỷ đồng. Nhờ những trợ lực kịp thời, các chủ rừng đã chủ động các điều kiện cần thiết về mặt bằng, cây giống, phân bón, nhân lực… để triển khai hiệu quả trồng rừng ngay trong 3 tháng cuối năm 2024 và các vụ trồng rừng năm 2025.

Với sự chỉ đạo và hỗ trợ đồng bộ, chỉ trong 3 tháng sau bão Yagi (cơn bão số 3/2024), toàn tỉnh Quảng Ninh đã trồng được 597.151 cây (tương đương 597,15ha); trong đó trồng rừng tập trung 406.268 cây (406,26ha), trồng cây phân tán 190.883 cây (190,88ha); từ đầu năm 2025 đến nay trồng 35.794ha, bằng 112,6% kế hoạch năm..

Việc chú trọng phục hồi và phát triển rừng bền vững đang mang lại những chuyển biến tích cực cho Quảng Ninh cả về môi trường lẫn kinh tế - xã hội. Diện tích rừng từng bước được khôi phục, chất lượng rừng không ngừng được nâng cao, góp phần quan trọng trong bảo vệ nguồn nước, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Với những định hướng đúng đắn trong quản lý và phát triển lâm nghiệp đã giúp Quảng Ninh từng bước xây dựng mô hình kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn gắn với bảo tồn tài nguyên rừng. Trong bối cảnh yêu cầu phát triển bền vững ngày càng cấp bách, Quảng Ninh đang khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển rừng bền vững, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng dài hạn.

Lê Oanh