Chủ động ứng phó trước nguy cơ cháy rừng ở cấp nguy hiểm

TMO - Trong cao điểm mùa khô, nhiều diện tích rừng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang có cảnh báo cháy cấp nguy hiểm và cực kỳ nguy hiểm. Lực lượng Kiểm lâm phối hợp chặt chẽ với các chủ rừng và chính quyền địa phương cùng nhân dân chủ động triển khai phương án phòng, chống cháy rừng.

Tỉnh Đắk Lắk hiện có hơn 497.000 héc ta rừng, trong đó 413.000 héc ta rừng tự nhiên và trên 83.000 héc ta rừng trồng. Trong cao điểm mùa khô nhiều diện tích rừng tại các huyện: Ea Súp, Buôn Đôn, Ea H'leo, Cư Mgar, M'Đrắk…, nhiều khu rừng đang có cảnh báo cháy cấp nguy hiểm và cực kỳ nguy hiểm.

Vườn Quốc gia Yok Đôn có diện tích hơn 115.500 ha, là nơi có hệ sinh thái rừng khộp duy nhất tại Việt Nam (rụng lá vào mùa khô). Hạt Kiểm lâm Vườn Quốc gia Yok Đôn cho biết, trong điều kiện thời tiết nắng nóng khắc nghiệt vào mùa khô, ở Vườn Quốc gia Yok Đôn với đặc thù rừng khộp, nguy cơ xảy ra cháy rừng rất cao, luôn ở cấp nguy hiểm và cực kỳ nguy hiểm. Để chủ động bảo vệ rừng, ngay từ đầu mùa khô, Vườn đã xây dựng phương án phòng, chống cháy rừng và triển khai đến tất cả trạm, đội, phân công lực lượng trực 24/24 giờ, tổ chức đốt non thực bì có kiểm soát, thường xuyên xử lý vật liệu cháy…

Lực lượng kiểm lâm VQG Yok Đôn phối hợp với người dân tổ chức phát dọn, làm đường băng cản lửa. Ảnh: TA. 

Thực hiện phòng cháy, chữa cháy rừng, các Trạm Kiểm lâm tại VQG Yok Đôn phối hợp với người dân nhận khoán rừng tổ chức phát đường băng cản lửa, dọn thực bì, triển khai đốt non thực bì để hạn chế thấp nhất nguy cơ xảy ra cháy rừng, nhất là hạn chế những vụ cháy lây lan trên diện rộng. Cùng với công tác tuần tra, kiểm soát rừng, đơn vị thường xuyên tuyên truyền người dân kiểm soát ngọn lửa trong quá trình canh tác, sinh hoạt để tránh xảy ra tình huống chủ quan dẫn đến cháy rừng. Đồng thời, huy động người dân tham gia phòng, chống cháy rừng; sẵn sàng các phương án chữa cháy rừng trong trường hợp xảy ra cháy với phương trâm "4 tại chỗ" (chỉ đạo tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ) để ứng phó trong mọi tình huống.

Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đắk Lắk cho biết, dự báo trong thời gian tới, tình trạng nắng nóng, khô hạn tiếp tục diễn ra ở nhiều địa phương, nguy cơ xảy ra cháy rừng rất cao. Để chủ động phòng cháy, chữa cháy rừng, giảm thiểu thiệt hại do cháy rừng gây ra, Chi cục đã chỉ đạo lực lượng Kiểm lâm, đồng thời đề nghị các đơn vị chủ rừng triển khai nghiêm kế hoạch phòng cháy, chữa cháy rừng; phối hợp với các tổ chức đoàn thể và đơn vị có liên quan tăng cường tuyên truyền, phổ biến giáo dục nâng cao nhận thức của người dân về công tác bảo vệ rừng. 

Chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống cháy rừng, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Kế hoạch bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng năm 2024 trên địa bàn. Theo đó, tỉnh yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành có liên quan, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các chủ rừng tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của toàn thể cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp, nhân dân về công tác quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy và phát triển rừng theo quy định.

Các đơn vị cần chủ động phương án phù hợp để hạn chế thấp nhất cháy rừng có thể xảy ra; khi xảy ra cháy rừng cần huy động lực lượng đủ mạnh nhằm chữa cháy kịp thời, không để cháy lớn, kéo dài gây thiệt hại đến tài nguyên rừng. Các huyện, thị xã, thành phố tăng cường chức năng kiểm tra, giám sát, phối hợp với các đơn vị chủ rừng xây dựng phương án cụ thể triển khai kế hoạch bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng trên địa bàn phù hợp với tình hình cụ thể tại địa phương.

Trước tình hình cấp dự báo cháy rừng cao như hiện nay, chúng tôi đã triển khai kế hoạch tới các Hạt Kiểm lâm huyện, liên huyện, 3 đội kiểm lâm cơ động, các địa phương, chủ rừng và vườn quốc gia, khu bảo tồn tăng cường hơn nữa công tác bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng. Yêu cầu các đơn vị chuẩn bị đầy đủ các phương tiện, nhân lực, chủ động phòng cháy chữa cháy rừng với phương châm 4 tại chỗ và 4 sẵn sàng. Công tác tuyên truyền thì chúng tôi đã triển khai từ trước Tết, các kiểm lâm địa bàn xuống phối hợp với các địa phương tuyên truyền tới người dân tác hại của cháy rừng và công tác phòng chống cháy rừng. 

Lực lượng kiểm lâm tại các khu vực rừng được cảnh báo xảy ra nguy cơ cháy cao tăng cường tuần tra, sẵn sàng các phương án ứng phó.

Tại khu vực Tây Nguyên, Nam Bộ có tới 114 điểm nguy cơ cháy rừng cấp 5, cấp cực kỳ nguy hiểm, và 120 điểm cảnh báo cháy rừng cấp 4 bao phủ 2 khu vực này. Thời tiết Tây Nguyên đang bước vào cao điểm mùa khô, nguy cơ cháy rừng được cảnh báo ở cấp 4, cấp 5 - cấp cực kì nguy hiểm với hơn 1 triệu ha rừng. Tây Nguyên có hơn 2,1 triệu ha rừng, tỷ lệ che phủ rừng toàn khu vực này là gần 46%. 3 tháng nay, thời tiết nắng nóng, các cánh rừng già trở nên khô khốc. Trong điều kiện thời tiết này, nếu không may xảy ra cháy rừng, đám cháy sẽ dữ dội và lan nhanh, nhất là hiện nay, nhiều cánh rừng đang mùa thay lá, lớp thực bì dày. Thực tế từ đầu mùa khô đến nay đã xảy ra không ít vụ cháy rừng và rừng ở Tây Nguyên được dự báo sẽ luôn bị đe doạ trong những ngày tới. 

Tây Nguyên là khu vực có diện tích rừng lớn nhất nước (chiếm 17,5%), trong khi nguồn nhân lực bảo vệ rừng mỏng cũng là nguyên nhân khiến nguy cơ cháy rừng mùa khô luôn thường trực. Hệ thống cây rừng dễ bắt lửa, thêm vào đó, thói quen sinh hoạt của những hộ dân sống dựa vào rừng cũng là nguyên nhân khiến rừng dễ xảy ra cháy. Nếu không may xảy ra cháy lớn vào mùa khô, khả năng dập lửa bằng sức người hầu như là không thể.

Trước thực trạng rừng dễ xảy ra cháy và những hậu hoạ khôn lường, các tỉnh khu vực Tây Nguyên đang căng mình triển khai phòng cháy, thậm chí quy trách nhiệm cho người đứng đầu nếu xảy ra cháy rừng. Ngoài thường xuyên tuần tra, quét dọn thực bì, việc nâng cao nhận thức và sự phối hợp tích cực của người dân trong công tác phòng cháy, chữa cháy rừng đang là ưu tiên hàng đầu của ngành kiểm lâm và chính quyền các địa phương.

Lê Thanh