Cần Thơ nghiên cứu mở rộng phạm vi vùng dự án chống ngập

TMO - Dự án “Chống ngập, chống sạt lở, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, kết hợp chỉnh trang đô thị” được triển khai trên địa bàn thành phố Cần Thơ được đánh giá là hợp lý, phù hợp với thực tế, đa mục tiêu nhưng cần nghiên cứu mở rộng phạm vi.  

Theo đánh giá của các ngành chức năng thành phố, vào mùa mưa hằng năm, nhất là từ tháng 8 đến tháng 11 âm lịch, nhiều khu vực ở TP.Cần Thơ bị ngập sâu từ 0,3-1m. Trong những năm gần đây, tình trạng ngập ở khu vực đô thị thành phố ngày càng nghiêm trọng, nhất là khu vực nội ô thành phố thuộc địa bàn quận Ninh Kiều, Bình Thủy. Tình trạng ngập đã gây ảnh hưởng, trở ngại lớn cho nhiều hoạt động kinh tế - xã hội của thành phố như hoạt động giao thông, kinh doanh buôn bán, sản xuất nông nghiệp, vệ sinh môi trường và bộ mặt cảnh quan đô thị ở thành phố...  

Thời gian qua, TP.Cần Thơ đã triển khai Dự án phát triển TP.Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị (Dự án 3) vốn vay Ngân hàng Thế giới, có tổng mức đầu tư hơn 9.167 tỷ đồng, dự án dự kiến đến ngày 30/6/2024 sẽ kết thúc. Dự án này góp phần chỉnh trang đô thị, bảo vệ vùng lõi trung tâm quận Ninh Kiều và Bình Thủy trước rủi ro do ngập lụt, tăng cường khả năng kết nối giữa khu vực trung tâm thành phố và các khu vực đô thị mới phát triển (các công trình giao thông trọng điểm), phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tăng cường năng lực của chính quyền thành phố trong việc quản lý rủi ro thiên tai… 

Công trình kè sông Cần Thơ thuộc Dự án 3 đang phát huy hiệu quả chống ngập và đảm bảo cảnh quan đô thị khu vực trung tâm thành phố. Ảnh: BCT. 

Đến nay, hợp phần 1 của Dự án 3 (kiểm soát ngập lụt và vệ sinh môi trường) đã đầu tư các hạng mục công trình như trên 6,1km tuyến kè dọc theo tuyến sông Cần Thơ; trên 3km kè dọc theo rạch Cái Sơn, Mương Khai; kết hợp với các hạng mục công trình khác của dự án như các âu thuyền (Cái Khế, Hàng Bàng), các cống ngăn triều (Đầu Sấu, Rạch Sao, Rạch Ranh, Rạch Súc, rạch Nước Lạnh, rạch Phó Thọ, rạch Cây Dừa, rạch Bà Lễ, rạch Trần Ngọc Quế, rạch Tham Tướng), các van ngăn triều và các trạm bơm nhằm giảm các nguy cơ liên quan đến tình trạng ngập lụt tại khu vực đô thị trung tâm TP Cần Thơ (kiểm soát ngập cho trên 2.657ha vùng lõi các quận Ninh Kiều, Bình Thủy). 

Tuy nhiên, diện tích kiểm soát ngập hơn 2.600ha kể trên chỉ đạt gần 15% diện tích trung tâm Cần Thơ (hơn 17.700ha). Hiện nội ô Cần Thơ còn nhiều vị trí ngập rất sâu khi có lũ, triều cường và mưa lớn, ảnh hưởng tới giao thông và sinh hoạt của người dân.   

Trước thực tế trên, mới đây Ban cán sự Đảng UBND thành phố đã báo cáo Dự án chống ngập, tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, kết hợp chỉnh trang đô thị của TP.Cần Thơ với lãnh đạo Thành ủy Cần Thơ. Dự án chống ngập, chống sạt lở, thích ứng biến đổi khí hậu, kết hợp chỉnh trang đô thị của TP.Cần Thơ được thực hiện trên địa bàn 2 quận Ninh Kiều và Bình Thủy, dự kiến tổng mức đầu tư hơn 4.515 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ, thực hiện trong giai đoạn 2024 – 2030.

Dự án có diện tích chống ngập cho vùng nội ô thành phố khoảng 2.770 ha, bao gồm các hạng mục như: xây dựng các tuyến kè với chiều dài gần 8.300m, 1 cống kết hợp âu thuyền, trạm bơm Bình Thủy, 8 cống hộp ngăn triều, 11 cống kiểm soát nước, nâng cấp tuyến kè…Dự án được triển khai với mục tiêu chống ngập vùng nội ô thành phố, nhằm phát triển đô thị bền vững, tăng cường khả năng thích ứng của đô thị; giảm sự tổn thương do ngập lụt, sạt lở tại trung tâm TP.Cần Thơ; bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu; kết hợp chỉnh trang đô thị theo hướng văn minh, sạch đẹp; phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, có tác dụng lan tỏa lớn, tạo động lực phát triển bền vững cho thành phố.  

TP.Cần Thơ đề xuất dự án chống ngập, chỉnh trang đô thị trên 4.500 tỷ đồng để tiếp tục nâng cao khả năng chống ngập trên địa bàn thành phố. 

TP.Cần Thơ đang đứng trước những khó khăn rất lớn, trong đó có tình trạng ngập lụt, sạt lở, biến đổi khí hậu, nhiều dân cư ven sông, kênh rạch… Do đó, việc đầu tư dự án rất cấp bách, không chỉ phục vụ riêng cho Cần Thơ mà còn góp phần phát huy vai trò là trung tâm của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, hiện nay thành phố đang gặp những vấn đề về nguồn vốn; dự án mới chỉ nghiên cứu bước đầu, còn phải tiếp tục rà soát, cụ thể hóa… để mang tính hiện thực hóa, bền vững cao.   

Theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, ngập lụt ở Cần Thơ là do nhiều nguyên nhân nhưng chủ yếu do triều cường và mưa lớn. Gần đây, triều cường tăng còn tăng do nước biển dâng, sụt lún nhanh hơn kịch kịch bản biến đổi khí hậu. Với đề xuất dự án chống ngập, chống sạt lở của Cần Thơ, Bộ NN&PTNT cho rằng, đề xuất này hoàn toàn hợp lý, phù hợp thực tế và quy định, với đa mục tiêu. Tuy nhiên, dự án mới nghiên cứu bước đầu, cần chi tiết, cụ thể hóa, điều chỉnh để có tính bền vững cao hơn, tiết kiệm hơn. Bộ NN&PTNT ủng hộ dự án này của TP.Cần Thơ, vậy nên thành phố cần nghiên cứu mở rộng phạm vi chống ngập của dự án. Riêng đối với công tác giải phóng mặt bằng, thành phố cần đưa ra các giải pháp kỹ thuật phù hợp để giảm chi phí. 

Lê Hằng