Cần hoàn thiện khung pháp lý về phát triển kinh tế trang trại

TMO – Dự thảo Nghị định về kinh tế trang trại cần thể hiện được tư duy và lý luận mới để định nghĩa, phân loại, xác định rõ mô hình trang trại, từ đó ban hành chính sách phù hợp, khuyến khích những mô hình trang trại mới, hiện đại. Đơn cử như trang trại nông nghiệp hữu cơ, trang trại sản xuất lúa phát thải thấp, trang trại đa sản phẩm, trang trại nông nghiệp sinh thái hoặc kết hợp du lịch - nông nghiệp.

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp nghe báo cáo nội dung dự thảo Nghị định về kinh tế trang trại vừa diễn ra mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, mô hình trang trại đang phát triển mạnh, thể hiện một phương thức sản xuất tiên tiến hơn so với hộ gia đình, hướng tới sản xuất hàng hóa, chuyên môn hóa, mở rộng quy mô, thay vì tự cung tự cấp. Mục tiêu là chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, gắn sản xuất với dịch vụ, thương mại và thị trường.

Do đó, Nghị định cần thể hiện được tư duy và lý luận mới để định nghĩa, phân loại, xác định rõ mô hình trang trại, từ đó ban hành chính sách phù hợp, khuyến khích những mô hình trang trại mới, hiện đại như: Trang trại nông nghiệp hữu cơ, trang trại sản xuất lúa phát thải thấp, trang trại đa sản phẩm, trang trại nông nghiệp sinh thái hoặc kết hợp du lịch-nông nghiệp, gắn với ứng dụng khoa học-công nghệ, chuyển đổi số, quản trị hiện đại và tiêu chí bền vững… Đây là hướng đi đúng để phát triển kinh tế nông nghiệp hiện đại, tạo giá trị gia tăng, kết hợp sản xuất với dịch vụ, du lịch và bảo vệ môi trường.

(Ảnh minh họa)

Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, tiếp thu các ý kiến, tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị định theo hướng xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách vượt trội hơn cho mô hình kinh tế trang trại, trong đó tập trung vào đầu tư, thủy lợi, nghiên cứu - ứng dụng công nghệ, giống, phân bón, quản trị, chuyển đổi số,… Đặc biệt là xác định xuất xứ, mã định danh và tiêu chuẩn sản phẩm nông nghiệp. "Tất cả các sản phẩm của trang trại phải đạt chuẩn OCOP cấp quốc gia chứ không chỉ của xã, phường hay tỉnh", Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng, các mô hình trang trại hiện nay rất phong phú, phản ánh tính chủ động của nông dân và doanh nghiệp. Nếu Nhà nước có chính sách hỗ trợ phù hợp, các mô hình kinh tế trang trại sẽ lan tỏa thành phong trào toàn quốc, góp phần thay đổi căn bản phương thức sản xuất nông nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh và đưa nông nghiệp Việt Nam lên vị thế mới.

Trước đó, góp ý dự thảo Nghị định về kinh tế trang trại, các chuyên gia cho rằng, cần xác định rõ bản chất của trang trại là một mô hình tổ chức sản xuất trong nông nghiệp, có thể do hộ gia đình, hợp tác xã hoặc doanh nghiệp tổ chức, chứ không phải là chủ thể kinh tế độc lập. Do đó, việc hoàn thiện khung pháp lý cần tập trung vào thiết kế cơ chế chính sách đặc thù, linh hoạt và thống nhất trong quản lý, qua đó phát huy vai trò của trang trại trong phát triển nông nghiệp hàng hóa.

Một số ý kiến cho rằng, cần làm rõ đối tượng áp dụng giữa hộ gia đình, gia trại, trang trại và doanh nghiệp, như vậy chính sách mới có tính khả thi và minh bạch. Nghị định cần được xây dựng theo hướng thiết kế chính sách thực chất, gắn với nhu cầu phát triển của từng mô hình trang trại, thay vì chỉ dừng ở mức quy định khung.

Một số ý kiến từ cơ quan quản lý nhà nước (Bộ Tài chính, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Tư pháp…) đánh giá phần lớn nội dung của dự thảo Nghị định mới tập trung vào tiêu chí phân loại và quản lý, trong khi chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển còn rất ít và chủ yếu dẫn chiếu quy định pháp luật đã có. Do đó, Nghị định cần xác định rõ mục tiêu chính sách và lợi ích cụ thể cho người làm trang trại (đất đai, tín dụng, hạ tầng, thuế, khoa học công nghệ...); bổ sung cơ chế khuyến khích thực chất để thúc đẩy sản xuất quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao.

THIÊN LÝ