Cà Mau mở rộng vùng bảo tồn nguồn lợi sinh vật biển

TMO - Tỉnh Cà Mau thành lập Khu bảo tồn gồm vùng biển quanh các cụm đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối và Hòn Đá Bạc nhằm bảo vệ và bảo tồn nguồn lợi thủy sản, các loài sinh vật biển, loài quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

Cà Mau là vùng đất phù sa ven biển, nơi có những cánh rừng nguyên sinh, được bao bọc bởi một hệ sinh thái biển phong phú. Trong đó đảo Hòn Khoai, nổi tiếng với khu rừng nguyên sinh với hệ thực vật rất phong phú có nhiều loại cây có giá trị như: gỗ lim, bằng lăng, chiêu liêu, dầu rái, muỗng, quế quan, rè vàng, thị rừng, trám mạo, trâm trắng, cốt toái bổ lá lớn...Tỉnh Cà Mau có ngư trường rộng khoảng 80.000 km2 và là 1 trong 4 ngư trường trọng điểm của quốc gia. Tuy nhiên, địa phương đã và đang đối mặt với nhiều khó khăn do tình trạng khai thác quá mức làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản cũng như do biến đổi khí hậu gây biến động, suy giảm chất lượng môi trường sinh thái…

Tỉnh Cà Mau thành lập  Khu bảo tồn loài - sinh cảnh cấp tỉnh bao gồm vùng biển xung quanh các cụm đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối và Hòn Đá Bạc. Ảnh: TTX. 

Trước thực trạng này, tỉnh Cà Mau quyết định thành lập Khu bảo tồn loài - sinh cảnh cấp tỉnh tổng diện tích 27.000 ha, bao gồm vùng biển xung quanh các cụm đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối và Hòn Đá Bạc. Trong đó, diện tích các phân khu chức năng 18.000 ha (phân khu bảo vệ nghiêm ngặt 3.000 ha, phân khu phục hồi sinh thái 11.230 ha và phân khu dịch vụ - hành chính 3.970 ha) và vùng đệm 9.000 ha.

Phạm vi khu bảo tồn biển gồm: Cụm đảo Hòn Khoai, phạm vi ranh giới khu bảo tồn biển kéo dài từ đầu đến cuối và song song với đảo Hòn Khoai hướng ra phía biển về phía tây bắc. Điểm gần nhất cách bờ (Khu du lịch Khai Long) khoảng 9,15 km và cách cửa biển Đất Mũi khoảng 14,2 km.

Cụm đảo Hòn Chuối: Phạm vi ranh giới khu bảo tồn biển được xác định từ mép đảo ra phía biển 2,5 km xung quanh đảo Hòn Chuối nối liền với Hòn Hàng. Điểm từ trung tâm đảo Hòn Chuối cách cửa biển Sông Đốc khoảng 33,4 km và cách cửa biển Cái Đôi Vàm khoảng 31,2 km. Cụm đảo Hòn Đá Bạc: Phạm vi ranh giới khu bảo tồn biển được xác định từ kè chắn sóng hiện hữu kéo dài bao trùm toàn bộ khu vực thả rạn nhân tạo tại vùng biển Khánh Bình Tây. Điểm xa nhất cách cửa biển Hòn Đá Bạc khoảng 19,8 km và cách vuông góc với đường bờ xã Khánh Bình Tây Bắc khoảng 19,5 km.

Việc thành lập khu bảo tồn nhằm bảo vệ và bảo tồn nguồn lợi thủy sản, các loài sinh vật biển, loài quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng, loài có giá trị kinh tế và khoa học sống trong khu bảo tồn; bảo vệ môi trường và các hệ sinh thái, cảnh quan tự nhiên; bảo tồn đa dạng sinh học biển gắn với phát triển du lịch sinh thái bền vững, cải thiện sinh kế của cộng đồng ngư dân địa phương, góp phần phát triến kinh tế biển; tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong việc bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học biển.

Việc thành lập Khu bảo tồn nhằm bảo vệ và bảo tồn nguồn lợi thủy sản, các loài sinh vật biển, loài quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng. Ảnh: BCM. 

Cụ thể, bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên, đặc thù và quan trọng như: Rạn san hô đảo Hòn Chuối và Hòn Hàng; bảo tồn đa dạng sinh học, cảnh quan thiên nhiên độc đáo của cụm đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối và Hòn Đá Bạc để phục vụ cho nghiên cứu khoa học, giáo dục, du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm, nghỉ dưỡng.

Phục hồi, tái tạo tự nhiên kết hợp với nhân tạo hệ sinh thái rạn san hô tại các khu vực bị suy thoái xung quanh đảo Hòn Chuối và Hòn Hàng. Bảo vệ, phục hồi và phát triển quần thể của các loài sinh vật đặc hữu, quý hiếm có giá trị bảo tồn, đặc biệt là các loài di cư như: thằn lằn đuôi vàng, sóc bông Hòn Khoai, bồ câu, đại bàng biển bụng trắng, san hô cành, tôm hùm đá, trai bàn mai, trai ngọc nữ,...; bảo vệ các loài thuỷ sản: tôm he, tôm kính, cá chai, cá đục, cá bơn lưỡi bò, cá trích, cá bống trắng, cá lượng, cá đù, cá đục, cá đối, cá chim trắng, cá trỏng, cá trích, cá khế ,... tại vùng ven biển phía Đông Hòn Khoai và phía Tây Ngọc Hiển.

Cùng với đó, giảm thiểu hoặc loại bỏ những tác động làm suy giảm chất lượng môi trường, cấu trúc của hệ sinh thái, đa dạng sinh học, nguồn lợi thuỷ sản và tài nguyên thiên nhiên. Tăng cường khả năng chống chịu của các hệ sinh thái trong khu bảo tồn biển, thích ứng với những biến động tự nhiên và biến đổi khí hậu… Đối tượng bảo tồn gồm: hệ sinh thái san hô, bãi giống, bãi đẻ và các loài thủy sinh vật sinh sống trong khu vực bảo tồn, đặc biệt là các loài quý hiếm, loài có giá trị kinh tế và khoa học.

UBND tỉnh Cà Mau cho biết trước mắt, tỉnh ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu; thực hiện chương trình, dự án truyền thông, chuyển đổi sinh kế và phát triển cộng đồng. Đối với chương trình, dự án phục hồi hệ sinh thái sẽ nghiên cứu, áp dụng hình thức bảo tồn chuyển vị để phục hồi và bảo tồn loài quý hiếm; tiếp tục thả rạn nhân tạo làm nơi trú ẩn, sinh trưởng cho các loài thủy sản; xây dựng chương trình bảo tồn loài thằn lằn đuôi vàng và sóc bông trên đảo Hòn Khoai.

UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp đơn vị có liên quan tổ chức quản lý Khu bảo tồn biển tỉnh Cà Mau theo quy định. Về lâu dài, khi khu bảo tồn đủ điều kiện đáp ứng nhu cầu khai thác dịch vụ và dự kiến được nguồn thu đảm bảo tự cân đối sẽ đề xuất thành lập Ban Quản lý Khu bảo tồn biển theo quy định, đơn vị này do Chi cục Kiểm ngư đảm nhận.   

Thời gian tới, cùng với việc thực hiện các quy định về nghiêm cấm khai thác tận diệt, hủy diệt, việc thành lập Khu bảo tồn trên thể hiện quyết tâm của tỉnh Cà Mau trong bảo tồn và phục hồi nguồn lợi thủy sản, đưa ngành thủy sản địa phương phát triển ổn định, bền vững và hiệu quả hơn trong thời gian tới, tỉnh sẽ ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu, thực hiện các chương trình, dự án truyền thông, chuyển đổi sinh kế và phát triển cộng đồng. Đối với chương trình dự án phục hồi hệ sinh thái, sẽ tiến hành nghiên cứu, áp dụng hình thức bảo tồn chuyển vị để phục hồi và bảo tồn loài động thực vật quý hiếm. Tiếp tục thả rạn nhân tạo làm nơi trú ẩn, sinh trưởng cho các loài thuỷ sản, xây dựng chương trình bảo tồn loài thằn lằn đuôi vàng và sóc bông trên đảo Hòn Khoai... 

Ngọc Ánh