Quyết liệt triển khai các biện pháp bảo vệ hệ sinh thái và nguồn lợi thủy sản

TMO - Trước thực trạng suy giảm nguồn lợi thủy sản do khai thác quá mức và biến đổi khí hậu, tỉnh Đắk Lắk đang quyết liệt triển khai nhiều biện pháp bảo vệ hệ sinh thái biển. Các hoạt động như thả cá tái tạo nguồn lợi, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng và kiểm soát chặt khai thác trái phép được đẩy mạnh, hướng tới phát triển nghề cá bền vững.

Với chiều dài bờ biển 189km cùng nhiều đầm, vịnh, vũng, ghềnh, bãi đi qua 12 xã, phường, tỉnh Đắk Lắk là một trong 21 tỉnh, thành có tiềm năng kinh tế biển, trong đó có nghề câu cá ngừ đại dương khởi phát từ địa phương này đã góp phẩn đổi mới và phát triển hoạt động khai thác thủy sản của hàng ngàn ngư dân.

Đáng chú ý, trước thực trạng nguồn lợi thủy sản tự nhiên suy giảm, tỉnh Đắk Lắk đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm bảo vệ hệ sinh thái và phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản. Các ngành chức năng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác trên các hồ, sông lớn; kiên quyết xử lý hành vi sử dụng chất nổ, xung điện và ngư cụ hủy diệt.

Cùng với đó, địa phương đẩy mạnh các chương trình thả cá tái tạo nguồn lợi, phục hồi các loài thủy sinh có giá trị kinh tế, kết hợp tuyên truyền nâng cao nhận thức người dân về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường nước.

Theo thống kê từ Chi cục Thủy sản và Biển đảo thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk cho biết, đến giữa tháng 10/2025 toàn tỉnh có 2.819 tàu cá đã đăng ký trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia; trong đó có 689 tàu cá dài trên 15m KTTS ở vùng khơi, 657 tàu cá dài 12-15m hoạt động ở vùng lộng và 1.473 tàu cá dài từ 6-12m hành nghề vùng ven bờ.

Lực lượng chức năng tỉnh Đắk Lắk tuyên truyền cho ngư dân về các biện pháp chống khai thác bất hợp pháp. (Ảnh: HT). 

Mặc dù có nhiều sự thuận lợi trong quá trình khai thác thuỷ sản, tuy nhiên, những năm gần đây, tình hình khai thác thủy sản trái phép tại khu vực biển Đắk Lắk có chiều hướng phức tạp. Nhiều ngư dân vì lợi nhuận trước mắt đã sử dụng ngư cụ cấm, khai thác sai vùng, sai nghề, hoặc thậm chí dùng xung điện để đánh bắt hải sản... Những vụ việc trên phản ánh rõ thực trạng khai thác thủy sản bất hợp pháp, nhất là ở vùng ven bờ, nơi công tác kiểm soát còn nhiều khó khăn do địa hình phức tạp, phương tiện nhỏ lẻ, hoạt động rải rác, dễ lẩn tránh.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh Đắk Lắk mới đây ban hành Kế hoạch số 095/KH-UBND thực hiện Chương trình quốc gia bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh đến năm 2030. Kế hoạch đặt mục tiêu chung là bảo tồn, bảo vệ, tái tạo nhằm phục hồi và sử dụng hợp lý, hiệu quả nguồn lợi thủy sản; gắn hoạt động tuần tra, kiểm soát với khai thác thủy sản bền vững, chống khai thác IUU;

Đồng thời giữ gìn tính đa dạng sinh học và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; thúc đẩy tăng trưởng xanh, nâng cao đời sống và sinh kế cho người dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia; phát triển bền vững ngành khai thác thủy sản... Về mục tiêu cụ thể, tỉnh Đắk Lắk sẽ thực hiện có hiệu quả kế hoạch điều tra, đánh giá đa dạng sinh học, nguồn lợi thủy sản và môi trường sống của các loài thủy sản; tổ chức điều tra đánh giá nghề cá thương phẩm hằng năm.

Một trong những mục tiêu quan trọng là thành lập Khu bảo tồn biển Vũng Rô cấp tỉnh (phân hạng: Khu bảo tồn loài - sinh cảnh) theo quy định của Luật Thủy sản năm 2017. Bên cạnh đó, tỉnh sẽ tổ chức hoạt động thả giống tái tạo nguồn lợi thủy sản vào vùng nước tự nhiên hàng năm; thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản gắn với xây dựng nông thôn mới và phát triển du lịch sinh thái. Để thực hiện những mục tiêu trên, Đắk Lắk sẽ tổ chức quản lý các khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, khu vực cấm khai thác có thời hạn;

Thực hiện các biện pháp bảo vệ loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm và kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác, gây nuôi, vận chuyển, mua bán các loài này. Kế hoạch cũng nhấn mạnh việc điều chỉnh, cơ cấu lại các nghề khai thác thủy sản, giảm dần các nghề không thân thiện với nguồn lợi và môi trường, có tính chọn lọc thấp, khai thác thủy sản còn non ở vùng biển ven bờ và vùng nội địa.

Tỉnh sẽ tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, tập trung vào hoạt động sử dụng xung điện, chất độc, chất nổ, ngư cụ có tính hủy diệt, tận diệt. Ngoài ra, tỉnh sẽ ban hành chính sách hỗ trợ cho ngư dân chuyển đổi nghề từ các nghề khai thác xâm hại sang các nghề thân thiện với môi trường;

Đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng và triển khai thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Kế hoạch xác định 8 đề án, dự án, chương trình ưu tiên như: Đề án thành lập Khu bảo tồn biển Vũng Rô - xã Hòa Xuân; Tái tạo nguồn lợi thủy sản tại một số thủy vực vùng ven biển và nội địa;

Hoạt động thả cá giống tái tạo nguồn lợi thuỷ sản được tỉnh Đắk Lắk tổ chức thường xuyên. (Ảnh: TNMT). 

Đề án thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản; Đề án chuyển đổi một số nghề khai thác thủy sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái; Điều tra đánh giá nguồn lợi thủy sản và nghề cá thương phẩm trên địa bàn tỉnh...

Nguồn vốn thực hiện Kế hoạch được đa dạng hóa từ ngân sách nhà nước, lồng ghép trong các chương trình mục tiêu quốc gia, vận động tài trợ và các nguồn hợp pháp khác. UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch này.

Việc triển khai Chương trình quốc gia Bảo vệ và Phát triển nguồn lợi thủy sản đến năm 2030 là bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa cam kết của tỉnh Đắk Lắk trong phát triển bền vững, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học; góp phần bảo đảm quản lý hiệu quả hoạt động khai thác, nuôi trồng và phục hồi thủy sản nội địa, tạo nền tảng cho phát triển kinh tế xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu, và nâng cao đời sống cộng đồng ngư dân trong giai đoạn tới.

Bên cạnh đó, việc bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản không chỉ góp phần duy trì đa dạng sinh học mà còn đảm bảo sinh kế lâu dài cho người dân Đắk Lắk. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, những hành động quyết liệt của UBND tỉnh Đắk Lắk cho thấy kế hoạch phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ thiên nhiên.

 Đắk Lắk đang từng bước xây dựng nền nghề cá sinh thái nơi con người sống hài hòa với môi trường, khai thác có trách nhiệm và tái tạo bền vững nguồn lợi tự nhiên. Để đạt mục tiêu đó, tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường tuyên truyền, kiểm soát chặt chẽ hoạt động khai thác, đồng thời huy động sự tham gia của cộng đồng trong công tác quản lý, bảo tồn và phát triển nguồn thủy sản theo hướng bền vững.

Phương Thanh