Bữa cơm tất niên: Gắn kết và tri ân

TMO - Dù công việc có bận rộn đến đâu, vào ngày cuối cùng trong năm, bữa cơm tất niên vẫn luôn được các gia đình Việt coi trọng và gìn giữ vì đó là nét đẹp văn hóa truyền thống ngày Tết.

Bữa cơm tất niên là dịp để các thành viên trong gia đình quây quần, cùng nhìn lại một năm đã qua và chuẩn bị đón chào năm mới. Đây cũng là khoảnh khắc thiêng liêng, thể hiện lòng tri ân đối với tổ tiên và truyền thống văn hóa. Gia đình chị Lụa ở huyện Thường Tín, TP. Hà Nội, hằng năm vẫn duy trì tục lệ này.

Mâm cơm cúng tất niên dâng lên bàn thờ tổ tiên, tỏ lòng thành kính.

Ngay từ sáng sớm 29 Tết (ngày 28/1 dương lịch), chị Lụa và gia đình đã bắt tay vào chuẩn bị mâm cơm cúng tổ tiên. Chị bày tỏ, Tết năm nay đến sớm hơn, đi chợ vào ngày cuối cùng của năm mang đến một cảm giác đặc biệt. Với sự cẩn thận, chị lựa chọn tỉ mỉ những nguyên liệu tươi ngon để nấu mâm cơm cúng tổ tiên, đồng thời, không quên chọn những cành đào tươi tắn để trang hoàng ban thờ.

Mặc dù chồng chị phải đi công tác xa, nhưng các cháu đã lớn cùng với sự hỗ trợ của bố mẹ chồng, đều tham gia vào công việc nấu nướng, giúp không khí gia đình thêm ấm cúng. Mâm cơm tất niên năm nay không thiếu những món ăn truyền thống như: bánh chưng, giò lụa, gà luộc, nem rán,... tất cả đều mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống của người Việt.

Các thành viên trong gia đình tất bật chuẩn bị mâm cơm cúng tất niên.

Bà Uyên 62 tuổi (mẹ chồng chị Lụa), chia sẻ: “Gia đình tôi luôn gìn giữ truyền thống làm bữa cơm cúng gia tiên. Năm nay, tôi đảm nhận việc bày biện bàn thờ tổ tiên, còn các cháu rất hào hứng tham gia vào công việc nấu nướng và dọn dẹp. Nhìn thấy cả gia đình quây quần, mỗi người đều có một việc làm, tôi cảm thấy rất vui”.

Với kinh nghiệm là một giáo viên, chị Lụa cho biết, việc cho trẻ tham gia hoạt động này giúp các bé trân trọng cội nguồn và học hỏi giá trị yêu thương, gắn kết. “Dù cuộc sống thay đổi, tôi mong các con luôn giữ gìn và truyền lại những giá trị truyền thống”, chị Lụa nói. Bên cạnh đó, chị cũng chú trọng hướng dẫn các con cách xử lý rác thải thực phẩm, phân loại rác và tái chế đúng cách để tiết kiệm và bảo vệ môi trường.

Theo truyền thống, lễ cúng tất niên là dịp để các thành viên trong gia đình sum họp, cùng nhau dọn dẹp nhà cửa, sắp xếp lễ vật và thực hiện nghi thức cúng tổ tiên. Mâm cúng được chia thành hai phần: một phần cúng gia tiên trong nhà và một phần cúng trời đất ngoài sân.

Gia đình chị Lụa quây quần bên mâm cơm tất niên.

Sau bữa cơm tất niên, các thành viên trong nhà chị Lụa chuẩn bị lễ cúng giao thừa, một nghi thức quan trọng để tiễn biệt năm cũ và đón chào năm mới. Vào đúng giờ giao thừa, gia đình sẽ thực hiện lễ cúng tại bàn thờ gia tiên, thắp hương, khấn vái và mời gia tiên về cùng con cháu đón Tết.

Sum vầy bên bữa cơm cuối năm là thời khắc mọi người cảm nhận rõ rệt sự ấm áp, yêu thương và quý giá của hai tiếng "gia đình". Chị Lụa chia sẻ: “Dù cuộc sống có hối hả đến đâu, gia đình tôi luôn tìm cách giữ gìn những giá trị truyền thống này. Hy vọng rằng trong năm mới Ất Tỵ 2025, gia đình sẽ luôn khỏe mạnh, ông bà nội, ngoại an lành, con cái ngoan ngoãn, và vợ chồng làm ăn phát đạt”./.

HƯƠNG LAM