Bình Định triển khai giải pháp ổn định sản xuất, tiêu thụ sản phẩm 

TMO - Theo đánh giá của UBND tỉnh Bình Định, việc sản xuất, tiêu thụ nông sản của tỉnh vẫn thiếu tính bền vững, còn tình trạng được mùa mất giá, chi phí đầu vào sản xuất có lúc còn cao, chưa hình thành nhiều chuỗi giá trị từ sản xuất đến người tiêu dùng cuối.

Thời gian qua tỉnh Bình Định đã có nhiều chính sách thúc đẩy sản xuất nông, lâm, thủy sản, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn; xây dựng và triển khai nhiều đề án, kế hoạch, tổ chức sản xuất theo hướng liên kết nhằm nâng cao giá trị nông, lâm, thủy sản. Qua đó, đã phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, quy mô lớn, tổ chức sản xuất theo chuỗi đối với các sản phẩm chủ lực; phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, đưa các giống mới vào sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản.

Việc ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất từng bước được đẩy mạnh. Diện tích đất canh tác được cơ giới hóa hầu hết các khâu trong quy trình sản xuất. Chăn nuôi được đẩy mạnh chuyển đổi từ  nhỏ lẻ sang trang trại tập trung, ứng dụng công nghệ cao. Hình thành các chuỗi liên kết sản xuất chăn nuôi, tiêu thụ sản phẩm như: chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ heo thịt tại Hoài Ân, Hoài Nhơn; chuỗi bò thịt chất lượng cao gắn với xây dựng thương hiệu “Bò thịt chất lượng cao Bình Định". 

Tại các địa phương trên địa bàn tỉnh đã hình thành sản xuất theo chuỗi đối với các sản phẩm chủ lực. 

Địa phương cũng hỗ trợ ngư dân áp dụng công nghệ tiên tiến trong bảo quản thủy sản sau khai thác trên tàu cá, chú trọng cải hoán hầm bảo quản sản phẩm có kết cấu phù hợp đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, bên cạnh đó chính sách khuyến khích nuôi trồng thủy sản được tỉnh quan tâm triển khai mạnh mẽ. Các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Bình Định có thể kể tên như: Sản phẩm trồng trọt có lúa, ớt, lạc, sắn, dừa, bưởi, xoài; trong đó một số sản phẩm có tiềm năng phát triển thành hành hóa tập trung hướng tới xuất khẩu như ớt, bưởi, dừa, xoài.

Theo đó, trong 9 tháng của năm 2024 diện tích trồng rau các loại đạt 10.745,2 ha, năng suất 208.718,2 tấn; diện tích trồng bưởi đạt 725,6 ha, năng suất 882,3 tấn; diện tích trồng dừa đạt 9.258,3 ha, năng suất 91.452,6 tấn; diện tích trồng xoài đạt 992,6 ha, năng suất 4.785,2 tấn. Về chăn nuôi với các sản phẩm chủ lực là lợn, bò, gà (sản lượng 9 tháng của năm 2024 lần lượt là 104.053,6 tấn, 28.830,8 tấn, 18.787.2 tấn). 

Về sản phẩm OCOP, luỹ kế đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 382 sản phẩm được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP; trong đó: 44 sản phẩm đạt hạng 4 sao, 338 sản phẩm đạt hạng 3 sao. Việc tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp thời gian qua cũng đã có nhiều chuyển biến tích cực, người nông dân chủ động hơn trong việc tìm kiếm đầu ra qua hệ thống đại lý thu mua ở địa phương.

Tuy nhiên, theo đánh giá của UBND tỉnh việc sản xuất, tiêu thụ nông sản của tỉnh vẫn thiếu tính bền vững, còn tình trạng được mùa mất giá, chi phí đầu vào sản xuất có lúc còn cao, chưa hình thành nhiều chuỗi giá trị từ sản xuất đến người tiêu dùng cuối.

Theo Sở Công Thương tỉnh Bình Định, nút thắt lớn nhất đối với khâu tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp và phát triển ngành nông nghiệp của tỉnh bền vững là hình thành các chuỗi liên kết nuôi trồng, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, trong đó mấu chốt là có các doanh nghiệp, hợp tác xã làm đầu mối trong việc tổ chức sản xuất theo đơn đặt hàng, nhận chuyển giao công nghệ, làm đầu mối thu gom nông sản, sơ chế, chế biến, đàm phán giá cả, hợp đồng, làm thị trường…

Do địa bàn rộng, số lượng đại lý cơ sở vật tư nông nghiệp nhiều, nhất là các cơ sở vật tư kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật có quy mô nhỏ nằm trong các thôn xóm xen kẽ trong khu dân cư, thường không tuân thủ các quy định của pháp luật. Trên địa bàn tỉnh hiện chưa có các các nhà máy chế biến sâu nông sản quy mô lớn đi vào hoạt động nhất là chế biến sâu cho rau, củ, quả.

Các địa phương cần đẩy mạnh liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. 

Tình trạng “được mùa mất giá” vẫn xảy ra thường xuyên, trong khi chi phí đầu vào cho sản xuất nông nghiệp vẫn ở mức cao. Đặc biệt, việc chưa hình thành được các chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến người tiêu dùng cuối cùng là một trong những nguyên nhân chính khiến sản xuất nông nghiệp của tỉnh thiếu tính bền vững...Để giải quyết tình trạng này là cần có sự tham gia mạnh mẽ của các doanh nghiệp và HTX. Các đơn vị này đóng vai trò quan trọng trong việc làm đầu mối sản xuất theo đơn đặt hàng, tiếp nhận chuyển giao công nghệ, thu gom, sơ chế, chế biến nông sản, đàm phán giá cả, ký kết hợp đồng và mở rộng thị trường tiêu thụ.  

Lãnh đạo UBND tỉnh nhận định: Sản phẩm nông nghiệp và các làng nghề truyền thống của tỉnh rất đa dạng và nổi tiếng, song phần lớn vẫn phát triển theo mô hình nhỏ lẻ, chưa tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn rộng rãi. Điều này gây khó khăn cho nông dân trong việc nâng cao thu nhập từ nông nghiệp.

Về mặt sản xuất, lãnh đạo UBND tỉnh nhấn mạnh, nông dân và doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật, đặc biệt là các tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Hiện tại, nhiều vùng sản xuất trong tỉnh vẫn còn phụ thuộc vào kinh nghiệm truyền thống, chưa áp dụng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện đại. Đây là một thách thức, cần phải khắc phục để nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm ngành nông nghiệp tỉnh sẽ xây dựng các mô hình sản xuất, tiêu thụ nông sản ổn định, bền vững từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ; đem lại lợi ích cho tất cả các bên tham gia.

Đồng thời, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành liên quan, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các thương nhân trong việc sản xuất, tiêu thụ nông sản của tỉnh. Quy trình quản lý sản xuất, tiêu thụ sẽ bao gồm 2 bước. Cụ thể, bước 1 là thống kê diện tích, sản lượng, tiêu chuẩn sau thu hoạch và ước tính giá thành của nông sản; lên kế hoạch tiêu thụ cho năm sau và báo cáo tình hình tiêu thụ năm vừa qua.

Bước 2 là quản lý sản xuất, tiêu thụ nông sản theo 4 mô hình như: Mô hình theo chuỗi (đây là mô hình ưu tiên phát triển); hộ nông dân bán nông sản trực tiếp cho các doanh nghiệp, cơ sở chế biến, sản xuất, tiêu thụ nằm trên địa bàn tỉnh (chủ yếu là các cơ sở chế biến, đóng gói); hộ nông dân bán nông sản cho thương lái đem đi tiêu thụ trong và ngoài tỉnh; hộ nông dân bán nông sản trên các kênh thương mại điện tử. Trong quy trình quản lý sẽ giao chỉ tiêu, nhiệm vụ cho các sở ngành, đơn vị, địa phương, mỗi huyện, thị xã có ít nhất 1 mô hình 1 (mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ theo chuỗi) được ký kết, đem lại hiệu quả cho các bên tham gia chuỗi.../.

Thu Hoài