Vĩnh Long hướng mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế biển vùng đồng bằng sông Cửu Long

TMO - Khai thác hiệu quả lợi thế về các nguồn tài nguyên, tỉnh Vĩnh Long đặt mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế biển vùng đồng bằng sông Cửu Long và trung tâm sản xuất năng lượng tái tạo của vùng và cả nước. 

Với đường bờ biển dài khoảng 130 km kết hợp với hệ thống hạ tầng giao thông đang được đầu tư đồng bộ, nhất là tuyến đường động lực ven biển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và hiện nay đã khởi công một số hạng mục của dự án, Vĩnh Long đang có điều kiện để hình thành hành lang kinh tế biển và logistics, giữ vai trò là cửa ngõ xuất khẩu chiến lược của khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Bên cạnh đó, luồng vào cửa Định An có khả năng tiếp nhận tàu biển trọng tải lên đến 50.000 tấn vào sông Hậu chính là lợi thế hạ tầng mang tính nền tảng, không chỉ là động lực quan trọng thúc đẩy liên kết vùng, mà còn là tiền đề để Vĩnh Long từng bước vươn lên trở thành một trung tâm phát triển kinh tế biển hiện đại, gắn kết chặt chẽ với mạng lưới thương mại quốc tế.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Vĩnh Long lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030 đã xác định rõ: “Phát triển kinh tế biển gắn với kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế số là trụ cột quan trọng, góp phần đưa Vĩnh Long trở thành trung tâm tăng trưởng mới của đồng bằng sông Cửu Long".

Tỉnh Vĩnh Long có nhiều lợi thế để phát triển các ngành kinh tế biển. 

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang vận hành 4 loại hình nguồn điện với tổng công suất đặt khoảng 5.422MW. Trong đó có 13 nhà máy điện gió (572 MW), 2 dự án điện mặt trời (189MW) và gần 5.000 hệ thống điện mặt trời áp mái nhà (tổng công suất lắp đặt gần 200 MW). Tỷ lệ công suất lắp đặt các nguồn điện từ năng lượng tái tạo chiếm 17%; ngoài ra còn có 14 dự án điện gió với tổng công suất gần 1.100 MW,

Cùng với đó là 1 dự án điện sinh khối 25MW và 1 dự án điện đốt chất thải rắn 15MW đang được triển khai thi công và dự kiến vận hành trong năm 2025, 2026 sẽ giúp nâng tổng công suất nguồn lên 6.561MW. Khi đó tỷ lệ nguồn điện từ năng lượng tái tạo chiếm đến 31% của tổng công suất lắp đặt các nguồn điện trên địa bàn, cơ bản đạt mục tiêu Nghị quyết nhiệm kỳ 2025-2030.

Tỉnh Vĩnh Long sở hữu vùng nước lợ và vùng ven biển thuận lợi cho phát triển nuôi trồng thủy sản. Toàn tỉnh có khoảng 97.750 ha diện tích phục vụ nuôi trồng thủy sản, sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng tăng bình quân 5%/năm. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư chế biến xuất khẩu tôm, cá tra, nghêu, sò, góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu nông - thủy sản của tỉnh vượt 1,5 tỷ USD năm 2024.

Những năm qua, địa phương này đã khai thác lợi thế để phát triển du lịch. Giai đoạn 2021-2025, địa phương này đón 28,28 triệu lượt khách (trong đó 2,62 triệu khách quốc tế), doanh thu đạt 23.335 tỷ đồng. Các sản phẩm du lịch biển, du lịch sinh thái, lễ hội văn hóa Khmer và du lịch miệt vườn đang dần trở thành thương hiệu của tỉnh.  

Thời gian tới để phát huy những lợi thế của các nguồn tài nguyên, Sở Công Thương đề xuất triển khai các nhiệm vụ chiến lược phát triển kinh tế biển, năng lượng sạch giai đoạn 2025-2035. Trước tiên, Vĩnh Long cần mở rộng không gian phát triển ven biển: Thực hiện lập và điều chỉnh quy hoạch không gian biển, vùng ven biển gắn với quy hoạch tỉnh. Xem xét thực hiện các dự án lấn biển, mở rộng diện tích cho sản xuất, công nghiệp, đô thị, vừa chống xói lở vừa ứng phó nước biển dâng. Hình thành đô thị ven biển, đô thị biển làm hạt nhân tăng trưởng.

Xây dựng và hoàn thiện hệ thống cảng biển, khu kinh tế, khu công nghiệp ven biển. Phát huy lợi thế vị trí “cửa ngõ” ra biển Đông, hình thành hành lang kinh tế ven biển kết nối chặt chẽ với các tỉnh trong vùng thông qua tuyến đường động lực ven biển và luồng Định An. Trên nền tảng đó, từng bước phát triển hệ thống cảng biển, cảng cạn (ICD), logistics lạnh, vận tải đa phương thức, hướng đến xây dựng Trung tâm logistics biển của ĐBSCL đặt tại Khu kinh tế Định An.

Địa phương này cần tổ chức lại sản xuất và chế biến thủy sản theo mô hình liên kết hợp tác xã – doanh nghiệp – nông dân. 

Cùng với đó, tập trung thu hút đầu tư các công trình và dự án phát triển kinh tế, bao gồm khu công nghiệp, cụm công nghiệp, đô thị ven biển, cảng sông, cảng biển, khu vui chơi giải trí, công nghiệp chế biến thủy sản, công nghiệp đóng tàu, du lịch biển - sinh thái - nông nghiệp. Đặc biệt, ưu tiên triển khai tại các xã ven biển theo định hướng Quy hoạch tỉnh, nhằm tạo sức bật mới cho kinh tế biển.

Phát triển năng lượng tái tạo và trung tâm năng lượng sạch thông qua việc tận dụng tiềm năng gió, nắng và vùng mặt nước rộng, Vĩnh Long hướng đến hình thành tổ hợp năng lượng tái tạo quy mô lớn với điện gió, điện mặt trời, điện khí LNG và hydro xanh, phấn đấu đạt công suất vận hành trên 4.000 MW vào năm 2030. Xây dựng và ban hành chính sách đặc thù cho đầu tư vào năng lượng mới;

Cơ chế chính sách thu hút đầu tư theo hướng cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư phát triển nhằm đạt mục tiêu trở thành trung tâm xuất khẩu năng lượng tái tạo quốc gia, gắn liền với hạ tầng truyền tải điện liên vùng. Đồng thời, việc thu hút các tập đoàn quốc tế đầu tư vào công nghệ lưu trữ, hệ thống sử dụng hydrogen trong lưu trữ năng lượng và hệ thống điện thông minh sẽ mở ra hướng phát triển bền vững, đón đầu xu thế năng lượng mới

Đẩy mạnh phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn ven biển: Trên cơ sở khai thác lợi thế ven biển, thực hiện định hướng tổ chức lại sản xuất và chế biến thủy sản theo mô hình liên kết hợp tác xã – doanh nghiệp – nông dân, hình thành chuỗi giá trị khép kín từ nuôi trồng, khai thác, chế biến đến xuất khẩu. Song song đó, từng bước xây dựng các cụm công nghiệp chế biến nông – thủy sản gắn chặt với vùng nguyên liệu chủ lực như dừa, cây ăn trái và thủy sản.

Thực hiện, đẩy mạnh nuôi trồng thủy - hải sản ven biển và trên biển ứng dụng công nghệ cao, tuần hoàn, thân thiện môi trường, đồng thời phát triển khai thác xa bờ hiện đại, bảo đảm quản lý chặt chẽ và bảo tồn nguồn lợi thủy sản. Mục tiêu hướng đến là hình thành một nền thủy sản vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa bảo đảm tính bền vững sinh thái.

Đáng chú ý, cần quản lý bền vững tài nguyên và môi trường: Thực hiện quản lý tổng hợp tài nguyên và vùng ven biển theo hướng bền vững, gắn với quy hoạch không gian biển và phân vùng chức năng hợp lý, nhằm sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn tài nguyên; Chú trọng bảo vệ, phục hồi hệ sinh thái rừng ngập mặn; kiểm soát ô nhiễm, đặc biệt là rác thải nhựa đại dương, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng và thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn. 

Chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, nước biển dâng và xâm nhập mặn thông qua đầu tư hạ tầng thủy lợi, tăng cường quan trắc, cảnh báo sớm và chuyển đổi sinh kế phù hợp, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế biển xanh và bền vững.../. 

Minh Anh