Bình Định mở rộng mạng lưới cấp nước sạch đô thị

TMO - Hiện nay, tại các đô thị trên địa bàn tỉnh Bình Định đa phần đều có nhà máy cấp nước sạch đảm bảo công suất để cấp nước cho người dân; tuy nhiên, việc đầu tư, mở rộng mạng lưới cấp nước sạch còn gặp nhiều khó khăn... 

Theo Sở Xây dựng Bình Định, trong năm 2024 chỉ tiêu “tỷ lệ dân số đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung” là một trong 21 chỉ tiêu kinh tế-xã hội chủ yếu được UBND tỉnh giao, phải đạt từ 88% - 90%. Đến hết 6 tháng đầu năm nay, tỷ lệ dân số đô thị được cung cấp nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung trên địa bàn tỉnh đạt tỷ lệ 86,9%, tỷ lệ này thiếu khoảng 5% so với cả nước (tỷ lệ dùng nước ở đô thị bình quân cả nước đạt 92%).

Bên cạnh một số địa phương đạt và vượt so với kế hoạch về chỉ tiêu cấp nước sạch tập trung đô thị như: An Nhơn (93,2%), Tây Sơn (94,5%), Tuy Phước (85,5%), Phù Cát (88,3%), Hoài Nhơn (71,4%), Hoài Ân (98,2%), hiện vẫn còn một số địa phương chưa đạt được tỷ lệ theo kế hoạch hoặc tỷ lệ còn thấp, cần phải tăng cường các giải pháp để vận động người dân tham gia đấu nối và sử dụng nước sạch từ nay đến cuối năm. Hiện nay, tại các đô thị đa phần đều có nhà máy cấp nước sạch đảm bảo công suất để cấp nước cho người dân; tuy nhiên, việc đầu tư, mở rộng mạng lưới cấp nước sạch còn gặp nhiều khó khăn từ nguồn kinh phí cũng như thực tiễn đầu tư xây dựng, mở rộng mạng lưới cấp nước sạch.

Nhà máy cấp nước phường Nhơn Hòa (TX.An Nhơn) với công suất 2.900 m3/ngày đêm dự kiến cấp nước cho người dân từ tháng 10.2024. (Ảnh: MH). 

Theo Sở Xây dựng tỉnh, một số nguyên nhân chính của tỷ lệ chưa đạt theo chỉ tiêu đề ra là do việc đầu tư phát triển hệ thống cấp nước chưa đáp ứng kịp tốc độ đô thị hóa, phạm vi bao phủ dịch vụ cấp nước còn thấp. Nguồn vốn đầu tư cho các công trình cấp nước và xã hội hóa đầu tư dự án cấp nước còn nhiều khó khăn.

Các đô thị nằm rải rác, không tập trung và cơ chế giá nước sạch giữa đô thị và nông thôn còn có sự chênh lệch nên khó khăn trong việc kêu gọi đầu tư các dự án cấp nước đảm bảo khả năng xử lý cấp vùng, đảm bảo thuận lợi cho việc phân vùng cấp nước. Việc tuyên truyền người dân đấu nối nước sạch chưa được các địa phương chú trọng, người dân chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc sử dụng nước sạch. 

Đến nay tại 11 phường nội thị TX.Hoài Nhơn có 29.522 hộ dân sử dụng nước sạch tập trung, tỷ lệ 69,08%. Hiện, thị xã có 3 đơn vị cấp nước sạch tập trung, tổng công suất thiết kế 15.550 m3/ngày đêm. thị xã phát huy các nguồn lực, hỗ trợ từ các cấp để mở rộng, nâng cấp hệ thống cấp nước sạch từ nhà máy nước tập trung. Thị xã khẩn trương triển khai thực hiện dự án cấp nước sạch trên địa bàn thị xã theo hình thức đối tác công tư PPP (hợp đồng BOO) để cấp nước sạch đảm bảo tiêu chuẩn, trong đó sử dụng nước sạch 80%. Các địa phương chủ động bố trí kinh phí để phối hợp với đơn vị cấp nước sạch đầu tư, lắp đặt hệ thống cấp nước sạch tập trung đến những khu vực cách xa đường ống chính.

Tại TX.Hoài Nhơn với khu vực nội thị có 11 phường, thị xã đang triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao tỷ lệ nước sạch đô thị. Khó nhất là một bộ phận người dân chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của sử dụng nước sạch tập trung, có những hộ đã đấu đường ống hết rồi nhưng sử dụng rất ít. Bên cạnh đó là hạn chế về việc đầu tư phát triển và mở rộng mạng lưới cấp nước sạch trên địa bàn, đa số chỉ tập trung các tuyến đường trục chính, tuyến đường có nhiều hộ dân có nhu cầu đăng ký sử dụng nước sạch; hệ thống đường ống cấp nước chưa đi sâu vào các tuyến đường nội thị, ngõ hẻm để đáp ứng nhu cầu của người dân…

UBND TX.An Nhơn cho biết, thị xã đưa ra chỉ tiêu tỷ lệ dân số đô thị sử dụng nước sạch khu vực nội thị đến năm 2025 phải đạt 95%. UBND tỉnh đã đồng ý cho địa phương áp dụng cơ chế thực hiện dự án cấp nước sinh hoạt được hưởng mức ưu đãi, hỗ trợ đầu tư 45% như công trình đầu tư trên địa bàn thị trấn. Từ năm 2020 đến nay, thị xã chủ động cân đối bố trí kinh phí đối ứng vốn ngân sách liên tiếp đầu tư Nhà máy cấp nước phường Nhơn Hòa 2.900 m3/ngày đêm, với hơn 64 tỷ đồng; mở rộng mạng lưới cấp nước sinh hoạt phường Nhơn Hưng hơn 22,3 tỷ đồng; các công trình đầu tư mở rộng mạng lưới cung cấp nước sạch cho khu vực chưa được cấp nước các phường Bình Định, Đập Đá, Nhơn Hưng, Nhơn Thành, khoảng 6 tỷ đồng…

TX.An Nhơn có 4 nhà máy cấp nước trong khu vực nội thị, đảm bảo công suất cung cấp nước cho người dân các phường: Nhà máy cấp nước phường Bình Định 2.900 m3/ngày đêm; Nhà máy cấp nước phường Đập Đá 1.650 m3/ngày đêm; Nhà máy cấp nước phường Nhơn Thành 2.900 m3/ngày đêm; Nhà máy cấp nước phường Nhơn Hòa 2.900 m3/ngày đêm. Đến hết tháng 7.2024, 5 phường nội thị có 75.999/81.138 hộ được cung cấp nước sạch, đạt 93,67%, tăng 56,87% so với năm 2019. Thị xã tiếp tục bố trí vốn đầu tư mở rộng hệ thống cấp nước sạch tập trung, để đến cuối năm 2025 có 10 nhà máy cấp nước tập trung tổng công suất 24.180 m3/ngày đêm cấp nước cho 95% hộ dân đô thị.

Thời gian tới, tỉnh Bình Định tiếp tục triển khai các giải pháp nhằm mở rộng mạng lưới, nâng cao tỷ lệ cấp nước sạch đô thị. 

Trong những năm qua các cấp, ngành tỉnh Bình Định đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc cấp nước sạch, tuy nhiên, tỷ lệ dân cư đô thị được cấp nước sạch cũng như dân cư ở khu vực nông thôn được cấp nước sạch đúng tiêu chuẩn còn rất thấp. Tỷ lệ cấp nước sạch tại đô thị của Bình Định thiếu khoảng 5% so với cả nước (tỷ lệ dùng nước ở đô thị bình quân cả nước đạt 92%), tỷ lệ cấp nước sạch ở nông thôn hiện mới đạt 34,7%.  

Để nâng cao tỷ lệ sử dụng nước sạch trên địa bàn tỉnh, Sở Xây dựng đã giới thiệu “Sổ tay tuyên truyền về đấu nối và sử dụng nước sạch tiết kiệm - an toàn – hiệu quả". Nội dung Sổ tay sẽ giúp các cán bộ quản lý, theo dõi chỉ tiêu nước sạch tại địa phương, các đơn vị cấp nước và người dân nắm được những thông tin cơ bản về lợi ích của việc sử dụng nước sạch, về thủ tục đấu nối, chi phí đấu nối, thanh toán tiền nước, về một số biện pháp để sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả. 

Đồng thời, đây cũng là tài liệu, gợi mở ban đầu để các địa phương nghiên cứu, phát triển và có các giải pháp để tuyên truyền cho người dân tham gia đấu nối, sử dụng nước sạch, tăng tỷ lệ người dân được cung cấp nước sạch tại địa phương, góp phần vào mục tiêu chung của tỉnh.

Thời gian tới, công tác tuyên truyền, vận động người dân đấu nối và sử dụng nước sạch, cũng như kinh nghiệm trong việc đầu tư, mở rộng mạng lưới cấp nước sạch trên địa bàn tỉnh cần được chú trọng. Trong đó, đáng chú ý là công tác quản lý cấp nước, việc phân giao chỉ tiêu cho cấp xã; địa phương tranh thủ vận dụng cơ chế thực hiện dự án cấp nước sinh hoạt được hưởng mức ưu đãi, hỗ trợ đầu tư, chủ động cân đối bố trí kinh phí đối ứng vốn ngân sách (chi phí xây dựng, lắp đặt) để đầu tư mở rộng mạng lưới cấp nước.

Công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia đấu nối, sử dụng nước sạch được địa phương chú trọng với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Bên cạnh đó, là tăng cường công tác quản lý chất lượng nước sạch cung cấp cho người dân và việc kiểm soát tỷ lệ thất thu, thất thoát nước sạch của các đơn vị cấp nước sạch tập trung; việc phối hợp với địa phương trong cấp nước sạch và hỗ trợ người dân trong đấu nối, sử dụng nước sạch…/. 

Lê Thơm